رشد گرایشهای جاهلانه، مانعی دیگر است که عقل را تضعیف مینماید. مثلا انسان علاقهمند است که همرنگ جماعت شود، گرچه مصداق جماعت در هر سنی متفاوت است. ممکن است در محیطهای مذهبی هم مدهایی مذهبی شایع گردد و افرادی صرفا به دنبال مظاهری باشند که آن محیط میپسندد، بدین معنا که عامل محرک برای انجام آن کار فقط پسند محیط باشد.