این كتاب كه توسط مركز مطالعات و پژوهشهاى فرهنگى حوزه علمیه قم در سال 1381 منتشر شده است، حاصل دو گفتمان حضرت استاد در باب دین و آزادى است كه با توجه به فضاى فكرى جامعه و مسایل مطرح در آن، در جمع طلاب صورت گرفته است.
در گفتمان نخست، مفهوم آزادى در فلسفه، اخلاق، حقوق و دین مورد بررسى قرار گرفته و رابطه دین و آزادى به بحث گذاشته شده است. در گفتمان دوم نیز، دیدگاههاى گوناگون در باب آزادى، نسبت ولایت مطلقه فقیه با آزادى، آزادى در صدر اسلام، تفاوت آزادىِ مورد نظر اسلام با غرب، حد و مرز آزادی، راههای تحقق آزادی دینی و پاسخ به سؤالات دیگری از ایندست مطرح شده است.