مقدمه ناشر

 

مقدمه ناشر

پرسش‌گرى و كنجكاوى، هم‌زاد بشر و آمیخته با سرشت و فطرت او است. انسان همواره با طرح پرسش و چون و چرا كردن، به دنبال دانستن است و هیچ‌گاه از این خصیصه جدا نبوده و نیست. روح تشنه انسان، همواره در پى كشف مجهولات و برملاساختن رازهاى نهفته و سر به مهر هستى است و پیشرفت و تعالى علمى بشر در گستره تاریخ و جوامع، مرهون همین روح پرسش‌گرى است. یكى از نقاط اساسى تمایز انسان و حیوان نیز همین است كه انسان پرسش‌گر است اما حیوان دغدغه چرایى ندارد. در هر حال در این كه كنجكاوى و پرسش‌گرى، امرى است مطلوب و یك امتیاز براى انسان به حساب مى‌آید، تردیدى وجود ندارد.

دین اسلام نیز كه تعالیم و دستورات آن مطابق با فطرت صحیح انسانى است همواره این روحیه را تقویت كرده و انسان را به پرسیدن ترغیب نموده است: فَسئَلوا اَهْلَ الذِّكْرِ اِنْ كُنْتُمْ لاَتَعْلَمُون(1)‌؛ پس از آگاهان بپرسید، اگر نمى‌دانید. در این رابطه مكتب مترقّى اسلام نه تنها انسان را به پرسش‌گرى فرا خوانده، كه تقلید كوركورانه و پیروى نابخردانه و جاهلانه را به شدت نكوهش كرده است: وَاذا قیلَ لَهُمْ اتَّبِعوا ما اَنْزَلَ اللّهُ قالوا بلْ نَتَّبِعُ ما الفَیْنا عَلَیْهِ ءَاباءنا اَوَ لَوْ كانَ ءَاباؤُهُمْ لایعقلونَ شَیْئاً ولا یَهْتَدون(2)‌؛ و چون به آنان گفته شود: «از آنچه خدا نازل كرده است پیروى كنید»‌؛ مى‌گویند: «نه، بلكه از چیزى كه پدران خود را بر آن یافته‌ایم پیروى مى‌كنیم.» آیا هرچند پدرانشان چیزى را درك نمى‌كرده و به راه صواب نمى‌رفته‌اند [باز هم درخور پیروى هستند]؟

نظام جمهورى اسلامى ایران نیز كه از تعالیم روح‌بخش اسلام عزیز الهام مى‌گیرد و تلاش دارد تا احكام و ارزش‌هاى اسلامى را احیا و نهادینه نماید، از بدو تأسیس تاكنون همین سیاست را در پیش گرفته و همواره سعى كرده بسترهاى لازم را براى گسترش این روحیه و فرهنگ، به ویژه در میان جوانان، فراهم نماید. اگر به روزها و ماه‌هاى ابتدایى تأسیس نظام اسلامى باز گردیم، مى‌بینیم كه نظام با ترتیب دادن مناظره‌هاى علمى و پخش آن از گسترده‌ترین وسایل ارتباط جمعى امروزه، یعنى رادیو و تلویزیون، از همان آغاز عملا این مطلب را به اثبات رسانده است. مناظره آقایان: احسان طبرى، عبدالكریم


1. انبیا/ 7.

2. بقره/ 170.

سروش، فرخ نگهدار و جناب استاد مصباح یزدى كه در اوایل انقلاب و طى چند جلسه طولانى در زمینه نقد ایدئولوژى و اصول ماركسیسم برگزار و از تلویزیون پخش شد، از جمله این موارد است(1).

در راستاى همین سیاست و براى پاسخ‌گویى به پرسش‌هاى نسل جوان، آگاه، مؤمن، متعهد و اندیشهورز انقلاب، اسلام‌شناسِ محقق و فیلسوف زمان‌شناس، جناب استاد محمدتقى مصباح یزدى، چه قبل و چه پس از پیروزى انقلاب اسلامى ایران همواره در میان این نسل پرشور و باشعور حضور یافته و یكى از محورهاى اصلى فعالیت‌هاى فرهنگى خویش را حشر و نشر با جوانان و پاسخ‌گویى به مشكلات فكرى آنان قرار داده است. در سال‌هاى اخیر به سبب رشد فزاینده این نیاز، حضرت استاد على‌رغم مشغله‌هاى فراوان و با سنّى بیش از 60 سال، نه تنها این حضور را كم نكرده‌اند، كه افزایش نیز داده‌اند.

با توجه به نیاز مبرمى كه در این زمینه وجود دارد و استقبال كم‌نظیر و گسترده‌اى كه از این گونه جلسات استاد مى‌شود، انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى(رحمه الله) با چاپ كتاب پرسش‌ها و پاسخ‌ها در 4 جلد، بخشى از مهم‌ترین پرسش‌هاى فكرى نسل جوان امروز در زمینه معارف اسلامى را همراه با پاسخ‌هاى جناب استاد مصباح چاپ و منتشر كرد.

كتاب حاضر در واقع در ادامه همان سیاست انتشار كتاب‌هایى به صورت پرسش و پاسخ است. تفاوتى كه بین مجموعه حاضر و مجموعه «پرسش‌ها و پاسخ‌ها» وجود دارد این است كه آن كتاب‌ها برگرفته از جلساتى است كه افراد مسایلى را به صورت حضورى از استاد سؤال كرده‌اند و استاد نیز به آنها پاسخ گفته‌اند‌؛ اما این كتاب در واقع یك جلسه غیرحضورى پرسش و پاسخ با استاد است. روش كار به این صورت بوده كه با توجه به متن كتاب نظریه سیاسى اسلام جناب استاد (ج 1 و 2) پرسش‌هایى در 8 موضوع طراحى شده و پاسخ آنها به وسیله جمعى از محققان از متن كتاب مذكور تهیه و تنظیم گردیده است.

در پایان لازم مى‌دانیم از كلیه عزیزان و محققان ارجمندى كه به تهیه و تنظیم این اثر همت گماردند تقدیر و تشكر نماییم.

مركز انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى(رحمه الله)


1. این مناظره در قالب كتابى به نام گفتمان روشنگر درباره اندیشه هاى بنیادین تنظیم و به وسیله انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى(رحمه الله) به چاپ رسیده است.

بعض الأسئلة

كیف یمكن الحصول على ملكة التقوى و ما هی السبل العملیة للحصول علیها؟
اقرأ أكثر...
لا زال بعض المؤمنین یرى فی الأخباریة منهجاً فكریاً أصیلاً ومغایراً عن المنهجیة الأُصولیة، ویقول: «إنه لا یمتلك القناعة والحجة التامة بینه وبین الله عزّوجلّ فی سلامة وحجیة الاستنباط الأُصولی». ویفند رأی أحد الفقهاء العظام: «الأُصولیة المعاصرة أُصولیة نظریة فقط، ولكنها عملیاً...
اقرأ أكثر...
بعد سیاحة ممتعة فی رحاب رسائل بعض علمائنا الأعلام المتعلقة بتاثیر الزمان والمكان على الأحكام الشرعیة... اتسائل هل یسمى هذا التاثیر المطروح تاثیرا حقیقیا على الاحكام ام انه كنائی؟ واذا كان كنائیانخلص بذلك الى نتیجة واضحة هی أن ما كان كنائیا وعلى سبیل المجاز فهو لیس بحقیقی.. فما أطلق علیه تأثیر هو فی...
اقرأ أكثر...
السلام علیكم ورحمة الله وبركاته ما رأی سماحتكم بوجوب تقلید الأعلم ؟ وماالدلیل ؟ الرجاء التوضیح بشیء من التفصیل ﻋلاء حسن الجامعة العالمیة للعلوم الإسلامیة
اقرأ أكثر...
سماحة آیة الله مصباح الیزدی دام ظله الوارف السلام علیكم ورحمة الله وبركاته . السؤال: البعض یدعو إلی ترك ممارسة التطبیر بصورة علنیة أمام مرأی العالم لا لأنهم یعارضون حكم الفقیه ولكن من باب أن التطبیر لا یصلح أن یكون وسیلة دعویة إلی الإمام الحسین وإلی مذهب الحق . لذلك ینبغی علی من یمارس التطبیر...
اقرأ أكثر...
هل یقول سماحتكم دام ظلكم بإجتهاد السید علی الخامنئی دام ظله ؟
اقرأ أكثر...