مشکات فروزان در تفسیر قرآن
مشکات فروزان در تفسیر قرآن؛ تفسیر سوره حمد و آیات 1-48 سوره بقره
رقعی، گالينگور، 436 صفحه، چاپ اول 1403.
كتاب پيش روي، نخستین جلد از تفسیر ترتیبی آیت‌الله علامه مصباح یزدی است که پیش‌تر با تحقیق پژوهشگران گروه تفسیر و علوم قرآن مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی در قالب مقالات پژوهشی در مجلة علمی ـ پژوهشی قرآن‌شناخت منتشر شده بود، و اکنون به همت پژوهشگر ارجمند، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر محمد نقیب‌زاده در یک مجموعه تدوین شده است. هدف اصلي این کتاب، ارائه و تبیین دلالت‌های آشکار و پنهان آیات قرآن کریم براي دانش‌آموختگان رشتة تفسیر، به‌ویژه قرآن‌پژوهان است و با توجه به بیان و نثر روان آن برای همة علاقه‌مندان به تفسیر قرآن قابل استفاده می‌باشد.
متن حاضر بخشی از درس‌گفتارهای حضرت علامه آیت‌الله مصباح یزدی در قالب تفسیر ترتیبی است که تفسیر سورۀ حمد و آیات ابتدایی سورۀ مبارک بقره تا انتهای آیۀ 48 را دربردارد. گفتنی است که تفسیر سورۀ مبارک حمد برگرفته از کتاب «به سوی تو» است که جناب استاد در ضمن مباحثی دربارۀ نماز ارائه کرده‌اند. اما در این کتاب جدید، مواردی بر ارجاعات و مستندات آن کتاب افزوده شده و به لحاظ ساختاری نیز سعی شده است مباحث تا حدی، سبک تفسیر ترتیبی مرسوم را پیدا کند. اما تفسیر سورۀ بقره مربوط به تدریس علامه مصباح در سال 1347 شمسی در جمع گروهی از فضلای حوزة علمیة قم در مدرسۀ حقانی است.
متن مکتوب باقی‌مانده از این دروس، یادداشت‌هایی است که برخی شاگردان معظم‌له تقرير كرده‌اند. دست‌نوشت‌های یادشده در بازۀ زمانی سال‌های 1387 تا 1391 با تحقیق، تنظیم و نگارش حجج اسلام آقایان سيداحمد فقیهی، اسماعيل سلطانی و محمد نقیب‌زاده و با نظارت حجج اسلام آقایان حميد آریان و علي‌اوسط باقری، در قالب سلسله مقالاتی در شمارگان 1ـ79 دوفصلنامۀ قرآن‌شناخت به‌چاپ رسید.
با توجه به محتوای ارزشمند و نوآوری‌های این درس‌گفتار‌ها، گروه تفسیر و علوم قرآن مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی تدوین و نشر این مجموعه را با عنوان «مشکات فروزان در تفسیر قرآن» در دستور کار قرار داد و فاضل ارجمند، حجت‌الاسلام محمد نقیب‌زاده جلد نخست این درس‌گفتار‌ها را که حاوی مقالات یادشده است، برای چاپ در یک جلد، یک‌سان‌سازی ساختاری کرده و اين مباحث را به شکل تفسیر ترتیبی تنظیم نموده است؛ هرچند با توجه به مباحث موضوعی ارزندۀ جناب استاد علامه در ضمن تفسیر، گاهی ساختار مباحث از تفسیر ترتیبیِ صرف خارج شده است. ترجمۀ آیات با به‌گزینی ایشان بر اساس دقت، روانی و رسایی ترجمه، از مترجمان متعددی مانند حضرات آیات مکارم شیرازی و مشکینی، حجت‌الاسلام والمسلمین انصاریان و ترجمۀ گروهی قرآن مربوط به مؤسسۀ تحقیقاتی فرهنگی دار‌الذکر و متناسب‌سازی آن آبا محتوای تفسیر حضرت استاد صورت گرفته است.