سیر تحوّل شبهه ها
این سیر طبیعى عملكرد شیاطینى است كه قصد ایجاد انحراف در دین را دارند. آنها به همین سادگى كار خود را از همین جا شروع مى كنند. هنگامى كه آنها مى خواهند گناهى را رایج كنند و مردم مى گویند این كار گناه است، آنها مى گویند چه كسى گفته است این كار گناه است؟ مردم پاسخ مى دهند: علما گفته اند. این شیاطین درصدد برمى آیند كه اعتبار روحانیت، فتوا و رساله را از بین ببرند. به همین منظور شبهاتى را در این راستا القا مى كنند. خود این كار مراحلى دارد. ابتدا بررسى مى كنند كه آیا همه علما در مورد مسأله مورد نظر آنها اتفاق نظر دارند یا اینكه در طول هزار و چهار صد سال از یكى از علماى شیعه یا سنّى، مطلبى بر خلاف نظر سایر علما نقل شده است. با یافتن یك مورد اختلاف نظر میان همه علما در مورد مسأله اى آن را مطرح مى كنند. اگر كسى بگوید: در بین هزاران عالم یك نفر كه بر خلاف دیگران نظر داده است، اشتباه كرده است، در جواب مى گویند: شاید آن هزاران عالم خطا كرده باشند. این شیاطین سعى مى كنند حتى قول نادرى را موافق با سلیقه خود از عالمى یا عالم نمایى پیدا كنند و در این صورت مى گویند قول نادر درست است و نظر دیگران خطا است. فرض كنید مراجع تقلید همگى در رساله هاى خود كارى را حرام مى دانند اما این افراد، عالم ساده اى را پیدا مى كنند، به او احترام مى گذارند و به اندازه اى بر مرجعیت او اصرار مى كنند كه آن عالم احساس تكلیف كند و فتواى شاذّى بر خلاف نظر سایرین بدهد. آنها هم این فتوا را كه مطابق میل آنها است مطرح مى كنند و مى گویند فلان مرجع اینگونه گفته است. اگر آنها موفق به انجام این كار شوند، مشكلشان به سادگى و بدون جنگ و نزاع حل مى شود.