حضرت آیتالله مصباح با اشاره به آیه آخر سوره فتح به بررسی صفات یاران پیامبر پرداخت و گفت: این آیه به توصیف پیروان پیامبر در کتابهای آسمانی پیشین میپردازد و اوصاف پیروان پیامبر را از کتاب انجیل و تورات بیان میکند. در تورات بیشتر مشخصات روانی و شخصیتی پیروان پیغمبر اسلام بیان شده است، اما در انجیل درباره امت اسلامی سخن به میان آمده است که چگونه شکل میگیرد و اینکه ابتدا با ضعف به وجود میآید و تدریجا رشد میکند و بعد مایه حسرت و بلکه خشم دشمنان میشود .
وی با توجه به توصیف تورات از پیروان پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله به بررسی عاطفه مثبت و منفی نسبت به خودیها و بیگانگان و دشمنان پرداخت و گفت: این آیه که کمتر آیهای با این سبک و سیاق دیده میشود رابطه پیروان پیامبر را نسبت به دشمنان ذکر میکند. «وَالَّذِینَ مَعَهُ أَشِدَّاء عَلَى الْكُفَّارِ رُحَمَاء بَیْنَهُمْ » اولین ویژگی پیروان این پیغمبر این است که در مقابل دشمنان اسلام خیلی سرسخت و انعطافناپذیرند، اما با خودیها بسیار مهربانند.
عضو مجلس خبرگان رهبری با اشاره به نعمت بزرگ رابطه عاطفی بین امت اسلامی به تشریح مراتب محبت پرداخت وگفت: محبتی که در دل شما در جنگ 33روزه نسبت به مردم لبنان و در جنگ 22 نسبت به مردم غزه و هماکنون نسبت به مردم مصر و تونس احساس میشود یا داوطلبان فراوانی که از سراسر کشورهای اسلامی در طول شصت سال تسلط اسرائیل بر سرزمین مسلمانان حاضر بودند جانشان را در طبق اخلاص بگذارند و به کمک فلسطین با دشمنان بجنگند همه از آثار این محبت و الفت است.
وی ادامه داد: نمونه دیگرش محبتی است که از آغاز نهضت روحانیت در ایران، مردم نسبت به امام داشتند و حالا نمونهاش را نسبت به مقام معظم رهبری دارند. بنده خودم شاهد بودم که واقعا متحیرم نمیتوانم توصیف کنم که این عشق چه عشقی است. این همان است که «لَوْ أَنفَقْتَ مَا فِی الأَرْضِ جَمِیعاً مَّا أَلَّفَتْ بَیْنَ قُلُوبِهِمْ وَلَـكِنَّ اللّهَ أَلَّفَ بَیْنَهُمْ». و این وحدت امت اسلامی و وحدتی که در این ایام بین طوایف مسلمین به برکت میلاد مسعود پیغمبر اکرم مطرح شده نمونه کوچکی از این الفت است.
استاد اخلاق حوزه علمیه با اشاره به برخوردهای افراطی و تفریطی درباره وحدت مسلمانان به آسیبشناسی این مسأله پرداخت و گفت: از یک طرف کسانی تصور میکنند که هر کس معرفت ما نسبت به اهلبیت را نداشت، دشمن و مصداق أَشِدَّاء عَلَى الْكُفَّارِ است. ولی در میان طوایف مسلمین مسلمانانی هستند که از بسیاری از ما شیعهها محبتشان نسبت به اهلبیت کمتر نیست. یک عده هم در مقابلش میگویند هر کس شهادتین را گفت خودی است و ما نسبت به همه باید همین محبت را داشته باشیم. این دو تفسیر در دو قطب مخالف قرار دارند و هر دو ناقصند.
وی ادامه داد: حقیقت امر این است که در بین کسانی که به نام مسلمان نامیده میشوند چه شیعه چه غیرشیعه کسانی هستند که حد نصاب ایمان را نسبت به خدا و پیغمبر ندارند. حد نصاب ایمان این است که فرد باورش باشد که هر چه پیغمبر از طرف خدا گفته درست است و هیچ سر سوزنی اشکال و اشتباه و نقص ندارد.
استاد اخلاق حوزه علمیه با اشاره به نبودن این حد نصاب در بسیاری از کسانی که ادعای اسلام و ایمان و تشیع و ولایت دارند گفت: اگر دقت بکنید نمونههای بارزش را در طول این تاریخ سی و چند ساله میبینید. در لباسهای مختلف به بهانههای مختلف احکام اسلام را انکار میکنند و زیر پا میگذارند. میگویند تاریخ مصرفش گذشته و به درد امروز نمیخورد. در بین سنیها هم چنین کسانی هست.
وی ادامه داد: از آن طرف هم در شیعه و هم در سایر مذاهب کسانی هستند که اگر واقعا بدانند چیزی را پیغمبر از طرف خدا فرموده صددرصد میپذیرند. هستند کسانی که میگویند ما حالا فعلا عقیدهمان این است اما اگر دانستیم پیغمبر چیز دیگری فرموده هر چه او فرموده قبول میکنیم و عنادی نداریم. این حد نصاب ایمانی است که بعضی غیر شیعهها هم دارند. در آنها هم کسانی پیدا میشود که اگر بفهمند واقعا رفتار و فتوا و فقه ما همان چیزی است که پیغمبر از طرف خدا آورده با جان و دل قبول میکنند.
عضو مجلس خبرگان رهبری با اشاره به اینکه صرف ادعای شیعهگری نجاتبخش نیست، گفت: خودی بودن مراتب دارد، بله هر کس شهادتین گفت در ظاهر مسلمان است، خونش محفوظ است به مال و جانش نباید تعرض کرد آن یک حساب ظاهری است برای احکام ظاهری اجتماع، ولی باید به ایمانش نگاه کرد، چه قدر خدا را قبول دارد، چه قدر پیغمبر و امام را قبول دارد، چه قدر محبت اهلبیت در دلش هست. آن ملاک است. ادعایهای ظاهری دردی دوا نمیکند. گاهی وظیفه میشود که حتی در مقابل کسانی که دم از شیعهگری میزنند هم با اسلحه روبهرو شد.
وی ادامه داد: کسی که حاضر باشد با آمریکا و اسرائیل بسازد، و برای یک حکومت به اصطلاح دموکراتیک به خیال خودشان، و برای جمهوری ایرانی حاضر شود اسم اسلام حذف شود؛ قانون اساسی حذف بشود؛ ولایتفقیه حذف بشود برای اینکه او حکومت بکند مسلمان است؟! آیا به خدا اعتقاد دارد؟! اگر این مسلمان است پس عمرسعد هم مسلمان بود او هم نماز میخواند امام جماعت بود. حتی صبح روز عاشورا امام جماعت ایستاد و نماز جماعت خواند. اگر اسلام به اینهاست یزید هم مسلمان بود. شمر سالها در رکاب امیرالمومنین سرباز علی بود. در جنگ صفین در رکاب امیرالمومنین با معاویه میجنگید حالا باید احترامش کرد چون سابقه جنگ صفین دارد؟!
آیتالله مصباح یزدی با اشاره به مراتب ایمان واقعی آن را ملاک در مراتب محبت دانست و گفت: ملاک در خودی بودن ایمان واقعی است. دل چه اندازه خدا و اسلام و اهلبیت را باور دارد، البته این باور مراتب دارد محبت ما هم باید مراتب داشته باشد هر کس ایمانش قویتر است محبتش به خدا و اولیای خدا بیشتر است و باید بیشتر دوستش بداریم.
وی با بازگشت به تفسیر آیه آخر سوره فتح گفت: وقتی جامعه اسلامی را چنین توصیف میکند که این جامعه ابتدا با یک نهال کوچکی پدید میآید، کمکم رشد میکند و جهان را فرا میگیرد، اگر بنا شد در خود این جامعه علفهرزههای مسمومی پیدا شود که نهالهای دیگر را هم بخشکاند، این علفهرزه دیگر شوخیبردار نیست.
عضو مجلس خبرگان رهبری ادامه داد: اگر به خانه خودت حمله کرده بودند آنجا مینشستی تماشا میکردی؟ اگر به دخترت حمله کرده بودند همینجا مینشستی تماشا میکردی؟ مگر این اسلام ناموس خدا نیست مگر این نظام ناموس امام زمان نیست. ما ببینیم میخواهند به این ناموس الهی خیانت کنند بنشینیم ببینیم چه میشود؟ یا بگوییم باید با اینها وحدت داشته باشیم؟ وحدت با چه کسی؟ وحدت با دشمنی که میخواهد ریشه ما را بکند وحدت است یا حماقت است؟ مگر قرآن نفرمود أَشِدَّاء عَلَى الْكُفَّارِ؟ آن کسی که میگوید باید با آمریکا و اسرائیل ساخت. از آنها فرمان میگیرد. پول از آنها میگیرد حمایت از آنها میگیرد آیا با آن باید رحماء باشیم یا اشداء؟ این جا جای وحدت است؟
علامه مصباح با اشاره به محوریت امام در وحدت جامعه اسلامی گفت: وحدت جامعه اسلامی محور میخواهد محورش امام است و بعد از امام جانشین امام است. اگر کسانی واقعا طالب وحدت امت اسلامیاند میخواهند از هم نپاشد باید حول محور رهبری جمع بشوند باید آن را ملاک قرار بدهند هر کس به او روی میآورد خودی است هر کس به او پشت میکند بیگانه است.
لازم به ذکر است این سخنرانی در تاریخ 1389/11/27 در دفتر مقام معظم رهبری ایراد شد.