این كتاب برگرفته از سخنرانىها، مقالات، كتابها و جلسات پرسش و پاسخ حضرت استاد مصباح یزدى درباره ولایت فقیه است كه توسط حجتالاسلام والمسلمین آقاى محمدمهدى نادرى قمی تنظیم شده و به رشته تحریر درآمده و به كوشش انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى(رحمه الله) چاپ و منتشر شده است.
كتاب مزبور در شش فصل به مباحث زیر مى پردازد:
فصل اول درباره اهمیت و ضرورت بحث ولایت فقیه و جایگاه علمى و پیشفرضهاى نظریه ولایت فقیه بحث میكند و از آنجا كه یكى از پیشفرضهاى نظریه ولایت فقیه، عدم جدایى دین از سیاست است، فصل دوم به بحث از رابطه دین با سیاست مى پردازد و ضمن آن، معناى سكولاریسم تبیین و مبانى آن نقد مى شود.
در فصل سوم جایگاه مردم در نظریه ولایت فقیه بررسى مى شود كه ضمن آن، معانى مشروعیت و مقبولیت و رابطه این دو با هم بیان شده، نقش مردم در حكومت اسلامى از دیدگاه هاى شیعى و سنى مورد ارزیابى قرار مى گیرد.
فصل چهارم به اثبات ولایت فقیه مى پردازد كه براى این منظور به ادله نقلى و عقلى استناد مى شود. در فصل پنجم نیز مفهوم ولایت مطلقه فقیه تبیین مى شود و جایگاه ولایت فقیه در قانون اساسى و نیز رابطه مرجعیت و ولایت فقیه مورد بررسى قرار مى گیرد.
و بالأخره، در فصل ششم بحثى درباره خبرگان و ولایت فقیه صورت مى گیرد كه در ضمن آن، اشكال معروف دور و نیز شبهه خبرگان و انواع تخصص ها و همچنین پارادوكس عزل (معماى هم زمانى عزل رهبرى و انحلال مجلس خبرگان) بیان و نقد مى شود.
گفتنی است این کتاب توسط مجمع جهانی اهلبیت(ع) به زبانهای اردو و عربی ترجمه و منتشر شده است. عنوان عربی کتاب مزبور « نظرة عابرة الی نظریة ولایة الفقیه » است.