علامه مصباح: نظم، تخصص، جامع‌نگری، و اخلاص رمز پیشرفت حوزه علمیه است

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی آثار حضرت آیت‌الله مصباح یزدی، رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در دیدار با مدیر و جمعی از اساتید و مسئولان مؤسسه امیر بیان،  با اشاره به اینكه موسسات تازه تأسیس می‌توانند از تجربیات موسسات دیگر در جهاتی كه مشترك هستند، استفاده كنند، ابراز داشت: اراده الهی در این عالم بر این تعلق گرفته است كه كارهای انسانی مراحل تدریجی را برای رشد كمی و كیفی طی كنند تا به تكامل برسند كه علاوه بر منابع دینی، تجربه نیز این امر را تأیید می‌كند.

آیت‌الله محمدتقی مصباح یزدی در ادامه با اشاره به اینكه تمدن به معنای عام، شامل سیر تكاملی و پیشرفت كارهای انسانی در مراحل مختلف می‌شود، اظهار داشت: از ویژگی‌های تمدن این است كه از طرفی كارها پیچیده‌تر می‌شود و از طرف دیگر امكانات و ابزار بیشتر می‌شود، كارها متنوع و تخصصی شده و تقسیم كار صورت می‌گیرد. لذا هرچه كارها در جامعه‌ای تخصصی‌تر و متنوع‌تر باشد، به عنوان پیشرفت تمدن آن جامعه تلقی می‌شود.

وی به عنوان نمونه به سیر تكامل پزشكی در دو قرن اخیر اشاره كرد و اظهار داشت: زمانی در هر شهری تنها یك حكیم و طبیب وجود داشت و برای هر نوع مریضی و مشكلی در هر سن و سالی به او مراجعه می‌شد و وسعت دخالت او در درمان،  قبل از به دنیا آمدن تا زمان مرگ را شامل می‌شد، اما امروزه پزشكی بسیار تخصصی شده كه گاه تنها برای یك عضو، رشته‌ها و متخصصین مختلفی وجود دارد.

عضو خبرگان رهبری با بیان اینكه در سایه پیشرفت علوم و اختراعات جدید، تمدن نیز پیشرفت می‌كند، به سخن مقام معظم رهبری اشاره و خاطر نشان كرد: پیشرفت در تمدن، شاخص رشد جامعه است.

وی با اشاره به اینكه همین وضع در روحانیت نیز بوده است و باید باشد، اظهار داشت: طبیعی است كه روحانیت نیز رشد كرده و امور متنوع شده و كارها تخصصی‌تر و بر اساس تقسیم كار، انجام شود، اما متأسفانه عواملی خواسته و یا ناخواسته جلوی این رشد تكاملی حوزه را گرفت و حركت آن را كند كرد كه مهمترین عامل آن، سختگیری‌ها و محدودیت‌های ایجاد شده توسط رژیم ستم‌شاهی بود كه كمر به نابودی روحانیت بسته بود، به گونه‌ای كه حتی لباس روحانیت نیز به نوعی كالای قاچاق بود و كسی جرأت استفاده از آن را نداشت و این رژیم تنها برای اینكه بالاخره نیازها و احساس دینی مردم را ارضا كنند، راه‌های باریك و اندكی در سطح بسیار كمی برای روحانیت تدارك دیده بود و آن را كنترل می‌كرد.

وی با اشاره به اینكه میراث منحوسی كه از رژیم ستم‌شاهی تا مدت‌ها در حوزه باقی مانده بود، عدم ضابطه و انضباط بود، اظهار داشت: وقتی آیت‌الله بروجردی برای دادن شهریه طلاب، مقرراتی وضع كرد و از طلاب امتحان می‌گرفت، هرچند در حوزه علمیه قم به خاطر عظمت ایشان با آن مخالفت نشد، اما شنیده‌ها حاكی از این است كه بسیاری از علمای نجف با این كار مخالف بوده و حتی شركت در چنین امتحانی را تحریم كرده بودند، یعنی به نوعی بی‌ضابطه بودن، در حوزه نهادینه شده بود.

آیت‌الله مصباح با اشاره به اینكه متأسفانه این میراث كمابیش هنوز پابرجاست، اظهار داشت: در عرصه خطابه و تبلیغ نیز همانگونه كه شما بهتر می‌دانید و مقام معظم رهبری نیز آن را گوشزد كردند، نظم خاصی وجود نداشت، نهایت اینكه اگر عده‌ای از وعاظ، مشهور و معروف می‌شدند، دیگر وعاظ و مبلغین نیز سعی می‌كردند از آن‌ها تقلید كرده و به همان شیوه رفتار كنند، اما روشی علمی بر مبنای تحقیق و پژوهش در این زمینه تدوین نشده بود، در حالیكه پیشرفت تمدن اقتضا می‌كند، فعالیت‌ها متنوع تر، علمی‌تر و تخصصی‌تر شود.

وی خطاب به مسئولان مؤسسه امیر بیان افزود: هر چند بعد از انقلاب در دروس حوزه اندك تحولی ایجاد شده و بحمدالله روبه رشد است، اما در مسائل تبلیغی كار زیادی نشده است. هرچند تحولات فرهنگی به كندی صورت می‌گیرد، اماگاه عواملی نیز مانع آنها شده یا سرعت تكامل آنها را كاهش می‌دهد.

وی اظهار داشت: كاری را كه شما شروع كردید، كار بسیار عظیمی است و مانند خط شكنی در جبهه است و می‌تواند نقش مهمی در آینده كشور داشته باشد.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با بیان اینكه تغییرات و تحولات تكاملی در حوزه، هرچند در بسیاری از جهات با دیگر تحولات مشابه است، اما یك تفاوت عمده و اساسی دارد، اظهار داشت: این تفاوت، همان تفاوتی است كه بین 8 سال دفاع مقدس و جنگ‌های دیگر وجود دارد و در مجموع همه كارهایی كه برای انقلاب صورت می‌گیرد با غیر از آن این تفاوت را داراست و آن خدایی بودن كار است. عنصر اصلی در تحولات حوزه، ارتباط با خداست.

این استاد اخلاق حوزه علمیه افزود: اگر باور داشته باشیم همه چیز دست خداست ودلبستگی مان به خدا باشد، هرگز احساس ضعف نخواهیم كرد و موجب پیشرفتی فراتر از زمان و مكان خواهد شد.

وی با اشاره به سخن مدیر مركز امیربیان مبنی بر خالصانه كاركردن پرسنل این مؤسسه و عدم توقع دستمزد اظهار داشت: این اخلاص در عزیزان، سرمایه بسیار بزرگی است كه اگر آن را حفظ كنید، بسیار بیش از آن چیزی كه تصور می‌كنید، پیشرفت می‌كنید و گاه خداوند متعال چیزی را به ذهن شما القاء می‌كند كه در حالت عادی باید بودجه‌های زیادی برای تحقیق و پژوهش در این امر هزینه و صرف می‌كردید.

علامه مصباح یزدی امتیاز حضرت امام خمینی(ره) و نائب برحق ایشان،‌ حضرت آیت الله خامنه‌ای (مدظله‌العالی) را نسبت به برخی افراد دیگر، اخلاص و توكل كامل برخدا دانست و افزود: وقتی كسی علیرغم خواست همه، تصمیم قاطعی را گرفته و مخالفت ها، او را از تصمیم و هدفش باز نمی‌دارد و در نهایت به همه ثابت می‌كند، حق با او بوده است، به خاطر همان توكلی است كه بر خدا دارد.

وی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به آفت تخصصی شدن رشته‌ها، اظهار داشت: یكی از آفات تخصصی شدن كارها این است كه ممحض شدن در برخی رشته ها، سبب غفلت فرد از دیگر رشته‌ها می‌شود، لذا شما كه به دنبال تخصصی كردن هرچه بیشتر رشته‌ها هستید، باید این توجه را نیز داشته باشید.

علامه مصباح همچنین در خصوص درخواست مدیر مؤسسه تخصصی امیر بیان مبنی بر همكاری مؤسسه امام خمینی(ره) با این مؤسسه نیز اظهار داشت: طبیعی است كه كارهای لازم زیادی وجود دارد و همه آنها نیز مطلوب بوده و باید به آن پرداخته شود، اما باید توجه داشت هركسی باید مرزهای تخصصی خود را مشخص كند و البته با موسسات دیگر در زمینه‌های مشترك همكاری و همفكری داشته باشد كه مؤسسه امام خمینی(ره) نیز در این حوزه می‌تواند همكاری داشته باشد.

علامه مصباح یزدی در بخش دیگری از سخنانش اظهار داشت: این تلاش‌های مخلصانه، تكلیف ما را نسبت به شكر خداوند متعال از وجود چنین عزیزان و تلاش‌هایی بیشتر می‌كند و ما را متوجه تكالیفی می‌كند كه جا دارد به آنها پرداخته شود.

وی با اشاره به سخنان حجت الاسلام هادی پور مدیر مؤسسه امیر بیان در خصوص الگو بودن مؤسسه امام خمینی(ره) برای مؤسسه امیر بیان نیز اظهار داشت: مقام معظم رهبری در آخرین سفر خود به استان قم، مؤسسه امام خمینی(ره) را الگویی برای حوزه خواندند، البته این پیشرفت و برکات آن حاصل توجهات حضرت امام راحل(ره) و مقام معظم رهبری است كه همواره به این مؤسسه اظهار لطف داشته و بنده فقط به عنوان خدمتگزار در مؤسسه مشغول بوده ام.

گفتنی است دیدار جمعی از مسئولان مؤسسه امیر بیان با آیت‌الله مصباح یزدی در تاریخ 3 آذرماه سال جاری در سالن تشریفات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) برگزار شد.