این كتاب مجموعه مباحثی است كه حضرت آیتالله مصباح یزدی در جلسات مختلف دربارة عرفان بیان داشتهاند. این نوشتار كه در قطع وزیری و با 352 صفحه به همت حجتالاسلام والمسلمین آقای محمدمهدی نادی قمی تدوین و نگارش یافته ، برای اولین بار در تابستان 1386 با جلد شومیز توسط انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) چاپ و منتشر شده است.
این كتاب با هدف ارایه تصویری روشن از عرفان اسلامی و مشخصههای اساسی آن در 5 فصل تهیه و تدوین شده است.
در فصل نخست این نوشتار به كلیاتی دربارة عرفان از قبیل انواع تمایلات انسانی و توضیح خودشكوفایی و ناخودشكوفایی آنها، تمایلات عرفانی به عنوان تمایلات اصیل آدمی، پاسخ به پرسشهایی چون: عرفان چیست؟ عارف كیست؟ و نیز شرح رابطه عرفان با فلسفه، عقل، و شرع پرداخته شده است.
در فصل دوم این كتاب كه به مسأله تحریف و انحراف در آموزههای عرفانی اختصاص یافته، مباحثی چون: منشأ تحریف و انحرافات، تحلیل عوامل انحراف در عرفان، استعمار و عرفانسازی و ترویج صوفیگری، مورد بحث قرار گرفته است.
در فصل سوم ضمن بحث دربارة شاخصههای عرفان اسلامی، به پیشینه عرفان در جوامع انسانی، تبیین شاخصههای عرفان صحیح بر مبنای تحلیل عقلی و ویژگیهای عرفان اسلامی در كتاب و سنت پرداخته شده ، وپس از ارایه پاسخهایی از امام باقر و امام صادق (علیهماالسلام)، به سؤال متعارض یا متقارب بودن دو بعد مادی و معنوی انسان، امام خمینی(رضوانالله علیه) به عنوان تجسمی از عرفان راستین معرفی شده و از مسایلی همچون رجوع به آموزههای عرفانی دیگر مكاتب، عدم انحصار عرفان در روحانیت، و همهجانبه بودن سیر عرفانی سخن به میان آمده است.
در فصل چهارم، راه صحیح نیل به مقامات عرفانی معرفی شده است. در این فصل ابتدا ضمن اشاره به شناخت راه صحیح با استفاده از عقل و نقل و با تأكید بر لزوم رجوع به اهلبیت(علیهم السلام)، به موانع مهم سیر الی الله اشاره شده است. مراحل سیر و سلوك، مشارطه، مراقبه و محاسبه، مراحل مراقبه، ذكر و جایگاه آن، و نماز و راز خیرالعمل بودن آن از مباحث مطرح شده در این فصل است.
در پایان، این كتاب در فصل پنجم به بررسی مسأله كشف و كرامت پرداخته است. حقیقت كشف و مكاشفه، كرامت و حقیقت و ماهیت آن، عرفان حقیقی و سیر و سلوك، و نیاز به استاد از دیگر میاحث پایانی این نوشتار است.
گفتنی است، خلاصه این کتاب با عنوان «در پرتو نور» با هدف ارایه مباحثی مفید، فشرده، روشن و جذاب برای آشنایی جوانان با عرفان اسلامی چاپ و منتشر شده است.