آثار گرانسنگ علامه محمدتقی مصباح ـ که رضوان الهی بر او باد ـ در مسائل و موضوعات مورد نیاز انسان معاصر، چونان مشعلی فروزان فراراه جویندگان نیکبختی قرار گرفته و چونان پرتوی درخشان، تاریکاندیشیهای شبههافکنان را زائل میکند. گونهگونی و گسترة دانش عرضهشده در نگاشتههای او از یک سو، و ژرفای نگاهش در گشودن رازهای سربهمهر از دیگر سوی، نسل جوان را در استفادة شایسته از این دریای کمنظیر حکمت به زحمت انداخته، و درخواستهایی برای ارائة گزیدهای گویا از آنها را به دنبال داشته است.
ابراز این نیاز، در کنار توصیة رهبر حکیم انقلاب در خصوص نشر و ترویج آثار علامه مصباح در قالبهای مناسب و روزآمد، شورای سیاستگذاری مجموعه آثار آیتالله مصباح را بر آن داشت تا گزیدههایی از آثار پرحجم علامه تهیه کند تا مطالعة آنها آسانتر و شوق مطالعه اصل کتابها در خوانندگان مشتاق شعلهورتر شود. در مجموعه «نسیم» کوشیدهایم تا همة نکات و مطالب اصلی کتابها در گزیدهها آورده شود، کلمات و عبارتهای مؤلف گرانقدر دقیقاً حفظ شود، و فقط توضیحات، مثالها و نکاتی حذف شود که به اصل مطالب خدشهای وارد نمیسازد.
این کتاب، گزیده کتاب «نقش تقلید در زندگی انسان» است که با تلاش آقای حسین مرکزیمقدم تلخیص و به همت انتشارات مؤسسه آموزشی امام خمینی(ره) منتشر شده است.
در جلسه اول کتاب با عنوان جستاری در مقامها و وظایف پیامبر و امامان معصوم، به مقام تفسیر قرآن و بیان احکام و معارف، مقام ولایت و حاکمیت، مقام قضاوت و داوری و مقام تزکیه و تربیت اشاره شده است.
جلسه دوم پس از بیان حقیقت تقلید و جایگاه و ضرورت آن، به ذکر دیدگاه قرآن در این زمینه پرداخته و به ضرورت اجتهاد و تقلید در حوزه دین اشاره میکند.
بازخوانی انگیزههای تقلید و تبعیت از دیگران عنوان جلسه سوم میباشد که در آن به بایستههای تقلید، تقلید صحیح، گونههایی از تقلید ناصحیح و انگیزههای چنین تقلیدهایی پرداخته شده است.
امکان و ضرورت تأسی و تبعیت از معصوم عنوان جلسه بعدی است که در آن پس از بیان چگونگی تبعیت از معصومان در عصر غیبت، ساحتهای مختلف تقلید مورد بررسی قرار گرفته است.
جلسه پنجم این کتاب به برخی از شیوههای تشکیک در دین اختصاص یافته و در جلسه ششم به بررسی حوزههای تبعیت از عقل و وحی، نقش عقل در تقلید، تسلیم عقل در برابر وحی، ملاک پیروی از معصومین، و سیره عقلا در تقلید از فقها پرداخته شده است.
نگرش اسلام و لیبرالیسم به سنتها، باورها و ارزشها عنوان جلسه بعدی است که در آن پس از تفکیک موارد تقلید، چند شبهه در زمینه تقلید مورد بررسی قرار گرفته است. پاسخ به این شبهات در فصل هشتم با عنوان نقد و بررسی نظریه عدم ثبات قوانین و احکام ادامه یافته است.
در جلسه پایانی با عنوان مقابله جبهه نفاق و کفر با جبهه حق، برخی موضوعات پیرامونی از قبیل ملاک پیروی از خدا و برگزیدگان او، راهبری منحرفان توسط شیطان و ضرورت پایداری در برابر جبهه کفر بررسی شده است.