علامه مصباح یزدی: ارزشمندی عالم به انگیزه و نیت او بستگی دارد

آیت الله مصباح با اشاره به این که حسن فعلی در ارزشمندی عالم کافی نیست، بلکه حسن فاعلی، نیت و انگیزه طلب علم نقشی اساسی در ارزشمندی عالم دارد، اضافه کرد: علمی نافع است که به ما بفهماند هدف از خلقت ما چیست، و کمک کند تا بتوانیم راه صحیح را بیابیم؛ علمی که می‌تواند مایه ارزشمندی انسان و زمینه شناخت و تقرب الهی گردد، خودشناسی است و علم بدون آن، جز دوری از خداوند چیزی را بدنبال نخواهد داشت.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی مرکز آثار آیت الله مصباح، ایشان در دیدار با طلاب مدرسه علوی که در تاریخ 4 خرداد 94 در مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) برگزار شد ضمن تبریک اعیاد شعبانیه خاطرنشان کرد: شرایطی که امروز در جهت تعلیم علوم اسلامی بوجود آمده چیزی است که ما سال­ها آرزوی آن را در سر می‌پروراندیم و برای رسیدن به آن تلاش می­کردیم.

ایشان با اشاره به مسئله علم و عالم اظهار داشت: این سؤال وجود دارد که آیا هر علمی مطلوب است؟ تا چه اندازه مطلوبیت دارد، و اگر علم مطلوب است آیا لازمه­اش این است که عالم آن هم به همان اندازه ارزشمند باشد؟

وی در تبیین این مسئله با اشاره به روایت "اطلبوا العلم ولو بالصین" یادآور شد: با توجه به اینکه در چین آن زمان یقینا علم دینی وجود نداشته، آیا روایت دلالت بر مطلوبیت مطلق علم دارد یا قرینه ای وجود دارد که منظور حضرت این است که دوری راه مانع از طلب علم نشود؟

علامه مصباح تصریح کرد: علم با توجه به ضرورت و جایگاه آن مطلوب است، و علم نیز در تقسیمی می‌تواند به مباح و واجب قسمت شود، ولی در مطلوبیت عالم، حسن فعلی کافی نیست، بلکه حسن فاعلی، نیت و انگیزه طلب علم نقشی اساسی در ارزشمندی عالم دارد، و به همین دلیل، کوچکترین گام‌ها در این راه گاهی اوقات بیشترین ارزش را پیدا می‌کند.

وی با بیان سفارش حضرت علی (ع) به کمیل در خصوص جایگاه علم و مال، یادآور شد: حضرت می‌فرماید "مال تو را حبس می‌کند و علم مایه حفظ تو می‌شود؛ علم تو را حفظ می‌کند ولی تو باید حافظ مال باشی؛ چه بسا ثروتمندانی که در حیات خود مرده اند و عالمانی که سال‌ها بعد از مرگ در ذهن‌ها زنده اند".

استاد اخلاق حوزه علمیه اضافه کرد: حضرت در ادامه طالب علم را به چهار دسته تقسیم می‌کند و می‌فرماید بعضی علم را برای سوء استفاده می‌آموزند، برخی علم می‌آموزند اما تثبیت در علم ندارند و با اندک شبهه ای تغییر مسیر می‌دهند، عده ای علم را ابزاری برای شهوت قرار می‌دهند، و در نهایت کسانی نیز برای کسب رزق علم می‌آموزند.

ایشان با بیان روایتی از امام معصوم اضافه کرد: حضرت می‌فرمایند" اگر کسی علم را برای مباهات بر دیگران یا برای خودنمایی و غلبه و یا برای بدست آوردن قلوب دیگران بیاموزد با آتش جهنم مواجه می‌شود".

وی ادامه داد: البته خداوند در هر زمانی کسانی را قرار می‌دهد که علم را برای تقرب به خدا و هدایت انسان‌ها می‌آموزند که این‌ها حجت خدا بر روی زمین هستند.

ایشان با بیان معیاری کلی برای ارزش علم خاطرنشان کرد: ما باید اول ببینیم علم چه نقشی در وجود ما دارد و در کمال و سعادت چه تأثیری می­تواند داشته باشد؛ در واقع علمی نافع است که به ما بفهماند هدف از خلقت ما چه بوده است و به چه جایگاهی باید برسیم، و کمک کند تا بتوانیم راه صحیح را بیابیم.

وی با اشاره به ضرب المثل "چو دزدی با چراغ آید گزیده‌تر برد کالا" ادامه داد: وقتی انگیزه طلب علم فاسد شد، دیگر طالب آن ارزشمند نخواهد بود، زیرا عالم بدون عمل مانند دزد با چراغ است، و عالمی که در راه شیطان قرار گیرد، ضررش از جاهل بیشتر است.

وی در پایان یادآور شد: علمی که می‌تواند مایه ارزشمندی انسان و زمینه شناخت و تقرب الهی گردد، خودشناسی است و علم بدون آن، جز دوری از خداوند چیزی را بدنبال نخواهد داشت.

آخرین محتوای سایت

راهکارهایی برای تهذیب و خودسازی
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم الْحَمْدُ للهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ وَالصَّلَوةُ وَالسَّلامُ...
اقسام خدمات ممکنِ پزشکان به جامعه بشریت
بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم الْحَمْدُللهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ وَالصَّلاَةُ وَالسَّلامُ...
ارزش واقعی لحظات زندگی
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيم الْحَمْدُللهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ وَالصَّلَوةُ وَالسَّلامُ...
تحصیلات دینی خواهران؛ ضرورت‌ها و موانع
بسم الله الرّحمن الرّحیم الحمد لله ربّ العالمین و صلّی الله علی سیّدنا محمّد وآله الطّاهرین...
القرآن الكريم دواء أصعب الأمراض
بسم الله الرحمن الرحيم الحمد لله ربّ العالمين وصلّى الله على سيّدنا محمّد وآله الطاهرين. اللهُمّ...
کتاب صوتی «بدرود بهار» منتشر شد.
در واپسین روزهای ماه مبارک رمضان، کتاب صوتی «بدرود بهار» در پایگاه اطلاع‌رسانی آثار حضرت‌آیت‌الله...