علامه مصباح: تحقیق در ادیان مختلف و مقایسه آنها با یکدیگر، شرایط را برای انتخاب صحیح آماده می‌کند

علامه مصباح مطرح شدن پلورایسم دینی را یکی از موانع و آسیب‌ها بر سر راه شناخت حقیقت دانست و تأکید کرد: بعضی با ترویج پلورالیسم دینی بدنبال یکسان جلوه‌دادن جایگاه همه ادیان و مخفی کردن برتری و حقایق اسلام هستند.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی آثار آیت الله مصباح، ایشان در دیدار با اعضای گروه ادیان مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) که در تاریخ 30 اردیبهشت 93 در این مؤسسه برگزار شد با اشاره به سیر پیشرفت رشته های آموزشی مؤسسه، خاطرنشان کرد: ابتدا در مؤسسه در راه حق برنامه‌ای آموزشی با شرکت حدود 20 نفر تشکیل شد که محور اصلی آن معارف قرآن و فلسفه بود و با پیروزی انقلاب اسلامی به تناسب نیازها، رشته های آموزشی افزایش یافت تا امروز که بیشتر رشته های علوم انسانی آموزش داده می شود و یکی از آنها رشته ادیان است.

علامه مصباح با بیان اینکه انشعاب علوم با انگیزه های مختلف صورت می گیرد، اظهار داشت: یکی از این انگیزه ها تحصیل علم برای علم و انگیزه فطریِ دانستن می باشد، زیرا خود علم فضیلت دارد و جاهل نبودن انگیزه‌ای برای تحصیل دانش می شود.

ایشان با اشاره به اینکه اکثرا انگیزه های دیگری برای ترویج و تحصیل رشته های علمی در دنیا وجود دارد، آنها را به  دو بخش تقسیم کرد،‌ و یادآور شد: عده ای علوم را برای اهداف مادی و دنیوی و برای کسب نتایج آن تحصیل می‌کنند و عده ای نیز اهداف معنوی و تقرب به خدا را هدف دانستن قرار می دهند و تلاش و اولویت های خود را بر اساس رضایت الهی تعیین می کنند.

آیت الله مصباح علم، تقوا و جهاد را ملاک فضیلت در اسلام برشمرد و خاطرنشان کرد: تلقی ابتدایی از این سه ملاک این است که هر کدام جداگانه و بصورت جزیره ای، یک راه مستقل کسب فضیلت است، اما با نگاهی عمیق تر باید گفت هر یک از این ها بعنوان یک راه فرعی برای قرار گرفتن در بزرگراه تقرب الهی می باشد که در کنار هم به مطلوب نهایی خواهند رسید.

وی با یادآوری حکایت مسجد ضرار در صدر اسلام، اظهار داشت: گاهی انسان تلاش و تحقیقی انجام می دهد ولی دشمنان از آن بهره مند می شوند،  و در واقع انسان راه را برای دشمنان باز می کند.

ایشان ادامه داد: اگر هدف رضای خدا باشد، باید تحقیق کرد که جامعه برای خدایی شدن و رسیدن به هدف متعالی به چه چیزهایی نیاز دارد تا در جهت برآورده کردن آن نیازها قدم برداشت و تلاش کرد.

رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) تأکید کرد: برای انتخاب رشته تحصیلی باید ابتدا نیاز جامعه اسلامی درمسیر قرب الهی مورد توجه قرار گیرد، و در کنار آن علاقه، استعداد و ذوق شخصی نیز لحاظ شود.

وی با اشاره با اینکه خداوند این منت را بر ما نهاده و شرایط زندگی ما به گونه‌ای رقم خورده است که در کشوری اسلامی زندگی کنیم، اظهار داشت: در چنین شرایط اجتماعی و دینی،‌ ممکن است انگیزه کمتری  برای شناخت حقیقت دین برای ما وجود داشته باشد، اما اکثریت مردم دنیا چنین شرایطی را ندارند.

ایشان به انگیزه های گرایش به رشته ادیان اشاره کرد و یادآور شد: یکی از انگیزه ها می تواند این نکته باشد که با تحقیق و تفحص در ادیان مختلف و مقایسه آنها با یکدیگر، شرایط را برای انتخاب صحیح دیگران آماده کنیم.

آیت الله مصباح افزود: با وجود ادیان مختلف و متعدد،‌ مقایسه این ادیان با یکدیگر امری زمان بر می باشد و هر شخصی توان انجام این‌گونه تحقیقات را ندارد، در نتیجه کسانی باید متصدی این امور شوند و نتیجه تحقیقات خود را در اختیار دیگران قرار دهند.

وی اضافه کرد: انگیزه سوم، وظیفه پاسخگویی به شبهات و رهایی مردم از دام های پیش روی آن هاست،‌ زیرا کسانی هستند که در جهت گمراه کردن انسان ها تلاش می کنند؛ و این پاسخگویی نیازمند شناخت صحیح و تحلیل متناسب است.

ایشان با اشاره به الگوهای قرآنی در مقام بحث و پاسخگویی، خاطرنشان کرد: در مقام پاسخگویی از دو شاخه جدلی و برهانی استفاده می شود، چنانچه قرآن نیز در موارد مختلف از هر دو شیوه استفاده کرده است.

علامه مصباح توجه به بحث های تطبیقی را ضروری برشمرد و اظهار داشت: همه این روش ها، نیاز به بحث های تطبیقی دارد،‌ و مثلا باید مطالب قرآن را با عهدین مقایسه کرده، مشترکات را تقویت، و پیروان دیگر ادیان را با دلیل و برهان به سمت حقائق اسلام دعوت کنیم.

وی افزود: با توجه به اینکه علوم به فراتر از مرزها راه پیدا کرده و در دنیا افراد زیادی به دنبال شناخت و کشف حقیقت هستند،‌ وظیفه ما برای تبلیغ اسلام و صادر کردن آن به دنیا سنگین تر شده است.

ایشان مطرح شدن پلورایسم دینی را یکی از موانع و آسیب‌ها بر سر راه شناخت حقیقت دانست و تأکید کرد: بعضی با ترویج پلورالیسم دینی بدنبال یکسان جلوه‌دادن جایگاه همه ادیان و مخفی کردن برتری و حقایق اسلام هستند.

آیت الله مصباح با بیان اینکه هر امری در دنیا خیرات دارد آسیب هایی هم بدنبال دارد،‌ یادآور شد: باید اسلام حقیقی را به دنیا معرفی کرد، زیرا چه بسیار جنایاتی که به نام دین و اسلام صورت گرفته که نمونه بارز آن در صحرای کربلا رخ داد و بنام دین و اسلام با فرزند رسول خدا جنگ کردند و ایشان را به شهادت رساندند.

وی ادامه داد: این روال از گذشته بوده و تا قیامت نیز ادامه خواهد داشت، و مهمترین عاملی که موجب این اختلافات می شود، حسد است و جلوگیری از آن نیت انسان را خالص و زلال می کند.

ایشان با اشاره به مشکلات مادی و معنوی پیش رو، آیه "من یتوکل علی الله فهو حسبه" را نویددهندة یاری خدا دانست و اضافه کرد: خداوند متعال مسیر را برای کسانی که توکل می کنند، هموار می کند، و شرطش این است که صادقانه از او بخواهیم و در جهت رسیدن به آن و انجام وظایف تلاش کنیم.

آیت الله مصباح با توجه به آیه "والذین جاهدوا فینا لنهدینهم سبلنا" خاطرنشان کرد: خدای جبهه، بازار، دانشگاه و حوزه یکی است، و اگر رضایت الهی را در نظر بگیریم و برای رسیدن به قرب الهی کار را انجام دهیم،‌ یقینا لطف الهی شامل حال ما خواهد شد.