به گزارش پایگاه اطلاع رسانی آثار حضرت آیتالله مصباح یزدی، رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در هفدهمین همایش دفتر پژوهشهای فرهنگی ویژه جامعه سلامت کشور، با اشاره به قضاوتها و نظرات مختلف مردم كه برخی وضعیت و شرایط جامعه امروز را نكوهش كرده و برخی آن راستایش میكنند، ادامه داد: عدهای معتقدند وضع و زمانه بد شده و ایمان در زندگیها كمرنگ شده و در مقابل نیز عدهای متجدد و نوگرا كه تحت تأثیر دیگر فرهنگها قرار گرفته اند، انتساب به فرهنگ گذشته را مطلقا منفی تلقی كرده و جامعه امروز را به خاطر نوآوریها و پیشرفتهای صنعتی و تكنولوژیک قابل تقدیر میدانند.
علامه محمدتقی مصباح یزدی با اشاره به اینكه این قضاوتها از پیش فرضها و سوابق ذهنی خاصی در دستگاههای ارزشگذاری مختلفی سرچشمه میگیرند، ابراز داشت: از لحاظ عقلانی، علمی و دینی، صرف قدیمی یا جدید بودن امتیازی ندارد، بلكه بستگی دارد به اینكه ما ارزش و سعادت انسان را در چه بدانیم و سپس با این ملاك، زمانهای مختلف را مقایسه كرده تا بتوانیم ارزشمندی یكی را دریابیم.
وی ادامه داد: اگر این مبنا را بپذیریم كه رضای خداوند متعال و رسیدن به قرب الهی، ملاك برتری و ارزشمندی در هر دورهای است، باز هم عدهای معتقدند كه در گذشته انسانهای مؤمن و متدین بیشتر بوده و ایمان در زندگیها پررنگتر بوده است، و گاه برخی خاطرات از افراد مختلف را به عنوان مؤید ذكر میكنند.
آیتالله مصباح یزدی با ناصحیح دانستن این قضاوت به صورت مطلق، افزود: گاه ملاک خوبی و ایمان یك فرد یا گروه در یك سری مسائل ظاهری مانند نماز، روزه، سینه زنی و زیارت رفتن خلاصه میشود، در حالی كه معیار ارزش باید این باشد كه چه میزان افراد حاضرند برای دینشان فداكاری كنند.
وی خاطر نشان كرد: با ملاحظه تدبیر الهی مشخص میشود كه از آغاز خلقت تاكنون، همواره خدای متعال جریان زندگی بشر را به گونهای قرار داده كه نوعی تعادل بین عوامل خیر و شر وجود داشته باشد، همانگونه كه در درون آدمی نیز عوامل خیر و شر باهم وجود دارد.
عضو خبرگان رهبری با اشاره به داستان هابیل و قابیل افزود: دو برادر از یك پدر و مادر، در شرایط محیطی و تربیتی یكسان زندگی میكنند، كه یكی قصد كشتن دیگری میكند ولی دیگری حتی در مقام دفاع نیز قصد كشتن برادر را نمیكند. این نشان میدهد كه در درون انسان نیز عوامل خیر و شر وجود دارد كه انسان با اختیار خود میتواند هر یك از مسیر خیر و شر را بپیماید.
وی با بیان اینكه امام خمینی(ره) وظایف اجتماعی را به عنوان تکالیف شرعی در جامعه مطرح كرد و این بخش دین كه مورد غفلت قرار گرفته بود، را احیا كرد، افزود: بنده وقتی داستان حنظله غسیل الملائكه را میخواندم كه صبح بعد از ازدواجش به جنگ رفت و شهید شد، بسیار متعجب میشدم كه چگونه فردی میتواند تا این اندازه به اعتقادات خود پایبند باشد، اما در همین 8 سال دفاع مقدس، جوانهایی پیدا شدند كه با فداكاریهای خود، حماسههایی آفریدند كه داستان حنظله غسیل الملائكه در مقابل آن بسیار كوچك جلوه میكند، كه البته جوانان امروز نیز به فرمایش مقام معظم رهبری از جوانان گذشته كم ندارند.
عضو خبرگان رهبری در تشریح شرایط و وضعیت امروز جامعه و وجوه برتری آن بر گذشته ادامه داد: باید در نظر گرفت كه امروزه عوامل فسادی كه به راحتی در اختیار افراد معمولی قرار میگیرد، در گذشته دسترسی به آنها حتی برای شخصیتها نیز ناممكن و یا دشوار بود، لذا مقاومت در برابر این عوامل بسیار دشوارتر از گذشته، ودر عین حال امروز جوانانی كه دسترسی به فساد برای آنها بسیار راحت است، خود را از این فسادها حفظ میكنند و مقاومتی كه جوانان برای حفظ ارزشهای اسلامی میكنند، بسیار بیش از گذشته است، لذا امام راحل این مسلمانان را بهتر از مسلمانان صدر اسلام میدانست.
وی با اشاره به اینكه مقاومت دربرابر وفور عوامل فساد موجب رشد معنوی جوانان شده است، ادامه داد: علت آن است که تا فردی احساس خطر نكند، خیلی لزومی برای مراقبت از خود نمیبیند، اما كسی كه خود را در معرض خطرات گوناگون بداند، دائما مراقبه میكند و لذا وجود عوامل فساد به نوعی موجب مراقبت بیشتر جوانان از خود و تقویت تقوای الهی در آنان شده است.
آیتالله مصباح یزدی ضمن مقایسهای بین جامعه امروز و صدر اسلام خاطر نشان كرد: هرچند در گذشته گاه مردم فوج فوج به اسلام میگرویدند و امروز چنین نیست، اما باید توجه داشت كه امروز درك و شناخت اجتماعی و رشد مردم بیشتر شده است، و اگر در گذشته گاه با ایمان آوردن رئیس یك قبیله، همه اعضای آن تبعیت كرده و مسلمان میشدند، اما امروز یك جوان برای شناخت اعتقادات خود به دنبال استدلالها و منطق قوی است تا ایمانش بدون دلیل نباشد، و لذا در گذشته مردم به سادگی ایمان آورده و به سادگی نیز ایمان خود را از دست میدادند، اما امروز هرچند به سادگی ایمان نمیآورند، اما ایمان خود را نیز به راحتی از دست نمیدهند.
وی با اشاره به رشد فكری جامعه افزود: مردم از تبعیت كوركورانه دور شده اند و هرچند ممكن است راه صحیح را پیدا نكرده و منحرف شوند، اما همین كه میخواهند راه صحیح را پیدا كنند، نشان میدهد، رشد فكری قابل توجهی داشته اند و بیشك در آینده نیز از لحاظ فكری رشد بیشتری خواهند یافت.
عضو خبرگان رهبری یکی از آثار این رشد فکری را رفتار سیاسی مردم در انتخابات دانست و متذکر شد: اینکه در انتخابات، یك لیست به صورت كلی رأی نمیآورد، به خاطر رشد فكری مردم است، و با وجود اینكه مثلا گروهی كه دارای سوابق خوبی بوده و قابل احترام هستند، لیستی را تأیید كرده اند، اما مردم به صورت كامل به آن رأی نمیدهند، بلكه با قدرت تفكر و تصمیم گیری سعی كرده اند، كسانی را كه اصلح میدانند، انتخاب كنند و صرف شعار، تبلیغات و یا حمایتهای افراد و گروهها سبب رأی دادن به لیستی خاص نمیشود.
وی با بیان اینكه البته نمیتوان تأثیر برخی از افراد را در جامعه نادیده گرفت، ادامه داد: شكی نیست كه برخی افراد به خاطر جایگاه اجتماعی، تجربه و... در جامعه اثرگذارند و لذا تكلیف آنها نیز به میزان تأثیرگذاری آنها بیشتر است، و اگر اثرات مطلوب در جامعه بگذارند در ثواب آنها، و اگر اثر سوء بر افراد جامعه بگذارند، در گناه آنها شریك خواهند بود. لذا هركس باید موقعیت خود را در جامعه ببیند و گفتار و رفتار خود را بر اساس تكلیف تنظیم كند.
آیتالله مصباح یزدی با اشاره به وظایف اجتماعی متعدد افراد خاطر نشان كرد: گاه یك انسان موظف است كه در انتخابات كاندیدا شود و گاهی نیز موظف است روشنگری كند، لذا اگر از ترس اینکه مبادا مورد تهاجم دیگران قرار گیرد یا تخریب علیه وی صورت گیرد، به وظیفه خود عمل نكند، مسئول خواهد بود.
وی جامعه پزشكی را قشری تأثیرگذار در جامعه دانست و اظهار داشت: این قشر علاوه بر داشتن مقام بالا در زمینه تخصصی علمی خود، به خاطر نیاز مردم به آنها و ارتباط با آنها، مورد احترام مردم هستند و لذا در مردم نیز تأثیرگذاری دارند كه این خود نعمتی از نعمتهای فراوان الهی است و شكر این نعمت آن است كه علاوه بر تلاش برای سلامت مردم، برای سعادت آنها نیز تلاش كنند، چرا كه تلاش برای سلامت انسانها، اثر ابدی نخواهد داشت، در حالیكه تأمین سعادت بشری، اثری ابدی دارد.
گفتنی است این همایش جمعه، یكم دی ماه سال جاری در سالن همایشهای مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) برگزار شد.