علامه مصباح یزدی : تنها راه مصون ماندن در منصب قضاوت، توکل بر خدا و توسل به اولیای اوست

رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) قم در دیدار با مسئولان سازمان‌های قضایی نیروهای مسلح با اشاره به اراده الهی در خلق استعدادهای مختلف در انسان‌ها گفت: این تفاوت‌ها گاهی عرضی است یعنی انسانی در یک زمینه استعداد دارد و دیگری در زمینه دیگر، و یا تفاوت‌های طولی است بدین صورت که دو نفر در یک رشته استعداد دارند، اما در آن شدت و ضعف دارند و یکی دارای استعداد قوی‌تری نسبت به دیگری در آن زمینه است و همین تفاوت در استعدادهاست که سبب به وجود آمدن تنوعات و مشاغل مختلف و حرکت چرخ اجتماع می‌شود.
علامه مصباح یزدی ادامه داد: علاوه بر استعدادهای خدادادی برخی از امتیازات و مهارت‌های خدادادی هستند که لازم است انسان با در نظر گرفتن مجموع استعدادها و مهارت‌هایش، آماده به کارگیری آنها در راه خدا و کمال خویش شود.
وی ادامه داد: آمادگی پذیرش مسئولیت قضاوت با آمادگی برای پذیرش دیگر مسئولیت‌ها بسیار متفاوت بوده و قابل مقایسه نیست، چرا که متصدیان امر قضاوت باید افرادی ممتاز باشند که علاوه بر استعدادهای خدادادی سال‌ها درس خوانده و مهارت‌های ویژه و ملکات اخلاقی کسب کرده باشند، یعنی تفاوت آنها با دیگران تفاوت طولی است و آنها باید در سطح بالاتری قرار داشته باشند و مسئولیت سنگین‌تری نیز متوجه آنها خواهد بود.
علامه مصباح یزدی به مقایسه بین خدمات قضات و برخی دیگر از مشاغل پرداخت و اظهار داشت: بسیاری از خدمات اگرچه در سطحی وسیع ارائه می‌شود، اما مربوط به بُعد حیوانی انسان مانند خوراک و پوشاک می‌شود، در حالی‌که قضاوت با بسیاری از خدمات دیگر قابل مقایسه نیست.
عضو خبرگان رهبری با اشاره به آیات 21 تا 26 سوره ص درباره کسب مقام خلیفه‌الاهی توسط حضرت داوود (ع)، یکی از شئون خلافت را قضاوت به حق در بین مردم ذکر کرد و گفت: قضاوت یکی از مقام‌هایی است که خداوند بدان اهمیت ویژه‌ای داده است.
وی با اشاره به برخی از استعدادهای خدادادی و اکتسابی حضرت داوود علی‌نبیناوآله‌وعلیه‌السلام گفت: خداوند مقام قضاوت را پس از این همه استعداد همراه با امتحان به حضرت داوود داد.
علامه مصباح یزدی ضمن بیان داستان امتحان حضرت داوود برای رسیدن به مقام قضاوت، به یک احتمال اشتباه از سوی داوود در قضاوت خود، اشاره و خاطر نشان کرد: حضرت داوود برای یک سهو و اشتباه سال‌ها بر درگاه خدا تضرع و انابه کرد تا خداوند او را بخشید و این داستان و آیات، نکات بسیاری را در خصوص حساسیت این پست بیان می‌کند.
وی به بیان نکات قابل استخراج از آیه پرداخت و گفت: مقام قضاوت امری بسیار حساس است و حتی برای یک اشتباه و غفلت در یک امر بسیار ساده، جا دارد که قاضی سال‌ها گریه و انابه کند.
وی ادامه داد: همچنین با توجه به آیه شریفه برای پذیرش مسئولیت قضاوت علاوه بر استعدادهای خدادادی باید مهارت‌هایی را نیز کسب کرد، از جمله این‌که قاضی باید حق را از نظر موضوع و مفهوم بشناسد و خودسازی کند تا در مقام قضاوت از هوای نفس تبعیت نکند.
آیت‌الله مصباح یزدی ادامه داد: پیروی از هوای نفس، ضلالت و گمراهی را در پی خواهد داشت که عاقبت آن عذاب شدید االهی است و این تبعیت از هوای نفس به خاطر فراموشی روز حساب است.
وی ادامه داد: پس برای قضاوت علاوه بر استعدادهای خدادادی دو شرط اساسی دیگر هم نیاز است: اولی علم به حکم خداوند و مهم‌تر از آن تقوا و عدم تبعیت از هوای نفس.
آیت‌الله مصباح با اشاره به نقش تقوا در قضاوت اظهار داشت: گاهی اختلاف بین اشخاص عادی است و گاهی بین اشخاصی که دارای موقعیت اجتماعی هستند که قضاوت در این صورت دشوارتر است زیرا اگر به خاطر کوچک‌ترین غفلتی به اشتباه به ضرر آن شخص رأی داده شود، جنبه بسیار بدی در نظر عمومی جامعه دارد، و اگر از روی اشتباه به سود وی رأی داده شود باعث جرأت وی برای انجام تخلفات بزرگ‌تر خواهد شد که قاضی برای قضاوت در این مورد هم نیاز به جرأت و هم نیاز به تقوا دارد.
وی با اشاره به حساسیت و مسئولیت خطیر امر قضات، در خصوص لزوم وارد شدن به این حوزه برای افرادی که استعداد خدادادی و امتیازات اکتسابی لازم را دارند اظهار داشت: زمانی که جامعه به قاضی خوب و متعهد نیاز دارد، حضور در این حوزه واجب می‌شود و از طرفی ورود به این عرصه همراه با حساسیت فوق‌العاده و مسئولیت سنگین است، و در هر صورت فرد دارای صلاحیت مکلف است و نمی‌تواند از تکلیف فرار کند.
وی با اشاره به بار سنگین مسئولیت و ضعف انسان در مقابل تطمیع‌ها و تهدیدها، منافع مالی و وابستگی‌های خویشاوندی اظهار داشت: انسان باید برای ورود به این عرصه از مال و فرزند و حتی جان خود بگذرد و برای رضای خدا در این مسیرگام بردارد که در این صورت خداوند نیز شجاعت و قدرت به وی عنایت خواهد کرد.
علامه مصباح یزدی ادامه داشت: قضاوت امری دشوار است و در مواردی که مربوط به جامعه می‌شود و خطری نظام را تهدید می‌کند، دشوار‌تر می‌شود، چرا که برای برقراری نظام اسلامی گل‌های زیادی پرپر شدند و به برکت خون آنهاست که امروزه ما به راحتی زندگی می‌کنیم و باید توجه داشته باشیم این نظام به راحتی به دست نیامده است و برای حفظ آن باید از جان و مال گذشت.
وی ادامه داد: هم دست‌یابی به مقام والا نزد خداوند در این شغل با سرعت صورت می‌گیرد و هم سقوط به قعر جهنم، یعنی گاهی یک امضای قاضی سقوط یا عروج وی را رقم می‌زند.
این استاد اخلاق حوزه علمیه در پایان اظهار داشت: سقوط نکردن در منصب قضاوت امری دشوار است و تنها راه چلوگیری از سقوط، توکل بر خدا و توسل به اولیای الهی است.
لازم به ذکر است این مراسم سوم اسفندماه در سالن همایش‌های مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) برگزار شد.

برای دریافت متن کامل این جلسه اینجا را کلیک کنید!