حقیقت، اصیلترین، جاودانهترین و زیباترین راز هستى و نیاز آدمى است كه سلسله مؤمنان و عالمان صادق، چه جانها كه در راه آن نباخته، و جاهلان و باطلپرستان، چه توطئهها و ترفندها كه براى محو و مسخ آن نساختهاند. چه تلخْ واقعیتى است مظلومیت حقیقت، و چه شیرینْ حقیقتى است این واقعیت كه در مصاف همیشگى حق و باطل، حق، سربلند و سرفراز است و باطل، از بینرفتنى و نگونسار. این والا و بالانشینىِ حقیقت، گذشته از سرشت حق، وامدار كوششهاى خالصانه و پایانناپذیر حقیقتجویانى است كه در عرصه نظر و عمل، كمر همت محكم بسته و از دام و دانه دنیا رستهاند. البته در این میان، نقش و تأثیر ادیان و پیامبران الاهى، و به ویژه اسلام و پیامبر اكرم(صلى الله علیه وآله) و جانشینان برحق و گرامى او(علیهم السلام)، برجستهترین است.
دانشمندان نامآور شیعه، رسالت خطیر و بىنظیر خویش را، بهرهگیرى از عقل و نقل، غوص در دریاى معارف قرآن، برگرفتن گوهر ناب حقیقت از سیره آن پیشوایان و عرضه آن به عالم بشرى، و دفاع جانانه در برابر هجوم ظلمتپرستان حقیقتگریز دانستهاند و در این راه دیدهها سوده و جانها فرسودهاند. اكنون در عصر بحران معنویت كه دشمنان
حقیقت و آدمیت هر لحظه با تولید و انتشارِ فزون از شمارِ آثار نوشتارى و دیدارى، و بهكارگیرى انواع ابزارهاى پیشرفته سختافزارى و نرمافزارى در عرصههاى گوناگون براى سیطره بر جهان مىكوشند، رسالت حقیقتخواهان و اندیشمندان حوزوى و دانشگاهى، به ویژه عالمان دین، بس عظیمتر و سخت دشوارتر است.
در جهان تشیع، پژوهشگران حوزوى در علوم فلسفى و كلامى، تفسیرى و حدیثى، فقهى و اصولى و نظایر آن، كارنامه درخشانى دارند و تأملات ایشان بر تارك پژوهشهاى اسلامى مىدرخشد. در زمینه علوم طبیعى و تجربى و فنآورىهاى جدید نیز پژوهشگران ما تلاشهایى چشمگیر كرده، گامهایى نویدبخش برداشته و به جایگاه درخور خویش در جهان نزدیك شدهاند. نزدیك است تا با فعالیتهاى روزافزونشان، مقام شایسته خویش را در صحنه علمى بینالمللى بازیابند. اما در قلمرو پژوهشهاى علوم اجتماعى و انسانى، تلاشهاى دانشمندان این مرز و بوم، آنگونه كه شایسته نظام اسلامى است به بار ننشسته و آنان گاه به ترجمه و اقتباس نظریات دیگران بسنده كردهاند. در این زمینه، كمتر مىتوان ردّ پاى نوآورىها و بهویژه خلاقیتهاى برخاسته از مبانى اسلامى را یافت و تا رسیدن به منزلت مطلوب، راهى طولانى و پرچالش در پیش است. از این روى، افزون بر استنباط، استخراج، تفسیر و تبیین آموزههاى دینى و سازماندهى معارف اسلامى، كاوش در مسائل علوم انسانى و اجتماعى از دیدگاه اسلامى و تبیین آنها، از مهمترین اهداف و اولویتهاى مؤسسات علمى، به ویژه مراكز پژوهشى حوزههاى علمیه است.
مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى(رحمه الله) در پرتو تأییدات رهبر كبیر انقلاب اسلامى و حمایتهاى بىدریغ خلف صالح وى، حضرت آیتالله خامنهاى ـ مد ظله العالى ـ از آغازِ تأسیس، بر اساس سیاستها و اهداف ترسیم شده از سوى حضرت آیتالله محمدتقى مصباح یزدى ـ دامت بركاته ـ به امر پژوهشهاى علمى و دینى اهتمام داشته و در مسیر برآوردن نیازهاى فكرى و دینى جامعه، به پژوهشهاى بنیادى، راهبردى و كاربردى پرداخته است. معاونت پژوهش مؤسسه براى تحقق این مهم، افزون بر برنامهریزى و هدایت دانشپژوهان و پژوهشگران، در زمینه نشر آثار محققان نیز كوشیده و بحمدالله تاكنون آثار ارزندهاى در حد توان خود به جامعه اسلامى تقدیم كرده است.
كتابِ پیش روى، بخشى از مباحث اخلاقى استاد فرزانه، حضرت آیتالله محمدتقى مصباح یزدى ـ دامت بركاته ـ است كه در سال 1426 ه.ق در دفتر مقام معظم رهبرى در قم ایراد شده و با تلاش پژوهشگر ارجمند، جناب حجتالاسلام آقاى كریم سبحانى تدوین و نگارش یافته است. هدف اصلى كتاب، ارائه شرحى كوتاه بر بخشى از حدیث قدسى و پندهاى خداوند متعالى به كلیم خویش، حضرت موسى(علیه السلام) است. معاونت پژوهش، دوام عمر پربركت معظمله، و توفیق روزافزون پژوهشگر محترم این اثر را از خداوند متعالى خواستار است.
معاونت پژوهش
مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى(رحمه الله)