باید حسابی ویژه برای مسائل بنیادین علوم انسانی باز کرد و به آنها اهتمام ورزید

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی آثار حضرت آیت‌الله مصباح یزدی، رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در نوزدهمین نشست فارغ التحصیلان این مؤسسه که با عنوان «اسلامی‌سازی علوم انسانی» برگزار شد با اشاره به اهمیت مباحث علوم انسانی طی ارائه تقسیمی از این علوم گفت: علوم انسانی طیف گسترده‌ای از مسائل را شامل می‌شود که بخشی از آنها با مسائل کاربردی و روزمره همة انسان‌ها سر و کار دارد و انحراف در آنها مستقیما به همه ضرر می‌رساند همان‌طور که برکات تحقیق و تبیین دیدگاه‌های اسلامی در آنها به همه می‌رسد.
علامه مصباح یزدی با اشاره به بخش دیگری از علوم انسانی ادامه داد: بخش دیگری از علوم انسانی مستقیماً با نخبگان و کسانی در ارتباط است که در مراکز تصمیم‌سازی، تصمیم‌گیری، سیاست‌گذاری، و برنامه‌ریزی فعالیت می‌کنند و هرچند اشتباه و انحراف در این بخش ابتدائاً به همین گروه ضرر می‌زند ولی در نهایت همه افراد جامعه از آن ضرر می‌کنند.
عضو مجلس خبرگان رهبری ادامه داد: دستة دیگری از مسائل علوم انسانی، کلی‌تر و بنیادی‌تر و از مسائل کاربردی دورترند. این مسائل به مثابه ریشه، و مطالب کاربردی به مثابه شاخه و برگ و میوه‌اند که از این ریشه‌ها تغذیه می‌کنند. قوت و ضعف ریشه در سلامت یا مسموم بودن میوه کاملا مؤثر است.
علامه مصباح یزدی با تأکید بر لزوم اهتمام به این مسائل گفت: مسائل بنیادین به دلیل دور بودن از صحنه عمل و آشکار نبودن آثارشان، استعداد خاصی برای درک و تحقیق در آنها می‌طلبد، و نیاز به حوصله زیاد و آینده‌نگری دارد، و از این رو بخصوص در جوامعی که از نظر فرهنگی رشد کافی نکرده‌اند، داوطلب کم‌تری برای تحقیق دارد، و به چشم مسائل بی‌نتیجه و بی‌فایده نگریسته می‌شوند. این در حالی است که بدون حل این مسائل، سایر مسائل کاربردی علوم انسانی درختانی بی‌ریشه را می‌مانند که نه فایدة چندانی دارند و نه دوام زیادی: «کشجرة خبیثة اجتثت من فوق الارض ما لها من قرار».
آیت‌الله مصباح یزدی با اشاره به اینکه فلسفه‌ها‌ی مضاف (فلسفه‌ها‌ی علوم) به همین مسائل بنیادی می‌پردازند، خاطر نشان کرد: باید حسابی ویژه برای مسائل بنیادین علوم انسانی که اصول موضوعة این علوم را تبیین می‌کنند باز کرد و به آنها اهتمام ورزید که در غیر این صورت ممکن است پیشرفت‌ها در سایر زمینه‌ها در جهت اهداف غیرصحیح و مضر به کار گرفته شوند.
آیت‌الله مصباح یزدی با اشاره به اینکه مسأله ولایت‌فقیه از مسایل مبتنی بر مبانی علوم انسانی است که هنوز درست حل و تبیین نشده است، ادامه داد: هرچند کشور ایران با نام ولایت‌فقیه شناخته شده است و مسأله اصلی نظام ولایت‌فقیه است و تجربه عملی نیز نشان داده که ولایت‌فقیه حافظ نظام و باعث ثبات و حل مشکلات نظام است، اما متأسفانه هنوز این تفکر در بسیاری از نخبگان و مسئولان کشور ما جدی گرفته نمی‌شود و تنها به شعار اكتفا می‌شود. بسیاری ولایت‌فقیه را از آن جهت که در قانون اساسی آمده قبول دارند و تا زمانی که قانون اساسی باقی باشد، ولایت‌فقیه را نیز می‌پذیرند؛ البته چون قانون اساسی قابل تغییر است، این مسأله لوازمی دارد.
وی ادامه داد:  گروهی نیز خود را حامی ولی فقیه معرفی کرده اما متاسفانه در دل باور ندارند و با این ‌کار خود قصد دارند مقبولیتی در اجتماع پیدا کنند. چه بسا آنها دشمن ایران و اسلام هم نیستند و واقعا قصد خدمت به كشور را داشته باشند، اما از آنجا که مبانی مسأله که ریشه باورهای آنان است، تقویت نشده و روی آن کار نشده است، از عمق جان باور ندارند که اطاعت از ولی فقیه واجب است.
علامه مصباح ادامه داد: هرچند از اول انقلاب تا کنون شعارهای بسیاری در دفاع از ولایت‌فقیه داده شده و مردم هم از ولایت‌فقیه پیروی می‌کنند، اما این مسأله به عنوان یک مسأله فقهی مبتنی بر یک سلسله مسائل بنیادی است که هنوز هم درست تبیین نشده است.
رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در ادامه با اشاره به طرح حجاب و عفاف و ضرورت امر به معروف و نهی از منکر گفت: از سخنان برخی از مسئولان بر می‌آید که آنها معتقدند که نیروی امنیتی مسئول حفظ امنیت است و نمی‌توان تکلیفی برای نیروی امنیتی در امر به معروف و نهی از منکر در نظر گرفت، و تنها اگر کارهای خلاف شرعی مانند بی‌حجابی به طور سازماندهی شده صورت گرفت، از آنجا که با امنیت سروکار دارد، نیروی انتظامی وارد عمل می‌شود.
وی در پاسخ به این سخنان گفت: این تصور غلط ناشی از عدم تبیین صحیح مبانی سیاست در اسلام و حل نشدن مسائل فلسفه سیاسی است، درحالی كه یکی از وظایف دولت اسلامی که هم در مقدمه قانون اساسی و هم در سوگندنامه ریاست جمهوری آمده است، حفظ ارزشهای اسلامی و اجرای احكام اسلام در جامعه است و در همه جوامع - حتی جوامع لائیک - حفظ عفت عمومی و ارزش‌های جامعه بر عهده نیروی انتظامی آن است.
گفتنی است این مراسم چهارم تیرماه در سالن همایش های مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) برگزار شد.

برای دریافت متن و صوت این جلسه اینجا را کلیک کنید!