علامه مصباح: مادی‌گرایی و جدی نگرفتن دین، از مهم‌ترین کمبودهای عمومی دنیاست

به گزارش  پایگاه اطلاع‌رسانی آثار حضرت آیت‌الله مصباح یزدی، رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در دیدار با طلاب مدرسه علمیه رشد، ضمن تبریک اعیاد شعبانیه و سال‌روز ولادت امام عصر(عج) اظهار داشت: یکی از نقص‌ها و ضعف‌های اکثر انسان‌ها این است که انگیزه‌هایشان برای عمل‌، انگیزه‌هایی مادی و بر اساس غرایز، منافع شخصی و رفع نیازهایشان است؛ به عبارت بهتر انگیزه‌های انسان‌ها بیشتر معطوف به بعد حیوانی آنهاست؛ در حالی که خداوند به انسان ویژگی‌هایی داده است که در دیگر مخلوقات وجود ندارد و این ویژگی‌ها باید در رفتار انسان‌ها تأثیر جدی داشته باشد.

علامه محمدتقی مصباح یزدی با اشاره به آیاتی از قرآن کریم، گفت: زندگی این دنیا، نوعی بازیچه و سرگرمی است و غالب افراد هم به دنبال همین سرگرمی‌ها یعنی ارضای غرایز و نیازها و تفاخر و تکاثر هستند و به سطحی بالاتر از آن، توجه ندارند. حتی وجه اصلی زندگی، برای بسیاری از کسانی که پیرو دین و آیینی هم هستند، همان مسایل مادی است و نه بیشتر.

آیت‌الله مصباح "جدی نگرفتن دین" را یکی از کمبودهای عمومی جوامع برشمرد و خاطر نشان کرد: حتی اگر دقت کنیم می‌بینیم که گاهی نمازها و دعاهایی را که می‌خوانیم نیز بدون فهم و درک است؛ یعنی همان گونه که ساحران و رمالان، وردهایی بی معنا می‌خوانند و معتقدند تأثیرگذار است، ما هم با همین نگاه، دعا و نماز را می‌خوانیم و نمی‌دانیم که اصل آن‌ها چیست و چه تأثیری دارد.

وی ادامه داد: اگر کسی هیچ بهره‌ای از علم نبرده باشد و دسترسی به عالمی نیز نداشته باشد، همین خواندن – ولو بدون فهم و شناخت – نیز خوب است، اما اگر کسانی که چند سالی را صرف کسب علم کرده‌اند، چنین نگاهی به ادعیه و نماز داشته باشند، برایشان نوعی نقص محسوب می‌شود. این در حالی است که نه تنها باید در دعا، شناخت و درک داشت، بلکه باید توجه داشت که در حال صحبت کردن با خالق هستیم.

استاد اخلاق حوزه علمیه قم افزود: اگر بدانیم که چه برکات و آثاری در خواندن دعای با توجه و حضور قلب وجود دارد، از این‌که قبلا این‌گونه نبوده‌ایم، پشیمان می‌شویم.

آیت‌الله مصباح یزدی با اشاره به این‌‌که آن‌چه گفته شد در مقام عمل و انجام عبادت است و مهم‌تر از آن، چیزی است که در تمایلات، احساسات، ملکات اخلاقی و اعتقادات وجود دارد، ادامه داد: باید دید آیا در تمایلات و بالاتر از آن، ملکات اخلاقی نیز همین نگاه مادی جریان دارد یا خیر؟ به عنوان نمونه امروز هزینه‌های زیادی صرف اموری می‌شود که هیچ فایده‌ واقعی نداشته و ربطی به هدف خلقت ندارد.

وی افزود: دنیاطلبی، مادی‌گرایی و اصالت دادن به جسم و بعد حیوانی، مشکلی اساسی است؛ البته گاهی رسیدن به پول مهم می‌شود و گاهی نیز کسب موقعیت و احترام همگانی؛ چنین مشکلی در ملکات اخلاقی، خطرناک‌تر است؛ چرا که تغییر در رفتار بسیار ساده‌تر از تغییر در ملکات اخلاقی است.

آیت‌الله مصباح انحراف در اعتقادات را عمیق‌تر و خطرناک‌تر از انحراف در ملکات اخلاقی دانست و گفت: همه ما مسلمانان معتقدیم که خداوند متعال، عالم را آفریده است؛ حتی می‌دانیم که خداوند جسم نیست و نیاز به مکان ندارد؛ اما غالبا عظمت، قدرت، خشنودی و غضب او را بر اساس ملاک‌های مادی که خودمان داریم، ارزیابی می‌کنیم؛ گمان می‌کنیم خداوند در آسمان‌هاست و بالاخره نیاز به گوشی برای شنیدن سخنان ما و دستی برای انجام کارها دارد. یعنی غالبا به این مسئله مبتلا هستیم و اصالت هستی را جسمانیت آن می‌دانیم.

وی با بیان این‌‌که همه ما توسل به امام عصر (عج) را راه‌گشا می‌دانیم، افزود: البته این نگاه، ناشی از قداستی است که در اثر تعلیم و تربیت، آموخته‌ایم و بدان اعتقاد پیدا کرده‌ایم؛ اما غالبا ته دلمان این است که امام عصر(عج) توسل ما را به وسیله همین ابزار جسمانی می‌شنود و یا با واسطه‌ای مادی از احوال ما آگاه می‌شود و پاسخ می‌دهد. البته باید توجه داشته باشیم، اگر ما بر اساس تربیت و اعتقادات پدران و مادرانمان، توسل به امام عصر(عج) را راهگشا می‌دانیم، نسل آینده قرار نیست، به همین راحتی بپذیرد و به آن باور داشته باشد.

استاد اخلاق حوزه علمیه قم ادامه داد: امروز هم فهم و درک افراد رشد کرده است و هم وسایل ایجاد و انتقال شبهه گسترش پیدا کرده است؛ امروز وسایل ارتباطی و فضای مجازی به راحتی سیل شبهات را به ذهن جوانان ما وارد می‌کند و ذهن نوجوانی که به دنبال کسب شناخت است و به سوی آن می‌رود، با این مغالطات و شبهات، مشوش می‌شود و برای بسیاری از آنها نیز پاسخی نمی‌یابد.

آیت‌الله مصباح با بیان این‌‌که امروز حتی کسانی که هرگز از آن‌ها توقع نمی‌رود نیز تحت تأثیر این شبهات واقع شده‌اند، ادامه داد: از این رو باید باورهایمان را تقویت کنیم؛ بدانیم که می‌توان با امام زمان(عج) ارتباط داشت؛ اما نه از سنخ ارتباط فیزیکی و جسمانی؛ انواع دیگری از ارتباط نیز وجود دارد که در آن‌ها شرایطی که در ارتباط مادی معتبر است، معتبر نیست.

وی با اشاره به نمونه‌هایی اظهار داشت: امام زمان(عج)، چنان بر ما احاطه وجودی دارند که حتی بدون صحبت کردن نیز متوجه خواسته‌های ما می‌شوند؛ همین که دل را متوجه امام عصر (عج) کنید، این ارتباط برقرار می‌شود؛ اما این ارتباط، مانند سایر ارتباط‌های فیزیکی نیست.

علامه مصباح یزدی خاطرنشان کرد: نقص عمومی که اکثر افراد به آن مبتلا هستند، اصالت دادن به ماده و جسمانیت است. این دیدگاه باعث می‌شود که چیزی را قابل حس و جسمانی نباشد واقعی نمی‌دانند.

این فیلسوف و متفکر اسلامی افزود: مراتب وجود، بسیار زیاد است که یکی از آن مراتب، عالم ماده است؛ بسیاری از این ارتباط‌ها، فوق عالم ماده است؛ اگر این مسئله را باور داریم، رابطه‌مان با امام زمان(عج) را تصحیح کنیم و بدانیم هرکجا هستیم با توجه قلبی به ایشان، می‌توانیم با ایشان رابطه پیدا کنیم.

استاد اخلاق حوزه علمیه قم با اشاره به این‌‌که امام زمان(عج) به هدیه‌ای از جانب ما نیازی ندارد، ادامه داد: اما نثار هدیه‌‌هایی مانند دعا، صلوات، صدقه و نظایر آن به ایشان، نوعی رعایت ادب است که سبب تقویت توجه قلبی و جلب لطف بیشتر ایشان می‌شود. اگر سعی کنیم همواره به ایشان توسل و توجه داشته باشیم، به زودی آثار عینی‌ آن را در زندگی‌مان خواهیم دید.

گفتنی است دیدار علامه مصباح یزدی با جمعی از طلاب حوزه علمیه رشد، دوم اردیبهشت ماه سال‌ جاری در این مدرسه برگزار شد.

انتهای پیام/

برای دریافت صوت این جلسه اینجا را کلیک کنید!