افزایش معرفت، اخلاص نیت، و مطابقت رفتار با گفتار؛ رمز موفقیت و تأثیرگذاری در مردم

به گزارش خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی آثار حضرت آیت‌الله مصباح یزدی، رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) در دیدار با چند تن از اساتید و دانشجویان کویت و بحرین در پاسخ به سئوالی در خصوص عوامل ثبات قدم در دین و اعتقادات اظهار داشت: اصولا در هر کاری که با اعتقادات و ملکات رفتاری سر و کار داشته باشد، دو عامل نقش اساسی دارد؛ اول افزایش معرفت و شناخت و دوم عمل بر طبق آن معرفت.

عضو خبرگان رهبری با اشاره به این‌که برای تقویت عقاید اسلامی و شیعی خود باید شناخت خویش از اسلام را گسترش دهیم، خاطر نشان کرد: این امر با مطالعه، بحث‌های علمی، حضور در جلسات فکری و پرداختن به بحث‌های دینی امکان پذیر است.

وی در ادامه با بیان این‌که افزایش شناخت و معلومات لازم است اما کافی نیست، به تلاوت آیه‌ای از قرآن پرداخت و خاطر نشان کرد: وجود داشته اند افرادی که دارای اعتقادات صحیح بوده اند، اما پیروی از هوای نفس و آلوده شدن به گناه سبب شده تا در اعتقادات نیز منحرف و کافر شوند.

این استاد اخلاق حوزه علمیه ادامه داد: طبق آیه قرآن کریم، آلوده شدن به گناهان نه تنها اثرات سوء رفتاری دارد، بلکه در اعتقادات نیز تأثیر گذاشته و گاه انسان را به ورطه کفر می‌کشاند. همان گونه که اگر شما فردی را دوست داشته باشید، با رعایت لوازم رفاقت مانند محبت، اهدای هدیه و نظایر آن، روز به روز محبتتان به وی بیشتر می‌شود، اما عدم رعایت این قواعد کم‌کم سبب سرد شدن رابطه دوستی شده و بلکه گاهی به تنفر و دشمنی می‌انجامد.

وی خاطر نشان کرد: همه ما مفتخریم که از محبت اهل‌بیت (ع) بهره مند شده ایم، اما اگر رفتار‌هایی را انجام دهیم که با اظهار محبت به آن‌ها در تناقض باشد، به مرور محبت ما نیز به آن‌ها کم می‌شود. به عنوان نمونه، در ایام محرم با شرکت در عزاداری‌ها و اظهار محبت به اهل‌بیت (ع) و اظهار عداوت نسبت به دشمنانشان، در وجود خود احساس می‌کنیم که عشق ما به اهل‌بیت (ع) بیشتر شده است، در حالی که مثلا اگر در کشوری زندگی می‌کردیم که خبری از این مجالس نبود، کم‌کم محبت ما نسبت به اهل‌بیت تضعیف شده، بی‌تفاوت می‌شدیم.

عضو خبرگان رهبری خاطر نشان کرد: لذا برای تقویت عقاید و ملکات اخلاقی باید دو عامل را رعایت کنیم؛ اولا معلومات و آگاهی خود را در زمینه اعتقادات بالا ببریم و ثانیا سعی کنیم تا رفتار ما مطابق با آن اعتقادات و مطابق با شیوه اهل‌بیت (ع) باشد.

رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) در پاسخ به سئوال دیگری در خصوص وضعیت مداحی برای اهل‌بیت (ع) و کثرت غلو و بدعت‌ها و رواج شیوه‌های نادرست عزاداری اظهار داشت: اصولا مداحان و مرثیه خوان‌ها و در مجموع اهل منبر، تأثیر بسیار زیادی در توسعه معارف اهل‌بیت (ع) و تقویت ایمان مردم دارند، و این مقام بزرگی است که مداحان و اهل منبر باید آن را قدر بدانند.

وی ادامه داد: بسیاری از اعتقادات و مبانی ایمانی مردم برگرفته از اهل منبر و مداحان است، و تأثیر سخنان آن‌ها سبب شده تا ایمان در قلوب مردم نفوذ کند؛ و به عبارت دیگر، حیات ایمانی مردم قبل از هر چیز مرهون فعالیت‌های اهل منبر است که بذر ایمان را در قلوب مردم کاشته اند؛ لذا قاطعانه می‌توان گفت که اهل منبر بیشترین نقش را در ایمان جامعه و گرایشات مذهبی بر عهده دارند.

عضو خبرگان رهبری سپس با بیان این‌که وقتی افرادی چنین تأثیر و قدرتی در جامعه دارند، قطعا اگر در جهت باطل هم حرکت کنند، آثار زیان‌بارتر و شدیدتری ایجاد خواهند کرد، خاطر نشان کرد: بنابراین مداحان و اهل منبر در عین حالی که خداوند را به خاطر نعمتی که به آن‌ها داده است شکر می‌کنند، باید مراقب باشند تا مبادا شیوه‌ای در پیش گیرند که اثری مخالف با هدف اصلی که همان ترویج معارف اهل‌بیت (ع) است، داشته باشد.

وی افزود: در واقع سخنرانی و مداحی مانند شمشیر دو لبه است که هم می‌تواند سبب تقویت اعتقاد و ایمان مردم و هم سبب انحراف آن‌ها شود. لذا اهل منبر و مداحان باید سعی کنند مطالبی را که برای مردم بیان می‌کنند، مستند و برگرفته از سخنان علما، و به گونه‌ای باشد که برای آن حجتی داشته، در روز قیامت در برابر سئوالی که از همه اعمال انسان می‌شود، جواب قانع کننده‌ای داشته باشند.

استاد اخلاق حوزه علمیه ادامه داد: از سوی دیگر رفتار مداحان و اهل منبر نیز نباید ناقض سخنانشان باشد. در واقع رفتارشان باید با گفتارشان مطابقت داشته باشد. لذا کسی که از مذمت دنیا و بی‌ارزشی آن و دل نبستن به مادیات سخن می‌گوید، نباید خود دلبسته به دنیا باشد؛ چرا که همین امر، اثر منفی در مردم خواهد داشت.

وی خاطر نشان کرد: البته بیان مطالب مستند و تطابق رفتار با کردار، حسن فعلی کار را تضمین می‌کند و سبب می‌شود تا سخنرانی برای مردم مفید باشد، اما اگر بخواهد که حسن فاعلی نیز داشته باشد و برای خودش نیز نافع باشد، باید نیت خودش را خالص کند.

علامه مصباح یزدی با تأکید بر اخلاص در امور و به ویژه مداحی و سخنرانی خاطر نشان کرد: اگر نیت کار مادی باشد، پاداش آن کار فقط همان پول و پاداشی مادی خواهد بود که دریافت می‌کند؛ اما اگر نیت او خالص و برای ترویج دین خدا باشد، ارزشی هزاران برابر خواهد داشت.

وی ادامه داد: کدام عاقلی حاضر است اجر و پاداش عظیمی را که می‌تواند در برابر کاری به دست آورد با یک پاداش مختصر عوض کند؟ همان گونه که هیچ عاقلی حاضر نیست هزاران سکه را با یک سکه عوض کند؛ لذا اگر به ارزش‌های دنیایی دل ببندیم و انتظار اجر دنیوی داشته باشیم، کار احمقانه‌ای کرده ایم و پاداشی عظیم را به ثمن ناچیزی فروخته ایم.

وی در پایان حاضران را به تقویت ارتباط قلبی با اهل‌بیت (ع) و مخصوصا امام زمان (عج) توصیه کرد و گفت: با داشتن محبت و معرفت به اهل‌بیت (ع)، از احدی نهراسید.

گفتنی است این دیدار یک شنبه 25 آبان ماه در سالن تشریفات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) برگزار شد.

برای دریافت متن و صوت این جلسه اینجا را کلیک کنید!