آیت‌الله مصباح یزدی خطاب به وزیر آموزش و پرورش: تحول بنیادین در آموزش و پرورش کشور نیازمند تغییر افکار بنیادی تعلیم و تربیت کشور است
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی آثار حضرت آیت‌الله مصباح یزدی، ایشان پنج‌شنبه دهم آذر ماه در دیدار حمید رضا حاجی بابایی، وزیر آموزش و پرورش و هیئت همراه با بیان این‌که در دوران کنونی بزرگ‌ترین نعمتی که نصیب مردم و جامعه شده است برکت انقلاب اسلامی و کارگزاران مسلمان و خدمتگزار است که در خدمت اهداف و آرمان‌های انقلاب هستند، بیان کرد: بنده اعتقادی به چاپلوسی و تملق ندارم اما بر خود وظیفه می‌دانم اکه از اخلاص، حسن نیت و پشتکار مدیران ارزشی و انقلابی در سطح جامعه تقدیر و تشکر کنم.
وی با تأکید بر اهمیت نقش آموزش و پرورش در نظام‌های اجتماعی توضیح داد: بر اساس آموزه‌های اسلامی و علوم مربوطه مهم‌ترین و اساسی‌ترین نهاد اجتماعی آموزش و پرورش است که می‌تواند سمت و سوی اهداف یک جامعه را به سوی نقطه مطلوب سوق دهد، چنانکه سقوط و تباهی یک نظام نیز از آموزش و پرورش آن سرچشمه می‌گیرد.
عضو خبرگان رهبری ادامه داد:آموزش و پرورش به طور غیر مستقیم برسایر نهادها و سازمان‌ها تأثیرگذار است و به دلیل همین اهمیت است که خداوند اولین وظیفه انبیا و اولیای الهی را تعلیم و تربیت بیان می‌کند.
رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) با اشاره به تحقیقات وبررسی‌های صورت گرفته در زمینه مسائل آموزشی و پروشی کشور اظهار کرد: بررسی‌ها و تحقیقات نشان می‌دهد که آموزش و پرورش ما در طول یک قرن اخیر همواره با مشکلات و کمبودهای فراوانی مواجه بوده است که این کمبودها دریک تقسیم‌بندی به مشکلات مشترک میان این نهاد و سایر نهادها و کمبودهای مختص این سازمان تقسیم می‌شود که به عنوان مثال موضوع بودجه و سوء مدیریت از ضعف‌ها و کمبودهای مشترک میان تمامی ارگان‌ها و نهاد‌هاست.
* سیاست‌زدگی آفت جدی نظام تعلیم و تربیت کشور
استاد اخلاق حوزه علمیه قم با بیان متأثر بودن فضای آموزش و پرورش از تحولات نظام سیاسی کشور تصریح کرد: در هر دوره‌ای تعلیم و تربیت کشور متأثر از فضای سیاسی حاکم بوده است و حتی مدیرانی نیز که وابستگی سیاسی خاصی نداشته‌اند تحت تأثیر فضای سیاسی جامعه مجبور به اجرای برنامه‌های جهت‌داری در درون آموزش و پرورش شده‌اند و سایه انداختن فضای سیاسی‌زدگی بر سر آموزش و پرورش همواره از بزرگ‌ترین معضلات و مشکلات این نهاد بوده است.
علامه مصباح یزدی ادامه داد: کمبود نیروی انسانی از دیگر مشکلات آموزش و پرورش است، در سیستم آموزشی کشور به دلیل پایین بودن حقوق و مزایا بسیاری از نخبگان و استعداد‌های درخشان کشور تمایلی به خدمت در نظام آموزشی و پروشی کشور ندارند و این مسأله سبب شده است كه بسیاری از معلمان و کارکنان این سازمان به شغل دوم روی بیاورند و این مسأله در پایین‌آمدن بهره‌وری آموزشی تأثیر فراوانی دارد.
وی افزود: مشکل کتب درسی از دیگر مسائل مورد بحث در وزارت و آموزش وپرورش است که متأسفانه باید یادآور شد کتب درسی مقاطع مختلف تحصیلی از جهات مختلف دارای اشکالات و نواقص فراوان هستند.
* تهی شدن محتوای آموزشی کشور، ارمغان مستشاران آمریکایی بعد از جنگ جهانی دوم
عضو خبرگان رهبری با بیان این‌که سمت و سوی سیاست‌های کلی نظام تعلیم و تربیت کشور مشخص نیست بیان کرد: کمبود دیگری که متأسفانه مورد غفلت قرار گرفته و کمتر بدان توجه می‌شود سیاست‌های کلی محتوای آموزشی است که باید عرض کنم در دوران تحصیل بنده در مقطع دبستان در حدود هقتاد سال پیش نکاتی در متون درسی سال اول دبستان گنجانده شده بود که بنده در زمان حاضر نیز از آن نکات در سخنان و منبرهای خود استفاده می‌کنم.
استاد اخلاق حوزه علمیه قم افزود: اما بعد از جنگ جهانی دوم و با ورود آمریکایی‌ها به کشور و به سفارش مستشاران آمریکایی کم‌کم از غنای محتوایی دروس کاسته شد که یکی از خطوط کلی سیاست‌های آنها این بود که به جای اندیشمندان و نخبگان ملی و بومی، در متون آموزشی نخبگان و ممتازان جهانی تبلیغ شوند تا فرهنگ ما از معارف اصیل خود تهی شود و نکات ساده‌ای که قابل تطبیق با تمامی فرهنگ‌ها باشد به جای آموزه‌های دینی گنجانده شود و کار به جایی رسید که در این اواخر در زمینه مسائل سیاسی نیز نکاتی در کتاب‌ها گنجانده شد که در خدمت منافع آنها بود.
رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) به تأثیر محتوای آموزشی اشاره کرد و توضیح داد: اگر دانش‌آموزان در محیطی فاقد ابتدایی‌ترین امکانات رفاهی آموزشی اما با محتوای آموزشی عالی مشغول تحصیل باشند این‌ها سازندگان آینده کشور هستند، ولی اگر دانش‌آموزانی در محیطی دارای بهترین و پیشرفته‌ترین امکانات رفاهی آموزشی که تهی از محتوای آموزشی باشند مشغول یادگیری باشند آموزه‌های زهرآگینی را فرا می‌گیرند که نه تنها سازنده نیست بلکه سبب خساراتی می‌شود که قابل جبران نیست.
علامه مصباح یزدی تأکید کرد: تجربیات عملی و نکاتی که از آموزه‌های کتاب و سنت به دست می‌آید نشان می‌دهد که تغییر بنیادی آموزش و پرورش در نظام ارزشی اسلامی مستلزم توجه ویژه به محتوای آموزشی و پرورشی است.
وی با بیان این‌که برای تحول بنیادین در آموزش و پرورش باید به سراغ تحول افکار بنیادی این نهاد رفت، ادامه داد: از نعمت‌های بزرگ کشور وجود مقام معظم رهبری است که در تمامی عرصه‌ها دارای دیدگاهی عمیق و اصولی هستند و در بحث آموزش و پرورش نیز ایشان در سال‌های متمادی تذکرات و رهنمودهای فراوانی در دیدار وزرا و مسئولین مختلف این سازمان داشته‌اند که از جمله اساسی‌ترین نکاتی که ایشان مطرح نموده‌اند بحث توجه به فلسفه آموزش و پرورش و برنامه‌ریزی آموزش و پرورش بر اساس خطوط و راهبردهای کلان فلسفه تعلیم و تربیت است.
عضو خبرگان رهبری با انتقاد از مشخص نبودن مسیر آموزش و پرورش گفت: میان تعلیم و تربیت اسلامی با نوع غربی آن تفاوت‌های بسیاری وجود دارد، در فرهنگ غربی بهترین متعلم کسی است که سازگاری بیشتری با جامعه داشته باشد که اگر این هدف با هدف تعلیم و تربیت اسلامی مقایسه شود متوجه خواهیم شدکه تفاوت از زمین تا آسمان است زیرا نیک می‌دانیم که همه محیط‌ها مطلوب نیست تا سازگاری با آن مناسب باشد.
* ضرورت ثبات در مدیریت آموزش و پرورش کشور
استاد اخلاق حوزه علمیه قم با تأکید بر تلاش همگان در زمینه اصلاح نظام آموزش کشور بیان کرد: در برخی از کشورهای دیگر نظام آموزش و پرورش از جمله سازمان‌های ثابتی است که تغییرات گسترده‌ای در آن با تغییر سران سیاسی کشور رخ نمی‌دهد که در نتیجه مدیران ارشد و میانی این نهاد در طی سالیان تجارب ارزشمندی را کسب و ذخیره می‌کنند، اما در کشور ما متأسفانه با وجود تأکیدات فراوان دولت‌های مختلف بر عدم تغییرات گسترده در نهادهای بنیادین جامعه در برخی زمان‌ها شاهد هستیم که با تغییر یک مدیر ارشد دامنه این تغییرات حتی به آبدارچی‌ها و پیشخدمتان آن سازمان نیز می‌رسد.
رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) افزود: طرح‌ریزی و اجرای برنامه‌های کوتاه، میان و بلند مدت از ضرورت‌های آموزش و پرورش کشور است که باید مدیران این سازمان در حد توان خود در این بخش تلاش نمایند که انشاء الله در دوران وزرای بعدی نیز اگر مدیران سازمان منصف و واقع بین باشند قطعا برنامه‌های مفید و سودمند را ادامه خواهند داد و حتی اگر مسئولان هم قدر زحمات و برنامه ریزی‌ها را ندانند مطمئنا مردم قدردان این زحمت‌ها خواهند بود، زیرا آنها در بسیاری از زمینه‌ها بصیرت بیشتری نسبت به مسئولانی که در پیچ وخم مسئولیت‌ها دچار سردگمی شده‌اند از خود نشان داده‌اند.
آیت‌الله مصباح یزدی با تأکید مجدد بر لزوم تحول ساختاری در نظام تعلیم و تربیت کشور تصریح کرد: تحول در نظام آموزش و پرورش کشور لوازمی دارد که باید با استفاده از نظرات متخصصصان این فن برنامه‌ای جامع و مانع برای نظام تعلیم و تربیت کشور طرح‌ریزی گردد.
وی با نام بردن از سعدی به عنوان یکی از مفاخر برجسته کشور در زمینه‌های مختلف از جمله ادبیات، دین، سیاست و... گفت: در گذشته بخشی عمده از کتاب‌های درسی ما مشتمل بر مطالب گلستان و بوستان سعدی بود، اما امروزه متأسفانه حتی برخی از دانشجویان رشته ادبیات ما قادر به روخوانی بوستان و گلستان نیستند.
عضو خبرگان رهبری قسمت‌های مختلف نظام آموزش و پرورش را تشریح کرده و گفت: بخش سیاستگذاری آموزش و پرورش باید به ترسیم خطوط اصلی نظام تعلیم و تربیت بپردازد و بخش طراحی متون نیز به طراحی متون آموزشی و مطالب تربیتی متناسب با سن و سطح دانش آموزان در قالب‌های مناسب بپردازد که این یک امر فنی است و باید با کمک گرفتن از روان‌شناسی تعلیم و تربیت به آن پرداخت.
* معلم نمونه، عاشق درس و دانش‌آموزاست
استاد اخلاق حوزه علمیه قم ضمن بیان اهمیت نقش معلم در نظام آموزشی تصریح کرد: مکمل سیاستگذاری صحیح و طراحی متون درسی عالی، معلم دلسوز است، به طوری‌که اگر در دو بخش پیش‌گفته امور به خوبی پیش بروند اما معلمی متصدی اجرای آنها شود که دلسوز نباشد، یا آگاهی و علم لازم را نداشته باشد یا اعتقادی به مطالب آموزشی نداشته باشد، باز هم توفیقی به دنبال نخواهد داشت.
علامه مصباح یزدی به ذکر ویژگی‌های معلم نمونه پرداخت و گفت: معلم نمونه کسی است که با روان‌شناسی پرورشی، روش‌های مناسب آموزشی و احکام دینی آشنایی کامل داشته باشد و در مرحله‌ای بالاتر، فردی با انگیزه و عاشق باشد. یک معلم خوب عاشق درس و دانش‌آموز است و تعصب خاصی نسبت به شغل خود دارد، بر خلاف معلمی که دیر می‌آید و زود هم از کلاس می‌رود، وقت کلاس را به قصه‌گویی و خواندن روزنامه می‌گذراند و بعد از کلاس نیز به دنبال شغل دوم خود می‌رود، گویا هیچ تعلق خاطری به کلاس و درس و دانش‌آموز ندارد.
وی افزود: این موضوع ضرروت اهمیت تعلیم معلمان را دو چندان می‌کند، و بدین منظور باید نسبت به تعلیم معلمان و مربیان شایسته اهتمام بورزیم و ساز و کارهای لازم را فراهم بیاوریم تا در آینده‌ای نه چندان دور به افق‌های مطلوب در نظام تعلیم و تربیت کشور دست پیدا کنیم.
آخرین محتوای سایت
تحصیلات دینی خواهران؛ ضرورت‌ها و موانع
بسم الله الرّحمن الرّحیم الحمد لله ربّ العالمین و صلّی الله علی سیّدنا محمّد وآله الطّاهرین...القرآن الكريم دواء أصعب الأمراض
بسم الله الرحمن الرحيم الحمد لله ربّ العالمين وصلّى الله على سيّدنا محمّد وآله الطاهرين. اللهُمّ...
