آیت‌الله مصباح : تعاون بر کار خیر مورد تأیید اسلام است؛ خواه عنوان حزب داشته باشد یا خیر

به گزارش خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی آثار حضرت آیت‌الله مصباح یزدی، رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) در دیدار با جمعی از اعضای حزب مؤتلفه اسلامی با اشاره به جایگاه تعاون در فرهنگ اسلامی اظهار داشت: یکی از مفاهیم عامی که در قرآن کریم صریحا بر آن تأکید شده، مسأله تعاون است؛ همکاری و تجمیع توان‌ها در کارهای اجتماعی سبب می‌شود تا بازدهی کار، به صورت تصاعدی افزایش یابد؛ لذا هر کار خیری که مسلمانان در آن با هم همکاری کنند، مورد تأکید و تأیید اسلام است.

آیت‌الله محمد تقی مصباح یزدی با بیان این‌که تعاون بر کار خیر به هر شکل و شیوه‌ای تحقق یابد، مطلوب است خواه عنوان حزب داشته باشد یا نه، خاطر نشان کرد: در قرآن کریم هم حزب الله و هم حزب الشیطان وارد شده است، البته این حزب، با مفهوم سیاسی حزب که امروزه مصطلح است،  متفاوت می‌باشد.

وی با اشاره به این‌که حزب در مفهوم متعارفش با اهداف و اغراض سیاسی خاصی انجام می‌شود، ادامه داد: البته اهداف این احزاب، عموماً مادی و دنیوی است و محور همبستگی در یک حزب نیز همان مسائل و اهداف مادی است که در اساسنامه آن‌ها نیز ذکر می‌شود.

عضو خبرگان رهبری سپس این سئوال را مطرح کرد كه اگر همه احزاب دارای اهداف مادی اند و برای بهبود رفاه و نیازهای جامعه تشکیل می‌شوند، دلیل تعدد احزاب چیست؟ مخصوصا این‌که تأكید می‌شود: دموکراسی زمانی محقق می‌شود که احزاب متعدد باشند و در کشور‌های تک حزبی، دموکراسی خیلی معنا ندارد.

وی با اشاره به مثال‌هایی از کشور‌های جهان در پاسخ به این پرسش گفت: دو دلیل عقلایی می‌توان برای تعدد احزاب ذکر کرد؛ اول این‌که گروه‌هایی در جامعه وجود دارند که منافع متضادی دارند؛ مثل سرمایه داران و کارگران؛ لذا حزبی طرفدار یک گروه و حزب دیگر به نوعی نماینده گروه دیگر است؛ و به همین دلیل، هر چند هر دو پیشرفت و رفاه کشور را می‌خواهند، اما دوست دارند این پیشرفت به گونه‌ای محقق شود که به نفع گروه مورد نظرشان نیز باشد. بر این اساس،  مجموع خواسته‌های دو حزب، منافع کل جامعه را در پی دارد.

آیت‌الله مصباح ادامه داد: دلیل دیگر نیز می‌تواند این امر باشد که احزاب متعدد منافع مشترکی را مد نظر دارند، اما در روش حکومت و اداره کشور، اختلاف دارند و همین امر، سبب تعدد احزاب می‌شود؛ این هم وجه معقولی برای تعدد احزاب به نظر می‌رسد و لذا هر گروه سعی می‌کند تا با تبلیغات و بیان سیاست‌های خود برای مردم، نظر آن‌ها را به سمت خود جلب کند .

رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) با بیان این‌که هر چند به حسب تئوری، تعدد احزاب به این دو صورت قابل توجیه است، اما در غالب کشور ها، در عرصه عمل، مسائل دیگری مورد توجه قرار می‌گیرد، ادامه داد: در واقع هر حزبی به بهانه دفاع از یك گروه جامعه یا یك شیوه اداره کشور، می‌خواهد به قدرت برسد تا بتواند از آن سوء استفاده کند و منافع شخصی خود و اعضای خود را تأمین کند؛ لذا این‌که امام (ره) نیز در یکی از سخنانشان، جمهوری خواهان و دموکرات‌ها در آمریکا را مثل هم دانستند، ناظر به همین مسأله است؛ چرا که اصل برای آنها، رسیدن به قدرت است.

وی با اشاره به این‌که قضاوت‌های مثبت یا منفی که درباره حزب در ایران می‌شود ناظر به همین جریان غالب در دنیا است، ادامه داد: کسانی که در ایران از تحزب دفاع می‌کنند، از تئوری حزب دفاع کرده، آن را مصداقی از تعاون می‌دانند؛ لذا شهید دکتر بهشتی، حزب را معبد می‌داند؛ چرا که حزب می‌تواند جایگاهی برای تعاون بر کار خیر باشد؛ اما افرادی که با حزب مخالف هستند، معتقدند که این تئوری‌ها فقط شعار و روی کاغذ هستند، و در مقام عمل این تئوری فراموش می‌شود و احزاب به دنبال رسیدن به قدرت حرکت خواهند کرد.

عضو خبرگان رهبری ادامه داد: شاید تحولاتی هم که در حزب جمهوری اسلامی رخ داد، ناشی از چنین فرایندی بود؛ چرا که پایه گذاران حزب افراد مهم و تأثیرگذاری چون شهید بهشتی، مقام معظم رهبری و شهید باهنر بودند، اما جریان امور کم‌کم به سمتی رفت که عده‌ای قصد سوء استفاده داشتند، و لذا امام (ره) نیز به انحلال آن تمایل نشان دادند.

وی با بیان این‌که آن‌چه مهم است تعاون و همکاری برای انجام کار خیر است، خاطر نشان کرد: این مسأله بسیار خوب است که افرادی که افکاری نزدیک به هم دارند، برای بیشتر شدن اثر فعالیتشان، همکاری کنند؛ ولی نباید خیلی برای لفظ حزب اهمیت قائل شد؛ آن‌چه مهم است نیت اشخاص است؛ یعنی هر فرد باید ببیند خودش و دوستانی که همراه او هستند برای چه به دنبال حزب هستند؟ آیا به دنبال منافع شخصی هستند یا خدمت به اسلام؟ وگرنه اسم، تأثیری در متن کار ندارد.

عضو خبرگان رهبری با اشاره به این‌که چه بسا مخالفت مذمت کنندگان تحزب نیز هشداری باشد بر سوء استفاده‌هایی که از آن می‌شود، ادامه داد: آن‌چه در عمل واقع شده چنین نبوده که بگوییم حزب همیشه بد و یا همیشه خوب بوده است. البته اگر قوانین و مقررات دولتی، لزوم عنوان حزب را برای انجام فعالیت ایجاب کند، در این صورت گذاشتن عنوان حزب بر تعاون و همکاری در امور  خیر، توجیه مناسبی خواهد داشت.

رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) در بخش دیگری از سخنانش، دربارة فعالیت سیاسی روحانیان اظهار داشت: نهاد روحانیت در پاسخ به یک نیاز ضروری اجتماعی در جامعه دینی تشكیل شده است؛ و اقتضای تقسیم کار در جامعه این است که هر کسی کاری را بر عهده بگیرد و از آن‌جا که برای همگان ممکن نیست خودشان به تحصیل علوم دینی پرداخته و احکام و وظایف را بشناسند، عده‌ای این کار را بر عهده گرفته و به سایرین خدمات می‌دهند.  اقتضای طلبگی تلاش برای شناخت دین و تبلیغ دین در جامعه و حتی در کشور‌های دیگر و برای غیر مسلمانان است؛  اما انجام وظایف اجتماعی و سیاسی، به یك قشر منحصر نیست، بلكه وظیفه همه افراد است و ربطی به طلبه بودن یا  نبودن ندارد؛ همان گونه که اقتضای پزشک بودن، طبابت و درمان بیماران است، ولی همان پزشک هم یک سری وظایف اجتماعی دارد که ربطی به پزشکی او ندارد.

این استاد اخلاق حوزه علمیه قم خاطر نشان کرد: در اوایل انقلاب عده‌ای معتقد بودند که طلاب باید در کنار درس خواندن، کار اقتصادی نیز داشته باشند؛ اما به نظر می‌رسد این کار موفق نبوده است، و کسانی که چنین كردند،  نه در درس موفق شدند و نه در تجارت؛ چرا که از طرفی وارد شدن در عرصه اقتصادی مستلزم گذاشتن وقت و شناخت عرصه شغلی است، و از طرف دیگر پرداختن به تحصیل علوم دینی، نیاز به فعالیت زیاد و وقت کافی دارد، و لذا عده‌ای بیش از 60 سال در حوزه علمیه درس خواندند و هنوز هم در مسائل فقهی احتیاط می‌کنند؛ چون جمع شدن آن دو با هم دشوار است.

عضو خبرگان رهبری با اشاره به این‌که تبلیغ دین، وظیفه ذاتی روحانیت است، ادامه داد: برای مؤسسه افتخار خواهد بود که برای گروه‌ها و تشكل‌های اسلامی خدمت فرهنگی ارائه کند، زیرا ارائه خدمت فرهنگی وظیفه ماست و برای انجام آن منتی بر سر کسی نداریم؛ مگر این‌که بدانیم افرادی می‌خواهند سوء استفاده کنند که قاعدتا ما نیز با آن‌ها سر و کار و همكاری نخواهیم داشت.

در ادامه اعضای حزب مؤتلفه اسلامی و آیت‌الله مصباح ضمن گرامیداشت یاد و خاطره مرحوم مهدی عراقی و عسگراولادی،  به بیان برخی خاطرات از زمان‌های قبل از انقلاب و مبارزات دوران ستم شاهی پرداختند.

لازم به ذکر است این دیدار دوم بهمن ماه سال جاری در سالن تشریفات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) برگزار شد.