علامه مصباح یزدی: تضارب آراء زمینه ساز رشد علوم است

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی آثار حضرت آیت‌الله مصباح یزدی، این استاد حوزه علمیه، پیش از ظهر پنج‌شنبه، نوزدهم اردیبهشت ماه، در جمع اعضای هیئت مدیره مجمع عالی حکمت اسلامی، کمیته علمی و ستاد همایش ملی حکیم طهران «علی آقا مدرس زنوزی» گفت: ادای حق معارف اسلامی با توجه به وسعتی که دارد، نیازمند تحقیق و پژوهش بیشتری است.

وی به غایت اصلی علوم عقلی اشاره و بیان کرد: مهم‌ترین بُعد معارف اسلامی پرداختن به موضوع حق و حقیقت و اثبات و شناخت وجود باری تعالی است.

این استاد عالی فلسفه اسلامی با بیان این‌که حکمت اسلامی در طول تاریخ با بی‌مهری‌هایی مواجه بوده است، تأکید کرد: نتیجه این بی‌مهری‌ها محرومیت بسیاری از علاقه‌مندان از آشنایی با حکمت اسلامی است؛ البته در این جهت نباید از برخی خطاهای علاقه‌مندان به حکمت، فلسفه و علوم عقلی نیز غافل شد.

عضو خبرگان رهبری افزود: با این وجود، استعداد‌های فراوانی در زمینه علوم عقلی بکار گرفته شده و خدماتی بی‌نظیر در این زمینه عرضه شده است که در میان سایر حوزه‌های علمی یافت نمی‌شود.

این استاد اخلاق حوزه علمیه قم وجود حکما و فلاسفه را از نعمت‌های خداوند دانست و گفت: پژوهش و کاوش در آثار این بزرگان و انتقال آن‌ها به نسل‌های بعدی از وظایف و مسئولیت‌های اندیشمندان و طلاب علوم دینی عصر حاضر است.

رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) عصر ملاصدرا را از دوران‌های طلایی فلسفه و حکمت اسلامی برشمرد و ادامه داد: افکار و اندیشه‌های ملاصدرا در بسیاری از موارد دارای منشأ عرفانی و برگرفته از آیات و روایات است؛ ریاضت‌ها و عبادات وی نیز از دیگر ویژگی‌های بنیان‌گذار حکمت متعالیه است.

آیت‌الله مصباح یزدی افزود: برخی از آثار ملاصدار اقتباسی از آثار دیگران است؛ اما منظومه فکری که وی آن را شکل داد و تطبیقی که میان موضوعات مختلف علمی انجام داد، کاری بزرگ و کم نظیر است.

وی ادامه داد: بعد از ملاصدرا بزرگان دیگری راه ایشان را ادامه دادند و مطالبی بر آموخته‌های وی افزودند؛ اما بر اثر سوء تفاهم‌هایی که در برهه‌ای از زمان پیش آمد، موانعی در راه بهره‌برداری علاقه‌مندان از این علوم به وجود آمد.

عضو خبرگان رهبری به خدمات حکما و فلاسفه اسلامی اشاره و تأکید کرد: ابن‌سینا، فارابی، شیخ اشراق، ملاصدرا و سایر حكمای اسلامی تلاش‌های فراوانی در زمینه رشد تفکر انسان داشته‌اند و البته از آنجا که هیچ یك از این بزرگان معصوم نبوده‌اند، مانند متخصصان سایر رشته‌های علمی هم‌چون فقه، برخی از ایشان دارای برخی نظرات متضاد و مغایر با دیدگاه‌های سایرین بوده‌اند.

این استاد برجسته فلسفه اسلامی با بیان این‌که اختلاف نظر متخصصان به معنای نقص یک علم نیست، خاطرنشان کرد: تضارب آراء زمینه‌ای برای رشد علوم و پیشرفت آن‌ها است.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ادامه داد: یکی از موانع جدی رشد علوم عقلی آن بوده که در علوم عقلی گاه میان طرافداران مکاتب مختلف فلسفی و حکمی تعصب‌هایی وجود داشته که گاهی حتی منجر به تکفیر مخالفین گشته و این از نقیصه‌های مضر بوده است.

این استاد اخلاق حوزه علمیه قم به نقش انقلاب اسلامی در رشد علوم عقلی اشاره كرد و گفت: از برکات انقلاب اسلامی فراهم کردن زمینه استفاده از آراء و نظرات بزرگان و اندیشمندان علوم مختلف، به خصوص علوم عقلی است و عامل اصلی این موضوع تخصص امام راحل(ره) در زمینه علوم عقلی بود.

رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) تأکید کرد: میراث گذشتگان باید در معرض تحقیق و پژوهش قرار گیرد و طلاب و پژوهشگران علوم عقلی با استفاده از امكانات و زمینه‌های موجود، در جهت احیا، نشر، و نقد معارف عظیم گذشتگان بکوشند.

علامه مصباح یزدی در پایان با بیان این‌که برخی از حکما و فلاسفه در راستای انجام تکلیف الهی خود مرارت‌ها و سختی‌های فراوانی را متحمل شدند، خاطر نشان کرد: امروزه ما در برابر این نعمت‌ها مسئول هستیم و غفلت از این میراث‌های ارزشمند کفران نعمت و تضییع حق بزرگان است.

گفتنی است قرار است همایش ملی حکیم طهران؛ نکوداشت مقام علمی «آقا علی مدرس زنوزی» اواخر سال 1392 به همت مجمع عالی حكمت اسلامی و با همکاری تعدادی از مراکز علمی، فرهنگی و اجرایی در تهران و قم برگزار شود.