آیتالله مصباح یزدی: ولایت فقیه، محور حاكمیت اسلام و ضامن تحقق عدالت و پیشرفت است.
حضرت آیتالله مصباح یزدی كه در مراسم افتتاحیه یازدهمین همایش دفتر پژوهشهای فرهنگی سخن میگفت، ولایت فقیه را به عنوان محور حاكمیت اسلام و ضامن تحقق عدالت و پیشرفت معرفی كرد.
وی با اشاره به این نكته كه «پیشرفت» در هر یك از زمینههای اقتصادی، جامعهشناختی و سیاسی تعاریف مختلفی دارد، گفت: مفهوم «پیشرفت» متضمن نزدیك شدن به مقصد و هدف است.
رییس مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) با بیان اینكه در فرهنگ رایج امروز در دنیا مقصد، هدف و آرمان حول محور امور مادی تعریف میشود، گفت: در بینش اسلامی، هدف، منحصر در اهداف مادی نیست؛ بلكه مقاصد دنیوی، اهدافی میانی برای رسیدن به آرمان نهایی است.
وی در ادامه، هدف نهایی از سیر و حركت انسان در طول دوران زندگی را تكامل در انسانیت عنوان كرده، افزود: نوزاد انسان در بدو تولد، انسان بالقوه است و باید با تلاش برای به فعلیت رساندن استعدادهای خود، به انسانی بالفعل تبدیل شود و سپس تدریجاً مراحل تكامل انسانیت را بپیماید، تا به مرحله قرب الهی برسد؛ مرحلهای كه حد مشخصی نداشته و میل به بینهایت دارد.
استاد اخلاق حوزه علمیه قم همچنین گفت: تلاش و كوشش آدمی برای سیر از حیوانیت به انسانیت، و ادامه آن تا رسیدن به قرب و جوار الهی در صورتی در جهت تكامل است كه با اراده و اختیار فرد انجام شود.
وی همچنین تكنولوژی و رفاه را ابزارهایی كوچك برای زمینهسازی حركت در مسیر انسانیت دانسته، افزود: زمینههای لازم برای تكامل باید به گونهای فراهم شود كه همه انسانها تا پایان تاریخ بتوانند این مسیر را پیموده و در آن پیشرفت كنند و چیزی مانع آنها نشود. برای تحقق این امر نیز ضوابطی لازم است.
علامه مصباح یزدی با اشاره به لزوم بهرهمندی انسان از سلسلهای از حقوق برای استفاده از نعمتهای الهی، گفت: انسان در كنار این حقوق، برای رسیدن به هدف نهایی تكالیفی نیز دارد كه باید آنها را انجام دهد.
وی در ادامه افزود: برای رسیدن همه افراد به حقوق خود لازم است نظامی عادلانه حاكم باشد كه در آن حقوق و تكالیف، به تناسب میان همه توزیع شده باشد.
استاد حوزه علمیه قم با رد نظر برخی مكاتب كه عدالت را به برابری و مساوات تعریف میكنند، گفت: ما عدالت را به توزیع متناسب حقوق و تكالیف تعریف میكنیم.
عضو مجلس خبرگان رهبری ضمن بیان اینكه قرآن هدف بعثت انبیا و انزال كتابهای آسمانی را اجرای قسط و عدالت بیان كرده، گفت: همیشه كسانی مانع برقراری عدالت هستند و جز با مجازات تسلیم نمیشوند؛ از همین رو قرآن اجرای عدالت را متوقف بر «آهن» و سلاح دانسته است.
وی با استناد به شهادت تاریخ، فرضیه آنارشیسم و رعایت داوطلبانه ارزشهای اخلاقی را دور از واقعبینی عنوان كرده، افزود: برقراری نظام عادلانه بدون یك مجری كه مانع تخلفات و تجاوزات شود، امكانپذیر نیست و از همین جاست كه بحث حكومت، و ماهیت، چگونگی پیدایش و منشأ مشروعیت آن مطرح میشود.
حضرت آیتالله مصباح یزدی با تقسیم گرایشهای رایج در باره حكومت به دو گرایش سكولار و دینی گفت: مكاتب سیاسی سکولار در این زمینه توجهی به ماورای ماده و خدا ندارند و یا نقشی برای خدا در این قبیل مسایل قائل نیستند.
وی در ادامه به توضیح گرایش دوم در باب حكومت كه خدا و ماورای ماده را در مسایل سیاسی دخیل میداند، پرداخته و گفت: ما معتقدیم كه جهان، مالك و آفریدگاری دارد كه انسان در همه امور خود به او محتاج است.
علامه مصباح یزدی پس از تبیین محال بودن سلب حق مالكیت و حاكمیت از خدا و تفویض آنها به غیر خودش گفت: ممكن است خداوند به كسی اجازه دهد كه از طرف او اعمال حاكمیت كند که در این صورت بر اساس خواست و اراده خدا، این فرد از قدرت حاكمیت برخوردار میشود؛ قدرتی كه در طول قدرت خداست و لحظه به لحظه از طرف خدا به او داده میشود.
وی در ادامه افزود: هیچ كس حق حاكمیت و امر و نهی به دیگر انسانها را ندارد؛ مگر این كه این حق از طرف خدا به او اعطا شود. در این صورت، این حاكمیت خداست كه از مجرای وجود این شخص اجرا میشود.
استاد حوزه علمیه با استناد به آیاتی از قرآن گفت: اگر پیامبران الهی فقط پیامآور بودند، اطاعتشان لازم نبود. اما چون خداوند حق حاكمیت را به آنها عطا كرده، باید دستورات ایشان را كه فرامین الهی است، اطاعت كرد. پس از پیامبر(ص) هم با توجه به امر ایشان که مستند به امر الهی است، اطاعت از امامان معصوم(ع) واجب است.
وی همچنین با اشاره به نصب والیانی از طرف ائمه(ع) برای رسیدگی به امور حكومتی شهرهای دور از مركز حكومت در زمان خود ایشان، گفت: اگر فرمان امام(ع) مبنی بر تبعیت مردم از این والیان نبود، كسی غیر از معصومین(ع) حق حاكمیت بر دیگران را نداشت.
در پایان حضرت آیتالله مصباح یزدی پایه و اساس ایجاد نظام اسلامی در زمان غیبت را امر امام معصوم(ع) به تبعیت از فقیه جامعالشرایط عنوان كرده و گفت: قانون اساسی به تأیید و امضای ولی فقیه اعتبار پیدا میكند؛ نه اینكه ـآنگونه كه بعضی تصور كردهاندـ اعتبار ولایت فقیه به قانون اساسی باشد. قانون اساسی بدون امضای ولی فقیه اعتباری ندارد؛ همچنانكه به فرمایش امام راحل(ع) رییس جمهور، بدون نصب از طرف ولی فقیه طاغوت است.
گفتنی است این نشست روز چهار شنبه، 1388/07/22 با حضور رابطین دفتر پژوهشهای فرهنگی از سراسر كشور در قم آغاز به كار كرد.