آثار گرانسنگ علامه محمدتقی مصباح ـ که رضوان الهی بر او باد ـ در مسائل و موضوعات مورد نیاز انسان معاصر، چونان مشعلی فروزان فراراه جویندگان نیکبختی قرار گرفته و چونان پرتوی درخشان، تاریکاندیشیهای شبههافکنان را زائل میکند. گونهگونی و گسترة دانش عرضهشده در نگاشتههای او از یک سو، و ژرفای نگاهش در گشودن رازهای سربهمهر از دیگر سوی، نسل جوان را در استفادة شایسته از این دریای کمنظیر حکمت به زحمت انداخته، و درخواستهایی برای ارائة گزیدهای گویا از آنها را به دنبال داشته است.
ابراز این نیاز، در کنار توصیة رهبر حکیم انقلاب در خصوص نشر و ترویج آثار علامه مصباح در قالبهای مناسب و روزآمد، شورای سیاستگذاری مجموعه آثار آیتالله مصباح را بر آن داشت تا گزیدههایی از آثار پرحجم علامه تهیه کند تا مطالعة آنها آسانتر و شوق مطالعة اصل کتابها در خوانندگان مشتاق شعلهورتر شود. در مجموعه «نسیم» کوشیدهایم تا همة نکات و مطالب اصلی کتابها در گزیدهها آورده شود، کلمات و عبارتهای مؤلف گرانقدر دقیقاً حفظ شود، و فقط توضیحات، مثالها و نکاتی حذف شود که به اصل مطالب خدشهای وارد نمیسازد.
این کتاب، گزیده کتاب «درباره پژوهش» است که با تلاش آقای حجت بحری تلخیص و به همت انتشارات مؤسسه آموزشی امام خمینی(ره) منتشر شده است.
بخش نخست این کتاب که در 8 فصل تنظیم شده، به بیان اهمیت و ضرورت، انگیزهها، اخلاق، اولویتها، روشها و آسیبشناسی پژوهش پرداخته است.
لزوم دستیابی به استقلال علمی و فکری، حقیقتجویی و درنظر داشتن محبت خدا و اولیای او، اخلاص، ادب و شهامت، و نیز رعایت مسائل دینی و اعتقادی و فرهنگی و نیازهای جامعه در پژوهش، و پرهیز از خودمحوری و افراط و تفریط در به ثمر رسیدن یک پژوهش متقن از جمله مباحثی است که در ذیل عناوین یاد شده توضیح داده شده است.
همچنین در ادامه بخش نخست، با بیان رسالت حوزههای علمیه درباره امر پژوهش، به کاستیها و آسیبهای پیش روی اشاره میکند. بیان چیستی و اهمیت علوم انسانی، تشریح رابطه علوم انسانی با ایدئولوژی و انسانشناسی و نیز تبیین مسأله بومیسازی علوم انسانی و علت رکود و عدم پیشرفت در آن از مباحث مطروح شده در فصل پایانی بخش نخست این کتاب است.
بخش دوم این کتاب نیز در 5 فصل با مباحثی چون: چیستی، اهمیت و ضرورت، روششناسی و آسیبشناسی دینپژوهی و نیز نواندیشی دینی و روششناسی آن تدوین و تنظیم شده است.
اشاره به چیستی دین و ضرورت تعریف دین، بیان انگیزههای پژوهش در دین، تشریح پیشفرضها و اصول و قواعد راهبردی دینپژوهی، بررسی قلمرو نواندیشی دینی با اشاره به روششناسی نواندیشی دینی و نیز توضیح آسیبشناسی دینپژوهی با تأکید بر آسیبهای روششناختی و محتوایی از مطالبی است که ذیل فصلهای یاد شده در بخش دوم توضیح داده شده است