حضرت آیت‌الله مصباح یزدی: شناخت، همت، اخلاص، و كار گروهی؛ عناصر لازم برای حفظ و گسترش فرهنگ اسلامی

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی آثار حضرت آیت‌الله مصباح یزدی، رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در دیدار گروهی از دانش‌آموختگان طرح ولایت، دوران دفاع مقدس را از نورانی‌ترین ایام تاریخ کشور دانست و با اشاره به گذشت سی‌وچند سال از تاریخ انقلاب به مساله جایگزینی نسل موثر در پیدایش انقلاب با نسل جدید و چگونگی انتقال دستاوردهای انقلاب و دفاع مقدس از نسل گذشته به نسل آینده پرداخت.
عضو مجلس خبرگان با تقسیم این دستاوردها به مسایلی که مظاهر مادی دارد و مسایلی که با امور معنوی و فکری ارتباط دارد چنین گفت: انتقال دستاوردهای مادی مشکل نیست، حضور قدرت‌مندانه مرزبانان کشور بر سر مرزها،‌ پیشرفت‌های بزرگ در تولید پیچیده‌ترین ابزارها و ماشین‌آلات جنگی و تغییراتی که در عمران و آبادی و اقتصاد کشور به وجود آمده است نمونه‌های عینی این دستاوردهاست، اما این‌که نسل جدید بدانند که پیش از انقلاب چه فضای فکری و فرهنگی بر جامعه حاکم بود، چه عاملی موجب نهضت شد، چه عاملی موجب پیروزی انقلاب شد، اهداف انقلابیین چه بود، امام چه می‌خواست و چه نقشی در انقلاب داشت و... از اموری است که حفظ و انتقالش بسیار مشکل‌تر و مهم‌تر از دستاوردهای عینی و مادی است.
علامه مصباح یزدی با اشاره به تفاوت انگیزه‌ها در انقلاب اسلامی با انقلاب‌های دیگر گفت: بزرگ‌ترین عامل در همه انقلاب‌های دیگر امور مادی بوده است و اجمالا همه می‌دانیم که این انگیزه‌ها در انقلاب ما متفاوت بوده است، اما این باور خیلی شفاف نیست و خیلی‌ وقت‌ها به صورت شعار درآمده است و بیم آن می‌رود که تدریجا در اثر نشناختن ماهیت این انقلاب و اهداف و ارزش‌های آن، تدریجا نسل آینده ما چنین تصور کند که این هم انقلابی از سنخ سایر انقلاب‌های دنیاست.
وی ضمن اشاره به هشدار امام نسبت به تحریف انقلاب گفت: این نگرانی وجود دارد که حقیقت این انقلاب و اهداف اصلی کسانی که انقلاب کردند فراموش شود و کسانی ادعا کنند مردم مشکلات اقتصادی داشتند و برای بهبود وضع اقتصادی‌شان انقلاب کردند با این‌که امام با آن روشن‌بینی الهی که داشت همه اینها را پیش بینی می کرد و در سخنرانی‌ها‌ تاکید می‌کرد که ما برای چه انقلاب کردیم و برای چه انقلاب نکردیم.
عضو مجلس خبرگان رهبری پایبندی مردم به ارزش‌های اسلامی و دغدغه آن‌ها نسبت به از بین رفتن این ارزش‌ها را انگیزه اصلی انقلاب اسلامی بیان کرد و خاطر نشان ساخت: اگر بخواهیم واقعیت انقلاب ما محفوظ بماند، تحریف نشود و نسل آینده از دستاوردهای انقلاب بهره‌مند شود و راه خودش را برای ادامه و حفظ این آثار پیدا بکند باید سعی کنیم فرهنگ این انقلاب را درست بشناسیم و آن را حفظ کنیم.
وی هدف اصلی در انقلاب اسلامی را برقراری نظام اسلامی دانست و با اشاره به سخنان و رفتار امام گفت: آن چه از روز اول که نهضت شروع شد، امام آن را محور سخنان و رفتارش قرار داد اسلام بود، تا آخرین لحظه هم آن چه مورد توجه امام بود همین یک کلمه بود. همه چیز دیگر در سایه این یک کلمه بود والا نکته اصلی، آن چه شاخص این انقلاب بود همین بود که این انقلابی است اسلامی. هدف، برقراری اسلام، پیاده شدن احکام اسلامی، ترویج ارزش‌های اسلامی و بالاخره حاکمیت اسلام در جامعه بود. چنین چیزی در هیچ یک از انقلاب‌های دنیا وجود نداشته است.
حضرت آیت‌الله‌ مصباح یزدی حفظ اصالت انقلاب را مبتنی بر حفظ عنصر اسلامی بودن انقلاب دانست و چنین ادامه داد: اگر آرام آرام عنصر دیگری جای این عنصر را بگیرد یا عنصر برجسته‌ای تلقی بشود یا خدای نکرده در آن شریک شود خیانت به این انقلاب و خون‌های شهدای عزیز و خدا و اسلام و همه ارزش‌های ماست. فقط و فقط تنها چیزی که می‌تواند هویت انقلابی و ارزش‌های ما را حفظ کند همین یک کلمه است و بقیه مسائل یا اصلا نقشی ندارد و یا نقشی فرعی و تطفلی دارد. عنصر اصلی در انقلاب ما عنصر فرهنگی است، عنصر اصلی نظامی نبود، اقتصادی نبود، سیاسی نبود. همه اینها وجود داشتند اما در سایه فرهنگ اسلامی، چون اسلام اینها را می‌خواست.
وی با تاکید بر نقش هدف در فعالیت‌های اجتماعی گفت: آنهایی که انقلاب کردند تا اقتصاد پیشرفته‌ای داشته باشند معقول است كه اگر حاصل نشد معنایش این باشد که شکست خورده‌اند زیرا از اول گفته بودند برای این انقلاب کردیم ‌که زندگی‌مان بهتر شود؛ اما اگر هدف چیز دیگری بود و اقتصاد و جنگ و پیشرفت‌های علمی و همه این‌ها صرفا وسیله بود، پیروزی آن وقتی است که آن هدف تحقق پیدا کند. اگر همه این‌ها فراهم شود و آن هدف تحقق پیدا نکند شکست خورده‌ایم. بنابر این‌ برای این‌که ما بفهمیم در چه مرحله‌ای هستیم آیا ما در حال پیشرفتیم، به هدفمان نزدیک می‌شویم، یا خدای نکرده دور می‌شویم؟ باید ببینیم که چه قدر به اسلام نزدیک شده‌ایم؟ چه قدر باورهای اسلامی در جامعه ما توسعه پیدا کرده است؟ چه قدر ایمان مردم به حقایق اسلام بیشتر شده است؟ چه قدر ارزش‌های اسلامی در جامعه ما محترم شمرده می‌شود؟
استاد اخلاق حوزه و دانشگاه در ادامه به بیان کمرنگ شدن ارزش‌های اسلامی در جامعه پرداخت و با طرح چند پرسش چنین ادامه داد: آیا ما به اهداف انقلابمان نزدیک شدیم یا آهسته آهسته داریم دور می‌شویم كه کار به جایی برسد که بعضی از کسانی که توقع این است که در شعارها و بیان مطالبشان احساس مسئولیت کنند حرف‌هایی بزنند که انسان هیچ توقع نداشته باشد که مسئول کشور اسلامی این حرف‌ها را بزند. این‌ها نشان این است که فرهنگ ما تنزل کرده است.
وی با اشاره به آیه «لاَ یُكَلِّفُ اللّهُ نَفْسًا إِلاَّ وُسْعَهَا...» بر نسبت میان تلاش و توانایی هر فرد تاکید کرد و گفت: ما باید سعی کنیم ببینیم چه کار می‌شود کرد؟ اگر کاری هرچند کوچک را برای خدا با نیت خالص انجام دادیم خدا برکت می‌دهد. با تصاعد هندسی ارزش آن افزوده می‌شود و تاثیر آن در جامعه افزایش پیدا می‌کند.

حضرت آیت‌الله مصباح یزدی شرط این ارزش ر ا شناخت صحیح و نیت الهی و خالص در انجام کارها بیان کرد و گفت: اگر در کسب شناخت صحیح کوتاهی کنیم چه بسا کارهای بسیاری انجام بدهیم اما به نتیجه‌ای معکوس برسیم و راه را عوضی برویم. اگر شناخت داشته باشیم اما همت عمل به آن را نداشته باشیم باز هم نتیجه نخواهیم گرفت.

عضو مجلس خبرگان با توجه دادن به قانون اهم و مهم ادامه داد: ما به عنوان قشر فرهیخته جامعه اولا باید بدانیم چه دانستنی‌هایی اهم است که آن‌ها را یاد بگیریم و بعد سعی کنیم به دیگران منتقل کنیم، در بین کارهایی که از ما ساخته است ببینیم کدام مهم‌تر و برای اسلام نافع‌تر است؛ جامعه اسلامی ما به کدام یک بیشتر احتیاج دارد آن چه از ما برمی‌آید انجام دهیم. اگر این دو را وجهه همت خود قرار دادیم خیلی از مشکلات ما حل می شود.
وی با اشاره به سخن امام رضوان‌الله‌علیه مبنی بر این‌که هر کس به وظیفه خود عمل کند گفت: حالا ما تنزل می‌کنیم، اگر پنجاه درصد مردم جامعه ما این روحیه را داشته باشند که آن چه باید بدانند، بدانند و آن چه باید انجام دهند انجام بدهند، دنیا خیلی بهتر از این می‌شود؛ اگر بهشت نشود یک نیمه بهشتی می شود. مشکل ما این است که هم در کسب شناخت‌هایمان مسامحه می‌کنیم و هم در عمل‌مان کوتاهی می‌کنیم.
حضرت آیت‌الله مصباح یزدی با اشاره به تاثیر بیشتر کار گروهی نسبت به کار فردی ادامه داد: خود شما آیا قبول ندارید که هر قدر ارتباط بین شما بیشتر و نزدیک‌تر باشد و به جای کار فردی کار گروهی انجام بدهید تاثیرش در جامعه بیشتر خواهد بود؟ در بعضی از کارها تاثیر کار فردی قریب به صفر است. مثلا امربه معروف، شما امتحان کنید تنهایی صبح تا شب یک روز را بگذارید بروید در خیابان هر چه منکر می‌بینید نهی از منکر کنید شب بیایید حساب و جمع‌بندی کنید ببینید چه قدر اثر داشته. اما اگر این کار را به صورت گروهی انجام دهید ده نفر با هم قرار بگذارید و برای این کار برنامه بگذارید به نتایج خیلی بهتری دست می‌یابید. بنشینید فکر کنید برای مقابله با این فسادهایی که هست چه راه‌هایی پیدا کنیم که موثرتر باشد.
گفتنی است این مراسم در تاریخ اول مهرماه سال 1389 در نمازخانه مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) برگزار شد.