وی با اشاره به سیر تکاملی مدیریت در صدر اسلام گفت: از همان ابتدا که جامعه اسلامی در مدینه تشکیل شد و به تدریج مقرارت اجتماعی و اداری آن سامان گرفت، کسانی از طرف پیامبر صلیاللهعلیهوآله مسئولیت کارهای گوناگونی را عهدهدار شدند. البته جامعه بسیط و کارها نیز ساده بود، ولی تدریجاً وسعت پیدا کرد تا اینکه در زمان امیرالمومنین سلاماللهعلیه به اوج خود رسید و ایشان در کوفه نظام اداری خاصی را حکمفرما کردند و مسئولینی را به کارهای مختلف گماشتند.
استاد حوزه علمیه ادامه داد: در ایران با برچیده شدن رژیم غیراسلامی و استقرار نظام اسلامی، اهداف انقلاب و اجرای برنامهها به دست مدیرانی محقق میشود که با واسطه یا بدون واسطه در ردههای مختلف با مردم سروکار دارند.
حضرت آیتالله مصباح یزدی با بیان چگونگی تغییر در دستگاههای سکولار گفت: تغییر دستگاه حکومت در دولتهای سکولار فقط تغییر اشخاص است و اهداف تغییری نمیکند. احزاب در دولتهای سکولار کمابیش اهداف مشابهی دارند و اختلاف آنها بر سر قدرت و تاکتیکهاست.
استاد اخلاق حوزه علمیه، پیروزی انقلاب اسلامی را مقدمه تحولات بنیادین در اهداف و برنامههای کشور دانست و گفت: در این انقلاب، اسلام محور همه فعالیتها و اهداف است. از آغاز نهضت امام محور همه فرمایشات و بیانیههای ایشان اسلام بود و آنچه برای ایشان اصالت داشت برقراری نظام اسلامی بود.
وی ادامه داد: این انقلاب به وجود آمد که ارزشهای جامعه را تغییر بدهد، باورهای دینی مردم را تقویت کند و ارزشهای اجتماعی را بر اساس این باورها رشد بدهد. بهترین شاهد متن وصیتنامههای رزمندگان ما در جنگ هشتساله است که غالبا به حمایت و رعایت ارزشهای انقلاب و رهبری توصیه میکنند.
رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) با اشاره به اینکه این تغییرات باید به وسیله مدیران تحقق یابد، خاطرنشان کرد: این کار مدیرانی نیاز دارد که اولا آگاه باشند و ثانیا به آن ایمان داشته باشند؛ بدانند اسلام چه میگوید و واقعا معتقد باشند که باید این احکام را اجرا کرد.
عضو مجلس خبرگان رهبری در آسیبشناسی مدیریت در آغاز انقلاب گفت: از آنجا که مدیران ما تحصیلکرده غرب بودند و حتی مهمترین مرکز تربیت مدیر دانشگاهی وابسته به مرکزی امریکایی بود، منابعی برای مدیریت اسلامی وجود نداشت و به همین دلیل شناخت و انگیزهای برای تغییر نوع مدیریت نبود.
وی ادامه داد: لازم بود از همان آغاز برنامه سنجیدهای برای تربیت مدیران انقلابی و اسلامی تنظیم و اجرا شود، ولی به دلایلی که یکی از آنها درگیریهای داخلی و جنگهشتساله بود مجالی برای رشد مراکز فرهنگی و نوآوریهایی که در این جهت لازم است باقی نماند و بالطبع برنامه سنجیدهای نیز برای تربیت مدیران انقلابی اسلامی تدوین و اجرا نشد.
علامه مصباح یزدی کارهای صورت گرفته را برای تغییر فرهنگ کافی ندانست و گفت: اینکه چند آیه یا روایت در لابهلای متون غربی قرار بدهیم، فرهنگ مدیریت تغییر نمیکند.
استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: کمکم این نیازها درک شد و کسانی که علاقه بیشتری داشتند با هدایت امام و مقام معظم رهبری در راه پیشبرد این اهداف کوشیدند.
وی از پژوهشهای مربوط به مدیریت تطبیقی در دانشکده مدیریت دانشگاه تهران نام برد و گفت: انجمنی که از اساتید درجه اول کشور برای تحقیق درباره مسایل مدیریت اسلامی تشکیل شده بود با سرمایه خود افراد و مؤسسات اداره میشد و چند سالی ادامه پیدا کرد که به دلایلی آن کار نیز دوام پیدا نکرد.
رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) ضمن آسیبشناسی به ثمر نرسیدن پژوهشهای بنیادی در کشور گفت: متأسفانه در کشور ما برای پژوهشهای بنیادین و درازمدت انگیزه لازم وجود ندارد.
وی ادامه داد: امروز هم قطعا کسانی هستند که دلشان میخواهد از فرهنگ و منابع اسلامی در جهت مدیریت کشور بهره ببرند، اما شاید درست راهش را ندانند و حتی اگر کسانی تجربه کافی داشته باشند و بتوانند برای این کار برنامهریزی درازمدت کنند، کسانی که انگیزه اجرای آن را داشته باشند اندک هستند.
حضرت آیتالله مصباح یزدی همچنین با تأکید بر لزوم توجه به برنامههای میانمدت و کوتاهمدت گفت: البته باید این برنامهها درست برنامهریزی شود؛ آگاهان میدانند که برای پروژههای مهم نیمی از وقت را باید برای برنامهریزی صرف کرد.
استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: باید کسانی دور از جو سیاسی و فقط به انگیزه خدمت به اسلام و کشور اسلامی برای تنظیم برنامهای جهت تربیت مدیران صالح تلاش کنند که نوشتن کتاب و پژوهشهای حداقلی از گامهای نخست این مهم است.
وی ضمن تاکید بر لزوم پرهیز از کارهای صوری و شکلی صرف گفت: اگر به همین کارها اکتفا کنیم فکر نمیکنم به بیش از آنچه تا کنون رسیدهایم برسیم.
علامه مصباح یزدی خاطر نشان کرد: اگر این نظام میخواهد با ایدئولوژی و ارزشهای اسلامی و باورهای دینی اداره شود باید مدیران آن درست تربیت شوند. چگونه میشود با کسانی که با اصل نظام، ایدئولوژی، باورها و ارزشهایش بیگانهاند این کار را به سامان رساند؟
رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) بهترین کار را انتخاب گروهی برای تهیه طرحی به منظور تربیت مدیران صالح اسلامی دانست و گفت: در این راه دوستان مؤسسه هم میتوانند کمک کنند.
استاد اخلاق حوزه علمیه قم با اشاره به تاکید حضرت امام(ره) بر آیه 46 سوره سبأ گفت: اگر کار برای خدا بود پیشرفت و برکت پیدا میکند، ولی اگر آمیخته به اهداف شخصی و گروهی شد آلوده و خراب میشود.