ایشان به ویژگیهای این موقعیت اشاره کردند و افزودند: از یک طرف زمینه برای تلقی و درک معارف اسلام و شیعه برای ما فراهم شده و از طرفی علاقه به دریافت این مطالب و انتقال این معارف و استفاده از آنها در قشرهای وسیعی از جامعه به شدت وجود دارد و اظهار عطش برای یادگیری، بحث، تحقیق و پژوهش در زمینههای معارف اسلامی خیلی کم نظیر است.
علامه مصباح یادآور شد: در کنار این توجه به معارف اسلامی، پیشرفت تکنولوژی و فراهم شدن رسانهها و اسباب انتقال مطالب نیز چشمگیر بوده است.
ایشان ادامه داد: در طرف دیگر، هجومی که به فرهنگ اسلامی و حقایق و معارف اهل بیت(ع) به وجود آمده، و دشمنیها، تبلیغات سوء، تخریبها و شبههافکنیها نیز توسط همین ابزار گسترش یافته است.
عضو مجلس خبرگان رهبری با اشاره به حساسیت این موقعیت، تصریح کرد: نعمتهایی که امروز در اختیار داریم، بسیار است و در مقابل تکلیف سنگینیتری نیز بر دوش ما قرار دارد و باید به اهمیت وظیفه و تکلیف خود پی ببریم.
ایشان اظهار داشت: بنده شهادت میدهم در طول 64 سال طلبگی خود، هیچ کاری به برکت طرح ولایت برای من اتفاق نیفتاده، کاری با این حجم کم، هزینه کم، وقت محدود و وسعت فایده و تأثیر ندیدهام.
آیتالله مصباح ویژگی طرح ولایت را مورد توجه قرار داد و یادآور شد: امتیاز و ویژگی اول این طرح این است که طرح ولایت، یک نظام هماهنگ فکری را عرضه میکند، مطالبی که درباره اسلام و تشیع شنیدهایم، مطالب متفرقی است، اما ارتباط بین این مسائل و موضوعات مورد توجه قرار نگرفته است.
ایشان افزودند: این طرح تلاش کرده که یک رابطه ارگانیک بین موضوعات مختلف در اسلام برقرار کند، بین مفاهیم، ارتباط منطقی و ذاتی برقرار سازد و ادعای این طرح این است که همه معارف اسلامی را میتوانیم در یک مجموعه منسجم و هماهنگ ارائه کنیم، به طوری که ارتباط منطقی بین اجزاء آن قابل فهم باشد.
ایشان ادامه داد: بخشهای این طرح، با توجه به نیاز جامعه تدوین شده و به اجرا درآمده است.
علامه مصباح با اشاره به برخی از موضوعات مهم این طرح، خاطرنشان کرد: مهمترین مسأله اجتماعی ما، مسأله حکومت اسلامی و ولیفقیه است، و برای حل این مسأله اصول موضوعهای متصور است که ابتدا باید آن اصول مورد بحث و تأیید قرار گیرد.
وی افزود: در مسأله حکومت اسلامی، رابطه بین حاکم و مردم، حق هریک بر دیگری و همچنین ارزشهای اخلاقی جامعه، مطرح است که در میان تمام مکاتب موجود، تنها در اسلام مورد بررسی عمیق قرار گرفته است.
ایشان یادآور شد: مکتبی میتواند تعریف صحیحی از هریک داشته باشد که انسان را درست شناخته باشد، بدین ترتیب، آن سه بخش دستوری و عملی مبتنی است بر بخش دیگری از علوم توصیفی و واقعنما که حقیقت انسان را بشناسیم.
رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، اضافه کرد: برای شناخت صحیح انسان، باید رابطه بین انسان و خدایی که آفرینده اوست و عالم آخرت را در نظر بگیریم، این مسأله که ارتباط انسان با ماوراء عالم چیست، بعد روحی چه ارتباطی با بعد بدنی دارد و چه نسبتی است بین اینها وجود دارد، با علوم تجربی و آزمایشگاهی حل نمیشود، و از مقوله علوم فلسفی است.
وی افزود: باید به مسائل فلسفی مربوط به هستیشناسی برگردیم که در نهایت به مسائل معرفتشناسی ختم میشود.
ایشان از ارتباط مباحث یادشده نتیجه گرفتند که برای حل این مسائل باید لااقل شش مقوله را بررسی کنیم: معرفتشناسی، هستیشناسی، انسانشناسی، فلسفه اخلاق، حقوق، و سیاست.
ایشان تأکید کرد: اگر این رابطه منطقی تنظیم شود و آموزههای دینی در این شش بخش تنظیم شود، خواهیم دید چه نظام منسجمی وجود دارد. این رویکرد به مسائل فکری و علمی، بینش دیگری به انسان میدهد که بحث کردن درباره آنها به تفکیک، این نتیجه را نخواهد داد.
علامه مصباح اظهار داشت: اصلیترین ویژگی طرح ولایت این است که این نظام را در میان چند بخش برقرار میکند و همه را به صورت نظام واحد مسنجم مرتبط با ارتباطات ارگانیک تعریف میکند.
ایشان یادآور شد: اگر ما تلاش کنیم همین مفاهیم ارائه شده در طرح را بسط دهیم و به صورت کتاب خودآموز در اختیار کسانی که موفق به شرکت در طرح نشدهاند، قرار دهیم، منشأ خیرات زیادی خواهد بود.
آیتالله مصباح در پایان خاطرنشان کرد: مطالب را با اخلاص، دلسوزی و ذوق و خلاقیت انتقال دهید و از موقعیت به وجود آمده در جهت گسترش معارف اسلامی استفاده کنید.