علامه مصباح یزدی: مسجد و نماز یك زاویه از زوایای دین است

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی آثار آیت‌الله مصباح یزدی، رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در دیدار با جمعی از اساتید معارف اسلامی دانشگاه‌ها و فرهنگیان، انقلاب اسلامی را یكی از بزرگترین حوادث تاریخ انسانیت دانست و ادامه داد: ارزیابی این انقلاب و مقایسه آن با دیگر حوادث جهان ممكن نیست، چرا كه این انقلاب با وجود فراوانی تأثیرات در دنیا، هنوز همه ثمرات خود را بروز نداده است.
علامه محمدتقی مصباح یزدی ریشه شجره طیبه انقلاب را فرهنگ دانست و خاطر نشان كرد: انقلاب اسلامی دارای ابعاد گوناگونی است كه به ویژه در بعد فرهنگی بالاترین سخنان را به جهانیان عرضه می‌كند، چرا كه از شجره طیبه قرآن و اهل بیت(ع) سرچشمه می‌گیرد.
وی باورها و ارزش‌ها را دو عنصر اساسی فرهنگ برشمرد و ادامه داد: آنچه هویت انسان را تشكیل می‌دهد، همین باورها و ارزش‌هاست و برای به ثمر رساندن فرهنگ اسلامی به تلاش‌های سنجیده و برنامه‌ریزی شده‌ای نیاز است كه متأسفانه تاكنون آن گونه که شایسته است، انجام نشده است.
عضو خبرگان رهبری تحول فرهنگ جامعه را مرهون تحول در نهادهای فرهنگ‌ساز دانست و خاطر نشان كرد: بعد از گذشت بیش از 33 سال از انقلاب اسلامی مسئولین متوجه این نكته شده اند، اما این تحول با تجهیزات مادی، پول، سلاح و حتی ابزار جنگی و سایر راه‌هایی كه از برنامه‌ریزی‌های سیاست‌مدارانه است، شكل نمی‌گیرد، چرا كه با روح، عقل، احساسات و عواطف انسان‌ها سروكار دارد، لذا همواره فرهنگ در طول قرن‌ها شكل می‌گیرد.
وی با اشاره به آفتی فرهنگی كه از دروه قاجار به دست عده‌ای از شیاطین وارد جامعه شد، ابراز داشت: این آفت به قدری پیشرفت كرد كه هم اكنون كمابیش همه جامعه ما را تحت تأثیر قرار داده است، به گونه‌ای كه بعد از 33 سال علی‌رغم تلاش‌های انقلابی امام(ره) و رهبری، هنوز این توفیق پیدا نشده كه به فرهنگ اصیل اسلامی برگردیم و هنوز رگه‌هایی از فرهنگ غربی در نهادهای فرهنگی وجود دارد كه تغییر آن نیاز به یك انقلاب دارد.
این استاد فلسفه اسلامی ادامه داد: هرچند از همان اوایل پیروزی انقلاب اسلامی با عنایت امام(ره)، ستاد انقلاب فرهنگی تأسیس شد، اما باید توجه داشت که انقلاب فرهنگی با انقلاب سیاسی و نظامی فرق دارد، چرا كه بسیار زمان‌بر است و در مدت كوتاه نتیجه نمی‌دهد.
وی با اشاره به اینكه هرچند در انقلاب فرهنگی تجهیزات و امكانات مادی نیز مؤثر است، اما نیروی انسانی مهمترین مسأله برای انقلاب فرهنگی است، ادامه داد: انقلاب فرهنگی، انقلابی است كه بیش از هرچیز متكی به نیروی انسانی است و باید از لحاظ كمیت و كیفیت به گونه‌ای باشد كه بتواند همه جامعه را از لحاظ فرهنگی تحت تأثیر قرار دهد و فرهنگ اصیل اسلامی را احیا كند.
علامه مصباح یزدی با اشاره به نقش تعدادی از نیروهای فرهنگی همچون شهیدان دكتر بهشتی، باهنر، مفتح و مطهری در انقلاب اسلامی ابراز داشت: مهمترین نیروهای انقلاب، نیروهای فرهنگی بودند كه گام‌های بلندی را برای انقلاب اسلامی برداشتند، اما این نیروها با نیازهای جامعه تناسب كمّی نداشت.
وی با تأكید بر لزوم پرورش كمّی و كیفی نیروهای متخصص فرهنگی ادامه داد: هرچند با انقلاب اسلامی، افرادی تربیت شدند و وضع از لحاظ كمیت، اندكی تفاوت كرد، اما از لحاظ كیفیت، رشد متناسب با این انقلاب كه هدف دگرگون كردن فرهنگ جهان و فراهم كردن زمینه ظهور حضرت مهدی(عج) را دارد، تحقق نیافت.
این مفسر قرآن كریم با اشاره به برخی از فعالیت‌ها در گوشه و كنار ادامه داد: با عنایات امام زمان(عج) و تدابیر رهبری معظم انقلاب، زمینه برای ایجاد دانشگاهی با هدف پرورش نیروی متخصص فراهم شده است و هركس بتواند در رشد و ارتقا و توسعه كمّی و كیفی این پروژه مؤثر باشد، موظف به فعالیت است، چرا كه این حركت یك كار بنیادی است.
وی در بخش دیگری از سخنانش، با اشاره به اینكه فرهنگ موجود در هرجامعه، در نهادهای اجتماعی آن متجلی می‌شود، اظهار داشت: با توجه به اینكه نظام ما، یك نظام اسلامی است، فرهنگ آن هم باید اسلامی باشد، اما در مقام تبیین اسلام گاهی دچار ابهام، سردرگمی و احیانا تضاد و تزاحمی در بیانات می‌شویم.
عضو خبرگان رهبری ادامه داد: هرچند این تزاحمات ناشی از عللی بوده كه قابل فهم است، اما باید توجه داشت كه ما اسلام را با عناوین مختلفی كه مجموعا دسته گلی را تشكیل می‌دهند، می‌شناسیم.
وی با بیان اینكه ما در نگرش توحیدی معتقدیم كه همه عالم اجزاء هماهنگی دارد و دارای نظام واحدی است، ادامه داد: زیبایی، رشد و تكامل جامعه هم در گرو وجود چنین نظام واحدی است، البته باید توجه داشت همان طوری كه نظام تكوینی با تدبیرواحد الهی اداره می‌شود، نظام تشریع هم با تشریع واحد الهی است.
آیت‌الله مصباح یزدی با اشاره به اینكه اسلام كامل‌ترین دین است كه خدای متعال برای رشد انسان‌ها در نظر گرفته است، ادامه داد: این دین، یك نظام پراكنده نیست، بلكه یك مجموعه فكری و نگرش جامعی است كه اجزای آن به هم پیوسته است و ما متأسفانه در این دوران 33 ساله موفق نشده‌ایم كه در مراكز آموزشی این مسأله را تبیین كنیم.
وی ادامه داد: اسلام فقط مسجد، سینه‌زنی و زیارت رفتن نیست، هرچند این مسائل مهم است، اما اینها تنها یك زاویه از ده‌ها زاویه دین اسلام است.
رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) با بیان نمونه‌هایی گفت: همه بخش‌های اسلام دارای یك رابطه ارگانیك و درونی هستند كه در مجموع، جامه‌ای است كه بر همه ابعاد زندگی انسانی پوشیده می‌شود و رنگ الهی است كه همه شئون زندگی بشر را شامل می‌شود و اگر یك بخش از آن را در نظر نگیریم، آن را معیوب شناخته و معرفی كرده‌ایم.
وی با اشاره به وجود برخی از كمبودها در جامعه اسلامی ادامه داد: عده‌ای ساده‌نگر هستند و با برخورد به برخی مشكلات در جامعه می‌گویند در جامعه اسلامی نباید چنین مشكلاتی وجود داشته باشد، در حالیكه این مشكلات در مقابل مسائل اصلی اسلام و جامعه اسلامی كه مورد تهدید است، بسیار كوچك هستند.
علامه مصباح یزدی با تأكید مجدد بر وجود رابطه درونی بین همه بخش‌های دین ادامه داد: اگر رابطه‌ای بین ریشه درخت اسلام و شاخه‌های آن نباشد، آن شاخه‌ها خشك شده و به زمین می‌ریزد.
وی در پایان تأكید كرد اگر رابطه بین همه اجزاء دین را بشناسیم و به دیگران نیز بشناسانیم، بسیاری از این كج‌روی‌ها و اشكالاتی كه به نظر می‌رسد، حل شده و می‌توان برای تربیت نسل آینده، موفق‌تر عمل كرد.
گفتنی است این مراسم یکم خردادماه سال 1391در تالار همایش‌های مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) برگزار شد.