آیت‌الله مصباح یزدی: رعایت محدودیت در كسب لذت، موجب کمال بالاتر انسان می‌شود

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی آثارحضرت آیت‌الله مصباح یزدی، رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) در دیدار با جمعی از پاسداران سپاه قدس و خانواده‌های ایشان در مشهد مقدس، با اشاره به رشد عقلی انسان‌ها در طول حیات، خاطر نشان كرد:  مثلا خوردن داروی تلخ برای طفل کوچک ناخوشایند است و گاهی در برابر آن مقاومت می‌کند؛ اما همان طفل وقتی بزرگ‌تر می‌شود و رشد عقلی می‌یابد، نه تنها داروی تلخ را برای بهبود بیماری خود میل می‌كند، بلکه برای به دست آوردن آن هزینه هم می‌کند.

آیت‌الله مصباح یزدی با بیان مقدمه فوق افزود: هر چند این مسأله‌ای ساده و پیش پا افتاده به نظر می‌رسد، اما اگر آن را درست تحلیل کنیم، در می‌یابیم که یك طفل فقط آنچه با غرائز وی سازگار است را درک می‌کند و به چیز دیگری نمی‌اندیشد؛ لذا داروی تلخ را نمی‌پسندد؛ اما وقتی توانایی درک و تعقل وی افزایش می‌یابد، از خوردن داروی تلخ استقبال می‌کند و می‌فهمد گاهی تحمل چند لحظه تلخی برای بهره‌مندی از لذت طولانی‌تر، نه تنها سزاوار، بلکه لازم است.

وی ادامه داد: گاهی مقایسه یك رفتار با نتیجه آن، و تصمیم‌گرفتن در باره تحمل سختی زودگذر برای رسیدن به خوشی بعد از آن كار ساده‌ای است؛ اما اگر گفته شود برای رسیدن به لذت و خوشی دائمی ‌و بی‌نهایت، انسان باید در طول عمر خود از برخی لذت‌ها چشم‌پوشی کند، در برابر برخی ناملایمات صبوری کند، و سختی‌هایی را به جان بخرد؛ تصمیم‌گیری در این مورد كمی پیچیده و دشوار است.

این مفسر قرآن کریم با استناد به آیاتی از قرآن اظهار داشت: حیات اصلی و واقعی انسان، در آخرت است. بر این اساس  عمر 80-70 ساله بشر در این دنیا اصلاً زندگی نیست، بلکه مرگ تدریجی مقدمه‌ای برای رسیدن به زندگی ابدی، و در واقع مرگ تدریجی است. بنا بر این جا دارد كه انسان در طول عمر گذرای این دنیا از لذت‌های حرام چشم بپوشد، تا لذت ابدی عالم آخرت نصیبش شود.

آیت‌الله مصباح یزدی افزود: اگر خوب بیندیشیم، جای بسی تعجب است که یک فرد بیمار، برای چند سال زندگی بیشتر یا راحت‌تر، حاضر است زیر تیغ جراحی رفته و سختی‌های آن را تحمل کند؛ اما برای رسیدن به خوشی‌های بی‌نهایت، از برخی لذت‌های زودگذر چشم پوشی نمی‌کند.

وی با اشاره به این که گاهی اعتیاد انسان به انجام برخی كارها موجب می‌شود كه نتواند مطابق دانسته‌های خود رفتار كند، اظهار داشت: برای مقاومت در برابر عوامل لذت‌آور، ما باید سعی کنیم که خودمان، اراده‌مان را به دست بگیریم، نه این که لذت‌های حرام اراده ما را به دست بگیرند. یكی از عوامل خودکنترلی كه اراده انسان را تقویت می‌کند، روزه است.

استاد اخلاق حوزه علمیه قم با تأكید بر این که ما نباید سطح فهم‌مان را در حد درك یك کودک نگه داشته، و لذت آنی را بر لذت ابدی ترجیح بدهیم، اظهار داشت:  ما باید خودمان را رشد دهیم، تا لذت‌های حقیر در چشم ما جایگاهی نداشته باشد. برخی اولیای الهی از سجده نیمه شب‌شان با چشمان اشكبار، چنان لذتی می‌برند که حاضر نبودند آن را با هیچ لذتی در دنیا معاوضه کنند. ما، اگر چنین نمی‌شویم، حداقل حدود لذت‌ها را رعایت کنیم.

وی ضمن برشمردن برخی لذت‌های حلال که خداوند برای بشر مجاز شمرده است، اظهار داشت: خداوند متعال بهره‌مندی از برخی لذت‌ها را عبادت تلقی کرده است؛ اما برای آن حدودی را تعیین کرده است. اسلام نمی‌گوید لذت نبرید؛ اما می‌گوید حد و مرزی را برای لذت رعایت کنید تا هم لذت شیرین‌تری را درک کنید، هم در سایر جنبه‌های انسانی رشد و کمال بیابید، و هم پاداش اخروی و ابدی نصیبتان شود.

آیت‌الله مصباح یزدی با تأکید بر این که مبادا كودكانه رفتار کنیم و لذت آنی را ترجیح دهیم، خاطر نشان کرد: برخی افراد، با وجود رشد سنی فهم كودكانه‌ای دارند؛ درحالی که ممكن است یک نوجوان 13 ساله به قدری بزرگ شود که شخصیت بزرگی مانند حضرت امام(ره) او را رهبر خود معرفی کند!

این مفسر قرآن كریم در بخش دیگری از سخنان خود با تأكید بر این‌كه لازم است هر یك از ما عاملی برای تذكر و یادآوری داشته باشیم، ادامه داد: از همین‌رو است كه «ذکر» و «تذکره» به عنوان نام‌های قرآن کریم بیان شده است؛ در واقع قرآن آنچه را می‌دانید، به شما یادآوری می‌کند، تا آنها را فراموش نکنید. تلاوت قرآن و توجه به ترجمه آن موجب التفات بیشتر ما نسبت به مضمون آیات و هدایت ما خواهد بود.

استاد اخلاق حوزه علمیه قم با ستناد به حدیثی از امام صادق (ع)، افزود: بر اساس روایات، ما باید هم‌نشین خود را از کسانی انتخاب کنیم که دیدنش ما را به یاد خداوند متعال بیاندازد، سخنش سبب افزایش علم ما شود، و عملش آخرت را به ما یادآوری كند.

گفتنی است این دیدار نهم اردیبهشت ماه در مشهد مقدس برگزار شد.

برای دریافت صوت این جلسه اینجا را کلیک کنید!