علامه مصباح یزدی: تبیین نظریه عقلانی سیاست اسلامی، بزرگ‌ترین خدمت به بشریت است

 عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم اظهار داشت: نه به عنوان تعصبی دینی، بلکه به عنوان یك مسأله عقلانی قابل دفاع و قابل فهم برای همگان و برای تأمین سعادت زندگی دنیای نوع بشر، باید به تبیین نظر اسلام در زمینه سیاست و حكومت‌داری پرداخت و به شیوه‌ای عقلانی از آن دفاع كرد. اگر چنین کاری صورت بگیرد، بزرگ‌ترین خدمت به بشریت انجام شده است؛ چون در چارچوب همین نظریه از بسیاری از ظلم‌ها و جنگ‌ها پیشگیری خواهد شد، و عقل بشر رشد یافته و جلوی فساد‌ها و خودمحوری‌های فراونی گرفته می‌شود؛ البته نیازهای زندگی ابدی انسان‌ نیز تأمین خواهد شد.

 به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی آثار حضرت آیت‌الله مصباح یزدی، رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی‌(ره) قم در دیدار با جمعی از اساتید و دانش‌پژوهان گروه علوم سیاسی این مؤسسه، ضمن تأكید بر اهمیت مباحث علوم سیاسی به عنوان یكی از جدی‌ترین مسائل كشور ما و همه جهان، اظهار داشت: برای تأیید این مطلب توجه به این نكته كافی است كه مهم‌ترین مسأله در زمان غیبت برای مسلمانان توجه به ظهور كسی است که بتواند مدیریت جهان را به خوبی عهده‌دار بشود. البته چنین آرزویی  نیاز به مقدمات و مراحلی دارد، تا شرایط جامعه به گونه‌ای تغییر كند که امامت و رهبری الهی تحقق عینی یابد.

 علامه مصباح یزدی در ادامه افزود: اما در این میان سؤالاتی از این قبیل مطرح است كه این مقدمات چیست، آیا می‌توان قوانین ارزشی ثابتی داشت که با عمل به آنها در همه زمان‌ها سعادت مردم فراهم شود، یا باید در هر دوران قوانینی متناسب با شرایط آن زمان وضع شود، كسی که باید این قوانین را اجرا کند، باید چه شرایطی داشته باشد، و چگونه می‌توان این شرایط را احراز كرد. البته پاسخ این سؤالات برای شیعیان روشن است؛ اما باید پاسخ‌های علمی قانع‌كننده‌ای برای این سؤالات یافت كه مورد پذیرش غیرشیعیان و حتی غیر مسلمانان نیز باشد. این قبیل مسائل به مبانی سیاسی اسلام بر می‌گردد.

 علامه مصباح با تأكید بر جامعیت اسلام، اظهار داشت: همه این سؤالات پاسخ دارد و اگر ما نمی‌دانیم، به خاطر تنبلی و كم‌كاری ما است.

 وی با اشاره به سخن حضرت امام(ره) که بخش اعظم فقه را مسائل اجتماعی و سیاسی تشکیل می‌دهد، در پاسخ به این شبهه كه چرا در طول 1400 سال گذشته، مسائل اجتماعی و سیاسی از سوی علمای اسلام مورد بحث و بررسی قرار نگرفته، گفت: جواب اجمالی این سؤال این است که چون پیش از این شرایط لازم برای عمل به این احکام فراهم نبوده، و در واقع علما و متدینین بر اساس تجربه عملی خود، از روی كار آمدن حکومتی بر مبنای دین ناامید بودند، پرداختن به جنبه‌های نظری آن هم تدریجاً  به فراموشی سپرده شده است.

 آیت‌الله مصباح یزدی پیروزی انقلاب را از جمله نعمت‌های بزرگ الهی برای مسلمانان، و حتی دنیا دانست و افزود: پیروزی این انقلاب زمینه را برای بحث در باره این موضوعات فراهم کرد و پس از آن بود كه نیازهای فكری در این زمینه پیدا شد که باید به آنها پاسخ داده شود. البته امام راحل(ره) قبل از پیروزی انقلاب، مسأله ولایت فقیه را مطرح، و تدریس کرده بودند و با این كار خود جامعه را برای پذیرش فکری این مسأله آماده کرده بودند.

 وی با اشاره به این که امروز بعد از گذشتن 40 سال از انقلاب اسلامی حداقل باید پاسخ مناسبی برای مهم‌ترین این مسائل یافته باشیم، خاطر نشان کرد: این شرایط سبب شد تا ما به این فکر بیافتیم که دانش سیاسی اسلام را احیا کنیم، تا در مرحله بعد مشخص شود كه چه میزان از آنها قابل اجرا است، و چه کسی می‌تواند مجری آنها باشد.

 علامه مصباح یزدی با اشاره به وجود موانع آشکار و پنهان در مسیر تحقیق در باره این مسائل، اظهار داشت: طبیعتاً این انقلاب بسیاری از امیدهای شیاطین را ناامید می‌کند، و طبیعی است که شیاطین نیز بیشترین همت خود را برای جلوگیری از این حرکت به كار بگیرند. چرا که شیطان قسم خورده که همه مردم را گمراه کند، و از همین رو در صدد مقابله با این نظام، كه به دنبال فراهم كردن زمینه رشد و هدایت انسان‌ها است، بر خواهد آمد.

استاد حوزه علمیه قم با بیان این‌كه با وجود همه موانع، قدم‌های مهمی در جهت تبیین مبانی سیاسی اسلام برداشته شده است، خاطر نشان کرد: این کارهایی که انجام شده مرهون خون پاک شهدا و رهبری‌های داهیانه امام(ره) و مقام معظم رهبری است؛ اما این موفقیت‌ها که نعمت بزرگی است، نیاز به شکر بزرگ‌‌تری دارد، و ما نباید با کوتاهی در انجام وظیفه مرتكب کفران این نعمت عظیم بشویم.

وی با اشاره به این که برای بازدهی سریع‌تر و بهتر تحقیقات و پژوهش‌ها در این زمینه‌، ابتدا باید سیری منطقی برای بحث‌ها مشخص شود، افزود: تحقیقات باید از جایی شروع شود که مقدمات آن قبلاً بررسی شده است.

 آیت‌الله مصباح یزدی با اشاره به خاطره‌ای، اظهار داشت: قبل از پیروزی انقلاب شهید بهشتی از عده‌ای از فضلا دعوت کردند تا به  بحث در باره برخی معارف اسلامی که مورد غفلت قرار گرفته و باید مورد توجه قرار بگیرد، بپردازند. در نهایت قرار شد مسأله حکومت اسلامی، مورد تحقیق و پژوهش قرار گیرد؛ البته برای جلوگیری از حساسیت ساواک، عنوان آن را «بحث ولایت» گذاشتند و شخص دکتر بهشتی جزوه‌ای مشتمل بر سیر منطقی مباحث مربوط به حكومت اسلامی را تهیه کردند، که نشان می‌داد برای پرداختن به مسأله ولایت از کجا باید شروع كرد، و چه سیری باید طی شود، تا بحث به نتیجه برسد.

 وی افزود: مراد از ذکر این سابقه این است که اصل چنین فکری، سابقه‌ای بیش از 50 سال دارد و شیوه آن نیز تجربه شده و قابل دفاع است. البته بعد از پیروزی انقلاب و مشغول شدن بسیاری از اعضای آن گروه در مسئولیت‌های مختلف، این كار متوقف شد و امروز بعد از گذشتن 40 سال از آن زمان هنوز مشغول انجام مراحل اولیه این کار هستیم!

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با اشاره به این که انجام چنین کارهای علمی با حیات، عزت و آبروی انسان‌ها و حقانیت تشیع سر و کار دارد، خاطر نشان کرد: اهمیت این فعالیت علمی، بیش از بسیاری از دیگر تحقیقات علمی است و می‌تواند جلوی بسیاری از مفاسد را بگیرد.

 آیت‌الله مصباح یزدی افزود: برخی از مسئولین سابق صریحاً گفته بودند که اوج تفکر بشری لیبرالیسم است و نظریه‌ای بهتر از این تئوری وجود ندارد! همان شخص در سخن دیگری آمریکا را به عنوان بهترین نمونه لیبرالیسم در جهان معرفی کرده بود؛ اما شما وضعیت امروز آمریکا را بنگرید؛ كشوری كه به عنوان پیشرفته‌ترین کشور از لحاظ اقتصادی، سیاسی و نظامی معرفی می‌شود، کارش به جایی رسیده که شخصیت اول آن، مورد استهزاء بسیاری از مردم خود آمریکا واقع می‌شود و در باره او این مسأله مطرح می‌شود که آیا وی عاقل است یا دیوانه؟!

وی ادامه داد: بعد از تمامی تبلیغات آمریکا در باره لیبرالیسم و سرمایه داری و اقداماتی كه در این كشور بر اساس این نظریه صورت گرفته، کارشان به دیکتاتوری سرمایه‌داری و سرمایه‌داران رسیده، و این نتیجه اوج تفکر انسانیِ جدای از وحی و خداوند است.

این مفسر قرآن كریم تأكید كرد: نه به عنوان تعصبی دینی، بلکه به عنوان یك مسأله عقلانی قابل دفاع و قابل فهم برای همگان و برای تأمین سعادت زندگی دنیای نوع بشر، باید به تبیین نظر اسلام در زمینه سیاست و حكومت‌داری پرداخت و به شیوه‌ای عقلانی از آن دفاع كرد. اگر چنین کاری صورت بگیرد، بزرگ‌ترین خدمت به بشریت انجام شده است؛ چون در چارچوب همین نظریه از بسیاری از ظلم‌ها و جنگ‌ها پیشگیری خواهد شد، و عقل بشر رشد یافته و جلوی فساد‌ها و خودمحوری‌های فراونی گرفته می‌شود؛ البته نیازهای زندگی ابدی انسان‌ نیز تأمین خواهد شد.

 وی با اشاره به اهمیت علوم سیاسی از منظر اسلام، اظهار داشت: واقعاً جا دارد که تحقیق و پژوهش در این زمینه را جدی‌تر بگیریم. البته خوشبختانه مراحل مقدماتی فعالیت‌های نظری انجام شده و مسیر پژوهش مشخص گردیده است؛ هم‌چنین تجربه عملی در زمینه برقراری نظام اسلامی را نیز داریم، كه هر چند تجربه‌ای ناقص و نمونه کوچکی از هدفی ایده‌ال است، اما همین نمونه را می‌توان هزاران برابر رشد داد.

 علامه مصباح یزدی با اشاره به فرمایشی از مقام معظم رهبری اظهار داشت: زمانی نخبگان کشور ما که گرایش‌های اسلامی داشتند، افتخار می‌کردند که کتاب‌های اندیشمندان اخوان‌المسملین را بخوانند و ترجمه كنند! اما سرانجام کار اخوان‌المسلمین بعد از همه فعالیت‌ها و شهادت‌ها به کجا رسید؟ این در حالی است که حرکت‌هایی که با الگو گرفتن از رهنمودهای اهل بیت علیهم‌السلام در ایران انجام شد، با وجود همه محدودیت‌ها، به جایی رسیده که روز به روز نفوذ ایران در کشورهای اسلامی بیشتر می شود.

وی در پایان گفت: این مسأله نشان می‌دهد که ایده برقراری نظامی اسلامی به عمل بسیار نزدیک، و قابل ترویج است و بنده باور دارم که عنایت خداوند پشتوانه انقلاب اسلامی است و به هر میزان که ما اخلاص داشته باشیم، خدا هم به ما کمک می‌کند.

 گفتنی است دیدار علامه مصباح یزدی با جمعی از اساتید و دانش پژوهان گروه علوم سیاسی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) روز پنجشنبه، 5 بهمن ماه سال جاری برگزار شد.