مقدمه معاونت پژوهش
حقیقت؛ اصیل‌ترین، جاودانه‌ترین و زیباترین راز هستى و نیاز آدمى است كه سلسله مؤمنان و عالمان صادق چه جان‌ها كه در راه آن نباخته، و جاهلان و باطل‌پرستان چه توطئه‌ها و ترفندها كه براى محو و مسخ آن نساخته‌اند. چه تلخْواقعیتى است مظلومیت حقیقت، و چه شیرینْ‌حقیقتى است این واقعیت كه در مصاف همیشگى حق و باطل، حق سربلند و سرفراز است و باطل از بین‌رفتنى و نگونسار. این والا و بالانشینىِ حقیقت، گذشته از سرشت حق، وام‌دار كوشش‌هاى خالصانه و پایان‌ناپذیر حقیقت‌جویانى است كه در عرصه نظر و عمل، كمر همت محكم بسته و از دام و دانه دنیا رسته‌اند. در این میان، نقش و تأثیر ادیان و پیامبران الهى، و بهویژه اسلام و پیامبر اكرم(صلى الله علیه وآله) و جانشینان برحق و گرامى او(علیهم السلام)، برجسته‌ترین است.
دانشمندان نام‌آور شیعه رسالت خطیر و بى‌نظیر خویش را بهره‌گیرى از عقل و نقل و غوص در دریاى معارف قرآن و برگرفتن گوهر ناب حقیقت از سیره آن پیشوایان و عرضه آن به عالم بشرى و دفاع جانانه در برابر هجوم ظلمت‌پرستان حقیقت‌گریز دانسته و در این راه دیده‌ها سوده و جان‌ها فرسوده‌اند. اكنون، در عصر بحران معنویت كه دشمنان حقیقت و آدمیت هر لحظه با تولید و انتشارِ فزون از شمارِ آثار نوشتارى و دیدارى و به‌كارگیرى انواع ابزارهاى پیشرفته سخت‌افزارى و نرم‌افزارى در عرصه‌هاى گوناگون براى سیطره بر جهان مى‌كوشند، رسالت حقیقت‌خواهان و اندیشمندان حوزوى و دانشگاهى، بهویژه عالمان دین، بس عظیم‌تر و سخت دشوارتر است.
در جهان تشیع، پژوهشگران حوزوى در علوم فلسفى و كلامى، تفسیرى و حدیثى، فقهى و اصولى و نظایر آن كارنامه درخشانى دارند، و تأملات ایشان بر تارك پژوهش‌هاى اسلامى مى‌درخشد. در زمینه علوم طبیعى و تجربى و فناورى‌هاى جدید نیز پژوهشگران ما تلاش‌هایى چشمگیر كرده، گام‌هایى نویدبخش برداشته و به جایگاه درخور خویش در جهان نزدیك شده‌اند، و مى‌روند تا با فعالیت‌هاى روزافزونشان مقام شایسته خویش را در صحنه علمى بین‌المللى بازیابند. ولى در قلمرو پژوهش‌هاى علوم اجتماعى و انسانى، تلاش‌هاى دانشمندان این مرز و بوم آن‌گونه كه شایسته نظام اسلامى است، به‌بار ننشسته و آنان گاه به ترجمه و اقتباس نظریات دیگران بسنده كرده‌اند. در این زمینه كمتر مى‌توان ردّ پاى ابتكارات و بهویژه خلاقیت‌هاى برخاسته از مبانى اسلامى را یافت و تا رسیدن به منزلت مطلوب راهى طولانى و پرچالش در پیش است. از‌این‌روى، افزون بر استنباط، استخراج، تفسیر و تبیین آموزه‌هاى دینى و سازماندهى معارف اسلامى، كاوش درعلوم انسانى و اجتماعى از دیدگاه اسلامى و تبیین آن‌ها از مهم‌ترین اهداف و اولویت‌هاى مؤسسات علمى بهویژه مراكز پژوهشى حوزه‌هاى علمیه است.
مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى(رحمه الله) در پرتو تأییدات رهبر كبیر انقلاب اسلامى و حمایت‌هاى بى‌دریغ خلف صالح وى، حضرت آیت‌الله خامنه‌اى «مد ظله العالى» از آغازِ تأسیس بر اساس سیاست‌ها و اهداف ترسیم شده از سوى حضرت آیت‌الله محمدتقى مصباح یزدى «دامت بركاته» به امر پژوهش‌هاى علمى و دینى اهتمام داشته و در مسیر برآوردن نیازهاى فكرى و دینى جامعه، به پژوهش‌هاى بنیادى، راهبردى و كاربردى پرداخته است. معاونت پژوهش مؤسسه براى تحقق این مهم، افزون بر برنامه‌ریزى و هدایت دانش‌پژوهان و پژوهشگران، در زمینه نشر آثار محققان نیز كوشیده و بحمدالله تاكنون آثار ارزنده‌اى را در حد توان خود به جامعه اسلامى تقدیم كرده است.
كتابِ حاضر، عمده مباحثى است كه استاد فرزانه، حضرت آیت‌الله محمدتقى
مصباح یزدى «دامت بركاته» تاكنون و در جلسات مختلف، پیرامون موضوع عرفان بیان داشته‌اند و با تلاش پژوهشگر ارجمند، حجت‌الاسلام والمسلمین آقاى محمدمهدى نادرى قمى نگارش یافته است. هدف اصلى كتاب ارایه تصویرى روشن از عرفان اسلامى و مشخصه‌هاى اساسى آن مى‌باشد. معاونت پژوهش، دوام عمر پربركت معظم‌له و توفیق روزافزون پژوهشگر محترم این اثر را از خداوند متعال خواستار است.
معاونت پژوهش مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى(رحمه الله)