این کتاب بخشی از مباحث اخلاقی آیتالله مصباح یزدی است که با هدف ارایه نمونههای عینی و الگوهای شایسته بندگی خداوند به جویندگان راه صلاح و رستگاری، طی 58 جلسه از مهرماه سال 1387 تا آذرماه 1388 ایراد گردیده و با تلاش حجتالاسلام کریم سبحانی تدوین و نگارش یافته و به همت انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) منتشر شده است.
حضرت استاد در این مجموعه از گفتارهای خود ابتدا توضیحاتی در باره چند روایات از حضرات معصومین علیهمالسلام در زمینه خصلتها و ویژگیهای شیعیان واقعی ارایه كرده و پس از آن به بررسی خطبه امیرمؤمنان علیهالسلام، معروف به خطبه متقین، بر اساس روایت نوف بكالی پرداخته است.
8 گفتار آغازین از جلد اول این كتاب كه در 29 گفتار سامان یافته، پس از بیان نقش ایمان در سعادت و شقاوت انسان، و انگیزههای شیطانی از ادعای ایمان، به شرح و تفسیر روایتهایی از ائمه معصومین علیهمالسلام درباره عظمت و منزلت مؤمن، ویژگیهای شیعیان و معیار تشیع، تصویر شیعیان واقعی از نظر ائمه علیهمالسلام و سرنوشت شیعیان واقعی و مدعیان تشیع اشاره شده است.
در گفتارهای بعدی این کتاب، بخش اول از خطبه حضرت امیر علیهالسلام درباره ویژگیها و نشانههای شیعیان و پرهیزکاران، معروف به خطبه متقین، براساس روایت نوف بکالی بررسی شده است. عمدهترین عناوین این گفتارها عبارتند از:
معرفت ناب و تکلیفمداری؛ بازشناسی عرفان حقیقی از عرفانهای کاذب؛ برخورداری شیعیان واقعی از ملکات و فضایل ناب انسانی؛ بازشناسی رابطه دین و اخلاق؛ جایگاه راستگویی و درستکاری در معارف اسلام؛ مشاهده فراسوی دنیا توسط شیعیان؛ شکوه عبادت و بندگی، و عظمت خداوند و خردی آفریدگان نزد شیعیان؛ برنامه شبانه روزی شیعان واقعی؛ اوصاف شیعیان واقعی از قبیل میانهروی و فروتنی، رضا به قضای الهی، شوق دیدار معبود، اندوه حرمان از دیدار معشوق، زهد و سلوک، عبادت و آخرتطلبی و بیاعتنایی به دنیا.