علامه مصباح: چشیدن لذت بندگی، بالاترین کمال‌هاست

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی آثار حضرت آیت‌الله مصباح یزدی، رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) ضمن تسلیت ایام عزاداری سید الشهدا و شهادت امام حسن مجتبی‌علیهماالسلام با اشاره به آیه‌ای از قرآن کریم، اظهار داشت: تنها چیزی که امید داریم، مایه نجات ما باشد، همین محبت به اهل‌بیت‌‌علیهم‌السلام است که همان نیز موهبت و لطف الهی است.

آیت‌الله مصباح یزدی با اشاره به آیاتی از قرآن کریم افزود: جهاد در راه خدا چه خصوصیتی دارد که تا این حد، در قرآن مهم و والا شمرده شده است؟ چه سری در شهادت نهفته است که چنین مقام رفیعی به شهید داده شده است؟ به نظر می‌رسد برای پاسخ به این سوال، باید ابتدا به این مسئله‌ای بنیادین پرداخت که هدف از خلقت انسان چه بوده است؟

وی با اشاره به  آیه 56 از سوره ذاریات گفت: خداوند متعال خود هدف از خلقت انسان راعبادت ذکر می‌کند. باید دید عبادت انسان یا عدم عبادت او، برای خداوند چه تفاوتی دارد. به نظر می رسد اگر این سؤال برایمان حل شود، می توانیم بفهمیم چرا شهادت و جهاد، تا این اندازه اهمیت دارد.

 وی در پاسخ به این پرسش اظهار داشت: خداوند مالک انسان‌هاست و انسان، مالک هیچ چیزی جز افعال و کارهای خودش نیست، حتی این مالکیت نیز اعتباری است.  اصطلاح برده و مولا که در گذشته وجود داشته است، نیز مؤید همین معناست؛ برده از خود هیچ چیز نداشته و تنها به خاطر کارهایش مورد توجه و خرید و فروش قرارمی گرفته است و چون برده، مالک نیست، در مقابل اطاعت از مولای خود، شرط مزد نمی کند.

وی با اشاره به این که بنده حقیقی خداوند، مطیع محض خداوند است و به دنبال گرفتن مزد از خدا نیست، ادامه داد: معلوم می‌شود دستور به عبادت از سوی خداوندی که غنی است و به چیزی احتیاج ندارد، هدف غایی نیست. این دستور برای این است که انسان بتواند بهره‌ای ببرد.

استاد اخلاق حوزه علمیه قم با بیان مقدماتی اظهار داشت: خداوند انسان را خلق کرده است تا به بالاترین خوبی‌ها و کمال‌ها برسد و چون انسان، موجودی مختار است باید با اختیارخویش راه صحیح را بپیماید؛ برای این‌که انسان راه درست را انتخاب کند، باید بشناسد و روشن است که برای شناختن راه صحیح نیز باید به سخن کسی گوش داد که بهتر از خودمان، ما را می شناسد.

وی با اشاره به این‌که بالاترین کمال‌ها و خوبی‌ها زمانی برای انسان حاصل می‌شود که مزه بندگی را بچشد و لذت آن را درک کند، ادامه داد: لذا باید مطیع محض فرامین الهی باشیم و باور کنیم هرچه داریم از خداست. بنده، کسی است که حتی نفس کشیدن او نیز برای خدا باشد؛ اگر چنین شد انسان به مقامی می رسد که از همین نفس کشیدن برای خدا، چنان لذتی می‌برد که قابل وصف نیست. این لذت با بهترین لذت‌هایی که در تصور ما می‌گنجد، قابل مقایسه نخواهد بود.

این مفسر قرآن کریم با اشاره به آیه‌ای از قرآن اظهار داشت: کامل‌ترین مصداق بندگی این است که انسان در راه خدا از همه چیز خود (حتی جانش) بگذرد. در عالم کامل‌ترین مرتبه بندگی را سیدالشهدا‌علیه‌السلام نشان داد که نه تنها خودش، بلکه حتی شیرخواره‌اش را نیز با عشق در راه خدا فدا کرد.

وی با بیان این‌که خداوند  می‌خواهد انسان را به بالاترین کمال ممکن برساند، ادامه داد: تنها موجودی که می‌تواند با بندگی به چنین کمالی برسد، انسان است. شهادت کامل ترین مصداق بندگی است و رسیدن به این کمال جز با اختیار، امکان ندارد. حتی فرشتگان که کارشان عبادت و تسبیح خداوند است، نیز نمی‌توانند حتی چنین مقامی را درک کنند، اما انسان می‌تواند به جایی برسد که فرشتگان خادم او باشند و به خدمت خود نیز افتخار کنند.

آیت‌الله مصباح یزدی با طرح این سوال که آیا همه شهدا در یک درجه و سطح هستند، به آیه‌ای از قرآن اشاره و خاطرنشان کرد: بی شک، خداوند به عهدش عمل می‌کند و شهدایی که در راه خدا، جانشان را داده‌اند، در بهشت، جای خواهند گرفت؛ اما چنین نیست که همگان به یک صورت بهشت را درک کنند. درجات بهشت به قدری با هم تفاوت دارند که افرادی که درجات پایین‌تری از بهشت را دارند، حتی نمی‌توانند درک کنند که افراد بالاتر، چه لذتی را درک می‌کنند.

وی با اشاره به این‌که میزان اختلاف درجات بهشت نسبت به یکدیگر، شبیه به بی‌نهایت است، ادامه داد: اجمالا باید گفت: این تفاوت در درجات، به تفاوت در نیت‌ها بازمی‌گردد؛ هر چه نیت خالص‌تر باشد، ارزش کار نیز بیشتر خواهد بود.

آیت‌الله مصباح یزدی با اشاره به روایتی اظهار داشت: کسانی که خدا را عبادت می‌کنند، چند دسته هستند؛ گروهی از ترس جهنم و گروهی به طمع بهشت عبادت می‌کنند، اما گروهی خداوند را از روی محبت و عشق عبادت می کنند.

وی با اشاره به ایام اربعین حسینی و حماسه پیاده‌روی اربعین اظهار داشت: شاید بتوانیم بگوییم از بهترین دعاهایی که می‌توان در این سفر داشت این است که از خدا بخواهیم ذره‌ای معرفت به ما بدهد تا بتوانیم درک کنیم عبادتی که به خاطرمحبت و عشق انجام می‌شود، چگونه است و چه تفاوتی با عبادتی که برای بهشت و جهنم انجام می‌شود؛ دارد؟ اگر چنین دعایی مستجاب شود، بالاترین سود را برده‌ایم.

آیت‌الله مصباح با بیان این‌که تنها راه استجابت این دعا گدایی در خانه اهل بیت‌علیهم‌السلام  است، گفت: با گدایی از آن‌ها بخواهیم یک جو معرفت به ما بدهند؛ البته لازمه چنین دعایی اگر صادقانه باشد، این است که در راه آن‌ها، ذره ای گلایه و شکوه از سختی‌ها و مشکلات نداشته باشیم.

آیت‌الله مصباح یزدی ادامه داد: آیا تاکنون اتفاق نیفتاده است که برای دوست‌مان بدون این‌که از او چیزی بخواهیم، کاری انجام بدهیم؟! در پیاده‌روی اربعین نیز بگوییم آمده‌ایم که فقط بگوییم دوستتان داریم وبه طمع گرفتن حاجت‌های دنیایی نیامده‌ایم.

آیت‌الله مصباح با اشاره به نمونه‌ها و نقل خاطراتی از آیت‌الله بهجت و بزرگان اظهار داشت: بعضی از بزرگان مراسم روضه هفتگی در خانه خود می‌گرفتند و مقید بودند که خودشان کفش کسانی که در روضه شرکت می کنند را جلوی پایشان جفت کنند. اگر انسان این معرفت و محبت را پیدا کند، سود بزرگی کرده است؛ از این‌رو تا می‌توانیم از خدا و اولیایش بخواهیم محبت و معرفت ما را زیاد کنند.

گفتنی است این مراسم 24 مهرماه سال جاری با حضور جمعی از طلاب، دانش‌پژوهان، اساتید و کارمندان مؤسسه و خانواده‌های آن‌ها در نماز خانه مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) برگزار شد.

برای خواندن متن جلسه و دریافت فایل صوتی این‌‌جا را کلیک کنید!