علامه مصباح: بزرگ‌ترین خدمت به بشریت، نشان دادن مسیری است که هرگز انسان از پیمودن آن، پشیمان نمی‌شود

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم اظهار داشت: همه انسان‌ها به دنبال این هستند که سود و منفعت بیشتری ببرند؛ از این‌رو منطق حکم می‌کند که ببینیم چه چیزی بهترین است و به دنبال آن برویم؟ مشکل ما این است که هنوز این مسایل را برای خودمان حل نکرده‌ایم و در نتیجه راه را اشتباه رفته‌ایم؛ یکی به دنبال پول بیشتراست، یکی به دنبال مقام بیشتر و دیگری به دنبال شاگرد و احترام بیشتر؛ البته تازگی هم ندارد؛ از گذشته بوده و در آینده هم ادامه خواهد داشت؛ کسانی بوده‌اند که حتی به ظاهر، در خلوتشان نان جو و سرکه می‌خوردند، اما شواهد نشان می‌داد که به دنبال این بودند که مردم را به خود علاقمند کنند تا روزی با او بیعت کنند یا به عبارت دیگر به او رأی بدهند.

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی آثار حضرت آیت‌الله مصباح یزدی، رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در شب شهادت امام حسن مجتبی (ع) و پیامبر گرامی اسلام(ص)، با تسلیت این ایام اظهار داشت: یکی از پرسش‌هایی که از همان اوایل طلبگی برای بنده مطرح شده بود و چه بسا برای طلاب دیگر هم مطرح شده است، این بود که آیا اگر شغل دیگری انتخاب می‌کردیم و در آن شغل به مردم خدمت می‌کردیم، بهتر از طلبگی نبود؟! آیا اگر پزشک شده و مثلا بیماران نیازمند را رایگان مداوا کرده یا تجارت کرده و بعد از کسب ثروت به فقرا کمک می‌کردیم، بهتر نبود؟!آیا ملاکی وجود دارد که بین صدها هزار شغلی که زمینه آن برای جوان و نوجوان فراهم است، شغل بهتر را بشناسد؟

آیت‌الله مصباح یزدی با اشاره به این‌که از دوران مدرسه به ما آموخته‌اند که علم بسیار با فضیلت است، ادامه داد: بر فرض که قانع شویم که بین همه مشاغل، کارهایی که جنبه علمی و تحقیقی دارند، برتر باشند، اما باز این سؤال وجود دارد که بین انواع و اقسام علوم، کدام را باید انتخاب کرد؟ حتی اگر فرض کنیم، علوم دینی برتر باشد، باز این سؤال مطرح می‌شود که کدام مسائل و رشته‌های دینی برتر هستند و با مشرب‌ها و شیوه‌های مختلفی که وجود دارد، کدام شیوه پسندیده‌تر است؟

وی ادامه داد: اجمالا باید گفت هر چقدر وسعت عالمی که در آن زندگی می‌کنیم، را بیشتر درک کنیم و هرچه ارتباطات بیشتر شده و تمدن پیشرفت کند، مسائل اختلافی بیشتری نیز برایمان مطرح می‌شود و ما باید با اختیار خود، در میان آن‌ها یکی را انتخاب کنیم. البته به نظر می‌رسد کمتر اتفاق می‌افتد که انتخاب‌ها بر اساس آگاهی و شناخت باشد؛ غالبا حوادث اتفاقی در انتخاب‌های افراد، تأثیر می‌گذارد؛ مثلا فردی که با یک استادی آشنا شده و او را دوست دارد، شیوه و مرام او را پذیرفته و به همان سو گرایش پیدا می‌کند. افرادی که ابتدا فکر کنند که در میان چند رشته علمی موجود، کدام مهم‌تر است و بر اساس تفکر و استدلال، یک رشته را انتخاب کنند، کم هستند.

آیت‌الله مصباح با طرح این سؤال که آیا ملاکی برای انتخاب و ترجیح یک رشته بر دیگر رشته‌ها وجود دارد یا خیر، ادامه داد: نکته دیگر نیز این است که به فرض که یک رشته را انتخاب کردیم، آیا واقعا با تمام تلاش در همان زمینه و رشته انتخابی، فعالیت می‌کنیم یا تنها به دنبال قبول شدن در امتحانات و کسب رتبه و مدرک بالاتری هستیم؟!

آیت‌الله مصباح با نقل خاطراتی از برخی مردم دنیا که برای کشف واقعیات، ارزش زیادی قائلند و تلاش می‌کنند، اظهار داشت: شاید بتوان گفت برخی گروه‌ها در دنیا وجود دارند که برای فهمیدن و شناخت واقعیات، بیش از ما تلاش می‌کنند. تلاش‌های بسیار زیادی آن هم برای شناخت واقعیاتی که شاید خیلی هم در دنیا و سرنوشت افراد، تأثیرگذار نیست؛ حال اگر ما اعتقاد داریم برخی از علوم موجب سعادت دنیا و آخرت انسان‌ها می‌شود و تأثیر آن ابدی است و بی‌نهایت خیر و برکت بر آن مترتب می‌شود، چگونه باید تلاش کنیم؟ وقتی عده‌ای برای کارهای به مراتب بی‌ارزش‌تر از این مسئله، سال‌ها وقت گذاشته و تلاش می‌کنند، ما برای چنین مسئله مهمی چگونه باید کار کنیم؟

وی با اشاره به لزوم تلاش و جدیت در کسب علوم دینی، اظهار داشت: شاید یکی از دلایلی که سبب شده تا در این زمینه خوب کار نکنیم، ضعف ایمان باشد؛ یعنی هنوز باور نداریم که شناخت دین و عمل به آن می‌تواند تأثیرات بی‌نهایت داشته باشد. دلیل دیگر هم این است که شاید این نعمت به راحتی در دسترس ما قرار گرفته است و قدر آن را نمی‌دانیم. البته شاید انگیزه‌های روانی دیگری نیز وجود داشته باشد.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ادامه داد: اگر با خودمان درست بیندیشیم هیچ وجه معقولی برای سست‌انگاری در معارف اهل‌بیت‌علیهم‌السلام و مطالب دینی – که حتی برای خودمان قانع کننده باشد – نداریم. اما متأسفانه – العیاذ بالله – گاهی به اندازه یک شعر هم به یک روایت و حدیث، بها نمی دهیم! چه باید کرد که این گونه نباشیم؟

وی در پاسخ به این سؤال و چرایی سست‌انگاری مسائل دینی، اظهار داشت: به نظر بنده، ریشه همه این امور در یک مسئله اساسی نهفته است و آن این است که نمی‌دانیم برای چه آفریده شده‌ایم؟ باید با خود بیندیشیم که خداوند چرا ما را خلق کرده است؟ اگر ما نبودیم، قرار بود چه بشود؟ جهان چه کم داشت که خداوند ما را آفرید؟ حکمت آفرینش ما چیست؟

این فیلسوف و متفکر اسلامی ادامه داد: همه انسان‌ها به دنبال این هستند که به سود و منفعت بیشتری برسند و منطق حکم می‌کند که ببینیم چه چیزی بهترین است و به دنبال آن برویم؟ مشکل ما این است که هنوز این مسائل را برای خودمان حل نکرده‌ایم و در نتیجه راه را اشتباه رفته‌ایم؛ یکی به دنبال پول بیشتراست، یکی به دنبال مقام بیشتر و دیگری به دنبال شاگرد و احترام بیشتر؛ البته تازگی هم ندارد؛ از گذشته بوده و در آینده هم ادامه خواهد داشت؛ کسانی بوده‌اند که حتی به ظاهر، در خلوتشان نان جو و سرکه می‌خوردند، اما شواهد نشان می‌داد که به دنبال این بودند که مردم را به خود علاقمند کنند تا روزی با او بیعت کنند یا به عبارت دیگر به او رأی بدهند.

وی خاطر نشان کرد: باید این سؤال را جدی بگیریم و بیندیشیم بهترین کاری که می‌توانیم انجام دهیم، چیست. اگر به پاسخی برسیم که عقل هم آن را تأیید می‌کند، بسیار سود کرده‌ایم. البته این سؤال دارای چند وجه است؛ یک وجه آن این است که هدف خداوند از آفرینش ما چیست و وجه دیگرش این است که بالاترین کمالی که انسان می‌تواند به آن برسد، چیست؟

آیت‌الله مصباح یزدی با اشاره به این که پاسخ همه این سؤال‌ها یک چیز و به هم مربوط است، ادامه داد: خداوند متعال، انسان را آفریده تا در سایه اعمال اختیاری خودش به بالاترین ارزش‌ها و کمالاتی که برای انسان ممکن است، برسد. لذا به جا و شایسته است که در طول عمر خود، وقتی را برای پاسخ به این سؤالات اختصاص دهیم تا بفهمیم که عمر خود را صرف چه کاری کنیم که روزی پشیمان نشویم.

وی در پایان خاطر نشان کرد: با توجه به این که انسان فطرتا به دنبال سود و منفعت است، اگر افرادی بتوانند، ابتدا برای خودشان این قضیه را حل کنند که بهترین و پرمنفعت‌ترین کار چیست و بعد کتاب مبسوط جامعی در سطوح مختلف برای این مسئله به نگارش درآورند، خدمت بزرگی به جامعه بشری کرده‌اند، بلکه بزرگ‌ترین خدمت را به بشریت کرده‌اند. چنین افرادی در واقع راهی را به بشر نشان می‌دهند که هرگز از پیمودن آن پشیمان نمی‌شود.

گفتنی است این مراسم در تاریخ پانزدهم آبان ماه سال جاری برگزار شد.

برای دریافت متن و صوت این جلسه اینجا را کلیک کنید!