هشتمین نشست از سلسله نشستهای «تبیین علمی ولایت فقیه» با حضور پرشور طلاب و علاقمندان با سخنرانی آیت الله مصباح یزدی در مدرسه فیضیه برگزار شد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی آثار آیت الله مصباح یزدی، رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) قم در این نشست با تفکیک مسائل فردی از مسائل اجتماعی گفت: در مسائل شخصی اگر هر فردی طبق فتوای مرجع خود عمل کند، مشکلی ایجاد نمیشود، اما در مسائل اجتماعی باید نظر واحدی وجود داشته باشد تا اختلال نظام حاصل نشود. وی با اشاره به فرمان امام(ره) در آزادسازی خرمشهر گفت: امام(ره) در زمانی این حکم را صادر کردند که چه بسا طبق اجتهاد برخی افراد، حضور در جنگ جایز نبود و اگر این نظر امام(ره) و متابعت مردم از این نظر نبود، امروز معلوم نبود چه بر سر ما و کشور ما آمده بود.
وی در هم تنیده بودن مصالح افراد در امور اجتماعی را از ویژگیهای این امور دانست و گفت: مسایل حکومتی اموری است که باید در زندگی اجتماعی انسان رعایت شود و اگر به خود افراد واگذار شود در آن اختلاف میشود و مصالح آن فوت میگردد و نهایتا به نزاع و کشمکش و نابودی جامعه میکشد. در این گونه موارد باید یک حکم رسمی وجود داشته باشد که همه به آن ملتزم باشند.
آیت الله مصباح یزدی در ادامه وجود متصدی خاص در مصالح اجتماعی را ضروری دانست و در ضمن بیان چند مثال به این نکته پرداخت که: اگر مصالح اجتماعی متصدی خاصی نداشته باشد تأمین نمیشود و جامعه مبتلا به هرج و مرج شده، اختلال نظام پدید میآید.
وی از احکام قضایی و مسایل مستحدثه به عنوان دیگر مصادیق امور اجتماعی نام برد که نتیجة عمل به فتاوای مختلف در آنها در اجتماع ظاهر شده و باعث بلاتکلیفی مردم میشود. بنابر این در این گونه موارد نیاز به دستگاهی است که سخن او برای همه افراد فصلالخطاب باشد و به نزاع پایان دهد.
ایشان در ادامه مسایل مربوط به جنگ و صلح و امثال آن را نیز از همین امور دانست و گفت: در این طور جاها اگر چه حکم کلی اسلامی داریم و از طریق آیات قرآن و روایات به آن میرسیم، ولی اشکال در تشخیص موارد خاص است که آیا این جزء موردی است که باید صلح کرد و یا میبایست به جنگ ادامه داد. هیچ عاقلی نمیتواند بپذیرد که شارع مقدس در این گونه موارد راضی به اختلاف در جامعه اسلامی باشد چون اختلاف در این گونه موارد عملا جامعه را دچار هرج و مرج و نابودی میکند.
رئیس موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) قم گفت: بهترین حالت حالتی است که معصوم در صدر حکومت قرار گیرد و همه کارگزاران او نیز معصوم باشند تا همه احکام اسلامی در جامعه جاری شود، ولی این عملی نیست، چون میدانیم حتی اگر معصومی در صدر حکومت قرار گیرد، کارگزاران او معصوم نیستند و حتی در زمان حکومت حضرت علیعلیهالسلام نیز در برخی موارد شرایطی بود که امکان اجرای قوانین اسلامی نبود.
ایشان با استفاده از آیات قرآن کریم گفت: وظیفه حاکم اسلامی آن است که تا جایی که ممکن است احکام اسلامی را پیاده کند حتی اگر برای افراد معدودی باشد.
علامه مصباح یزدی با بیان برخی از فرازهای روایت مقبوله عمر بن حنظله گفت: این روایت حتی در زمانی که معصوم حاضر است، فقها را به عنوان حاکم معرفی میکند تا حداقل برخی از احکام اسلام پیاده شود و حتی مخالفت با فقها را در حد شرک به خداوند معرفی میکند؛ حال اگر شرایطی به وجود آید که فقیه بتواند در همه مسائل حکومتی، احکام اسلامی را در جامعه جاری کند، باید این وظیفه را بر عهده بگیرد و حق ندارد آن را رها کند و این همان ولایت مطلقه فقیه است.
وی در ادامه با اشاره به اینکه برخی از مسئولان سابق از روی جهل یا خیانت ولایت مطلقه فقیه را در مقابل ولایت مقید به احکام اسلام قرار دادند، گفت: برخی ادعا کردند که منظور از ولایت مطلقه فقیه، یعنی حکومتی که مقید به احکام اسلامی نیست و حاکم در آن میتواند طبق مصالح جامعه رفتار کند، حتی اگر مخالف احکام اسلام باشد.
آیت الله مصباح یزدی ضمن رد این ادعا، دغدغه همیشگی امام راحل(ره) را اسلام دانست و گفت: ولیفقیه فقط در چهارچوب احکام اسلام حق عمل دارد؛ البته احکام اسلام فقط احکام اولی نیست احکام ثانویه هم هست. و در مواردی که بنا بر مصلحت، به احکام ثانویه عمل میشود، در حقیقت، حکم اسلام همان حکم ثانویه است.
گفتنی است در پایان این مراسم علامه مصباح یزدی به برخی سئوالات حضار پاسخ گفت.
این مراسم سوم خردادماه از طرف جامعه محترم مدرسین حوزه علمیه قم، شورای عالی حوزه علمیه، مرکز مطالعات و پژوهشهای اسلامی حوزه و دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری در مدرسه علمیه فیضیه برگزار شد.