علامه مصباح یزدی: فتنه‌گران 88، از اول انقلاب، اعتقادی به ولایت‌فقیه نداشتند

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی آثار حضرت آیت‌الله مصباح یزدی، رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در دیدار با جمعی از نخبگان شركت كننده در دوره تکمیلی طرح ولایت، ضمن تبریك دهه كرامت اظهار داشت: گاهی از مسائل ارزشی به خاطر ارزش ذاتی آنها و ضرورت تحقق آنها بدون در نظر گرفتن شرایط عینی، سخن گفته می‌شود. به عنوان نمونه از عدالت سخن گفته می‌شود و از لزوم تحقق آن و تقسیم عادلانه منابع بین مردم و غیره بحث به میان می‌آید.

آیت‌الله محمدتقی مصباح یزدی ادامه داد: اما گاهی نیز، سخن از مباحث ارزشی با توجه به شرایط، امكانات و موانع موجود صورت می‌گیرد و آن هم یك جواب كلی دارد كه باید ابتدا واقعیت‌های جامعه، انگیزه ها، موانع و آسیب‌ها را شناخت و برای تحقق آن مفهوم ارزشی گام برداشت، اما باید توجه داشت تقدیر و سنت الهی بر این بنا شده است كه همواره دو سلسله عوامل متضاد فطری و نفسانی وجود داشته باشد تا یكی انسان‌ها را به سمت ارزش‌ها و دیگری انسان را به سمت لذائذ دنیا و حب پست و مقام سوق دهد و این سنت الهی برای آن است که زمینه انتخاب و امتحان انسان‌ها فراهم شود.

وی با اشاره به اینكه تجربه نشان داده از لحاظ آماری كسانی كه بتوانند با انتخاب خود، راه صحیح را برگزینند، كمتر از افرادی است كه تحت تأثیر عوامل نفسانی قرار می‌گیرند، اظهار داشت: لذا اگر دوستان از لزوم ترویج طرح ولایت و فراگیر كردن آن سخن می‌گویند، باید متوجه وجود عوامل نفسانی كه اتفاقا سنت الهی بوده و همچنین تجربه تاریخی بشر در انتخاب مسیر باشند. لذا انتظار اینكه این سنت تغییر كند و همگان به سمت خیر رفته و راه سعادت را در پیش بگیرند، به جا نخواهد بود و تحقق آن حتی در جامعه اسلامی ناممكن است.

علامه مصباح یزدی افزود: اما این سنت الهی بدین معنا نیست كه تلاشی برای ترویج راه صحیح و خیر صورت نگیرد، بلكه یكی از زیبایی‌های خلقت خداوند این است كه انسان علاوه بر اینكه خودش در صحنه هستی به نوعی بازیگر است، از جمله عوامل تأثیرگذار هم به شمار می‌رود، لذا باید در حد وسع و امكان برای اصلاح گام بردارد.

وی با اشاره به اینكه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، حضرت امام(ره) بیش از هرچیز به مسأله فرهنگ توجه داشتند و مقام معظم رهبری نیز در طول 20 سال دائما خطرات فرهنگی را با عناوین مختلف گوشزد كرده‌اند، اظهار داشت: از همان سال‌های آغازین انقلاب اسلامی، دانشگاه‌ها تعطیل شد و ستاد انقلاب فرهنگی تشكیل شد، اما بیشتر تصمیمات در خصوص امور اجرایی مانند وجود درس معارف در دانشگاه ها، برگزاری نماز جماعت و... بود، اما یكی از پیشنهادها نیز این بود كه باید كارهایی بنیادی برای تغییر فرهنگ و گرایش به سمت دین اجرا شود و در وهله اول نیز اساتید در كانون توجه هستند، چرا كه اگر استاد خودش به آنچه می‌گوید باور نداشته باشد و محتوای دینی به صورت دستوری ارائه شود، اثرگذار نخواهد بود.

علامه مصباح یزدی با اشاره به اینكه طرح چنین پیشنهادی به خودی خود، چندان واكنش سوئی را در پی نداشت، چرا كه تصمیمی منطقی به نظر می‌رسید، اظهار داشت: اما در مرحله عمل با دشواری‌های بسیاری همراه بود، چرا كه اساتیدی كه سالها زحمت كشیده و بسیاری از آنها سال‌ها دور از كشور به تحصیل برخی علوم پرداخته بودند و سرمایه شان همین علمی بود كه از غرب گرفته بودند، سرمایه خود را در تقابل با آموزه‌های این طرح می‌دیدند، لذا ناخودآگاه با این طرح مخالف بودند.

وی با بیان اینكه مدت زمان كوتاهی طرح ویژه اساتید برگزار شد و با بازشدن دانشگاه‌ها پایان یافت اظهار داشت: متأسفانه كسانی هم در مصدر كار قرار گرفتند كه از ابتدا با برگزاری چنین طرح‌هایی مخالف بودند.

عضو خبرگان رهبری با بیان اینكه متأسفانه با گذشت 35 سال از پیروزی انقلاب اسلامی، و علیرغم اهتمام امام(ره) و رهبری بر فرهنگ اسلامی، کار عملی چندانی در این زمینه مشاهده نمی‌شود، اظهار داشت: متأسفانه برخی مسئولین این هشدار‌ها را خیلی مهم تلقی نمی‌كردند، اما كسانی كه احساس وظیفه كردند، حتی اگر یك قدم هم می‌توانستند در این مسیر بر می‌داشتند.

وی با یادآوری فتنه 88 اظهار داشت: اگر در فتنه 88 كسانی در صدد براندازی نظام برآمدند كه سالها برای انقلاب زحمت كشیده بودند، ناشی از تفكر اشتباهی بود كه از همان اول داشتند، و نظامی كه ولایت‌فقیه در رأس آن باشد را قبول نداشتند، اما به خاطر احترامی كه باید برای امام(ره) قائل می‌شدند، این تفكر خود را علنی نمی‌كردند، اما بعد از امام(ره) كم كم مخالفت خود با ولایت‌فقیه را آشكار كردند.

این فیلسوف اسلامی افزود: حدود 18 سال پیش یك حركت آرام و محدودی در یك دوره تابستانه برای عده‌ای از دانشجویان شروع شد. اما آن دانشجویان به قدری با روحیه بودند كه بنده كه بیش از 70 سال را در حوزه علمیه بودم، از روحیه آن‌ها استفاده می‌كردم. آن‌ها چنان مشتاق آموزش بودند كه علیرغم فشرده بودن برنامه هایشان، درخواست می‌كردند كه برای آنها كلاس‌هایی در اواخر شب و نیمه شب برگزار شود.

وی ادامه داد: بعد از 5 سال مباحث گفته شده در این كلاس‌ها كه خلاصه برداری شده بود، به صورت جزواتی در آمده، در اختیار شركت كنندگان در این طرح‌ها قرار گرفت و تا امروز نیز این طرح ادامه داشته كه كتاب‌هایی در این زمینه منتشر شده است.

علامه مصباح یزدی در ادامه در پاسخ به درخواست برخی از نخبگان طرح ولایت مبنی بر لزوم گسترش طرح ولایت ابراز داشت: البته با ترویج و تعمیم این ایده موافق هستیم، اما باید امكانات و واقعیات خارجی را هم در نظر گرفت. وقتی به جای كمك مسئولان، شاهد تخریب ها، اتهام‌ها و برچسب خشونت طلبی و... هستیم، مشخص می‌شود این طرح با مخالفان بسیاری رو به رو است و نمی‌توان توقع داشت كه این طرح به صورت فراگیر در دانشگاه‌ها اجرا شود.

وی با بیان اینكه تنها بعد از گذشت 10 سال از برگزاری این كلاس‌ها، جمعی از اساتید دانشگاه نیز داوطلب شدند در این دوره‌ها شركت كنند، ابراز داشت: لذا نباید انتظار داشت همه شرایط و بسترهای اجتماعی برای ترویج این طرح آماده شود، بلكه باید از فرصت‌های ولو اندك موجود، حداكثر استفاده را كرد.

عضو خبرگان رهبری در خصوص مطلبی كه یكی از نخبگان طرح ولایت مطرح كرده بود، اظهار داشت: تشكیل جلسات مناظره بسیار كار خوب و مفیدی بوده و سبب جذابیت و انگیزه‌ای برای شركت در این جلسات می‌شود و اتفاقا مقام معظم رهبری نیز شخصا به این مسأله اعتقاد دارند، اما باید در نظر داشت كه آنچه در این دوره‌ها در مدت 7 روز به شركت كنندگان در این دوره آموزش داده می‌شود، مباحثی فشرده از یك برنامه 45 روزه است. لذا فرصتی باقی نمی‌ماند كه بتوان جلسات مناظره برپا كرد. اما بنده به دوستان توصیه می‌كنم ولو یك یا دو جلسه چنین برنامه‌ای داشته باشند.

وی در ادامه در پاسخ به سئوال یكی از حاضران در خصوص توقع طراحان و برگزار كنندگان دوره طرح ولایت از دانش آموختگان این دوره اظهار داشت: جواب این سئوال از لحاظ علمی از فلسفه ارزش‌ها روشن می‌شود كه چرا باید خود را نسبت به دیگران مسئول بدانیم، و اما از لحاظ عملی اینكه هر آنچه در این دوره‌ها آموختیم در جلسات ساده دوستانه و چند نفری مطرح كرده، كم كم به بحث بگذاریم تا این مباحث مطرح شود و این حركت می‌تواند تأثیر عظیمی در راستای نشر چنین مباحثی داشته باشد.

رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) ادامه داد: تأثیر چنین جلساتی را می‌توان در پیروزی این انقلاب كه نظیر آن در عالم كم نظیر بود، جستجو كرد. جلسات مذهبی كه بچه‌های حوزه و دانشگاه در زمان شاه دایر می‌كردند، حركت این انقلاب را پایه ریزی كرد و یكی از خسارت‌های ما این بود كه بعد از انقلاب چنین جلساتی را از دست دادیم و دولت را مسئول همه امور دانستیم.

علامه مصباح یزدی ادامه داد: در جلسات دوستانه از آنجا كه بحث مدرك و گرفتن ارتقای علمی و... مطرح نیست، اخلاص بیشتری وجود دارد و بحث‌های فرهنگی در این جلسات، صرفا به خاطر تقویت بنیه دینی و فرهنگی صورت خواهد گرفت.

وی در پایان اظهار داشت: باید احساس وظیفه كنیم و نعمت شناختی كه خداوند به ما داده است را در اختیار دیگران نیز قرار دهیم.

در ابتدای این مراسم، آقای اخوان رئیس بنیاد ملی نخبگان قم به بیان گوشه‌ای از فعالیت‌های این بنیاد كه با همكاری مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) صورت گرفته، پرداخت و سه تن از نخبگان نیز سئوالات و درخواست‌های خود را در خصوص طرح ولایت مطرح كردند.

گفتنی است این مراسم 20 شهریور ماه در سالن تشریفات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) برگزار شد.