علامه مصباح: انقلاب اسلامی از سنخ انقلاب انبیاست، نه از سنخ انقلاب‌های مادی دنیا

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی آثار حضرت آیت‌الله مصباح یزدی، رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) در دیدار با امام جمعه و جمعی از مربیان حلقه‌های صالحین تویسرکان با اشاره به سنت تدریجی تکامل در عالم اظهار داشت: یک نهال و جوانه کوچک در صورت فراهم بودن زمینه رشد می‌تواند به درختی تنومند تبدیل شود؛ در زندگی انسانی نیز این تکامل، تدریجی است و با وجود شرایط انسان هم از جهت جسمی و هم از جهت معنوی می‌تواند کامل شود.

آیت‌الله مصباح یزدی با اشاره به این‌که این سیر تکاملی را می‌توان برای جوامع نیز در نظر گرفت، ادامه داد: یک جامعه نوپا نیز حکم یک طفل را دارد که در صورت فراهم بودن شرایط می‌تواند تبدیل به یک جوان برومند شود؛ امروز جامعه انقلابی ایران نیز به 40 سالگی رسیده است؛ رهبری، چهل سال گذشته را به یک گام تشبیه کرده‌اند که هم اکنون وارد گام دوم شده‌ایم؛ بنابراین اگر در جهت رشد و تکامل جامعه قدم برداشته شود، به جایی می‌رسد که زمینه ظهور حضرت بقیه الله(عج) فراهم می‌شود و در واقع، نهال نوپای انقلاب به باروری کامل می‌رسد؛ در غیر این صورت، مسیر طولانی‌تر خواهد شد و وعده ظهور نیز به تأخیر خواهد افتاد.

وی با اشاره به لزوم تفکر برای شناخت وظیفه در جهت رشد جامعه و ساختن جامعه‌ای کامل‌تر افزود: باید بیشتر به فکر آینده باشیم؛ گذشته‌ها از آن جهت که با ارزیابی آن می‌توان درس گرفت و طرحی بهتر برای آینده ارائه داد، مورد توجه قرار می‌گیرد.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با اشاره به اختلاف افراد در تعریف رشد و تکامل ادامه داد: بسیاری از افراد رشد انسانی را صرفا در امور مادی لحاظ می‌کنند؛ برخی سیاست‌مداران رشد را تسلط بیشتر بر دنیا و افزایش گستره قلمرو حکومت خویش می‌دانند؛ برخی از مردم نیز رشد را رفاه بیشتر و بهره بردن از غذا و پوشاک و مسکن بهتر می‌دانند؛ حال باید ببینیم تعریف ما از رشد چیست؟

آیت‌الله مصباح یزدی با اشاره به تفاوت انقلاب اسلامی با سایر انقلاب‌های دنیا، اظهار داشت: همه رشدها، یکسان نیستند؛ گاهی یک طفل با فراهم بودن زمینه، رشد کرده و بزرگ می‌شود؛ اما این رشد با رشد کسی که تحصیل علم می‌کند تا ارزش‌های انسانی را شناخته و آن را نشر دهد، متفاوت است؛ در سایه انقلاب اسلامی نیز انسانیت رشد کرد؛ چه بسیار رزمندگانی که عاشقانه در راه خدا جهاد کرده و به شهادت عشق داشتند؛ نوجوان 13 ساله‌ای که نارنجک به خود بسته و زیر تانک می‌رود، چه چیزی را درک کرده و چه می‌فهمید که چنین کاری کرد؟! انقلاب اسلامی، تفاوتی اساسی با انقلاب‌های دیگر دارد؛ نهایت هدف انقلاب‌های دیگر، سیری شکم و کمتر شدن فقر است، اما هدف اصلی انقلاب رشد انسانیت است، هر چند این امور مادی نیز در سایه این انقلاب، مورد توجه قرار داشت و باید به همراه انقلاب حاصل شود.

آیت‌الله مصباح یزدی با اشاره به این‌که هدف انبیا نیز رشد انسانیت در جامعه بود، ادامه داد: پیامبر اکرم‌صلی‌الله‌علیه‌وآله در آغاز دعوت علنی خود، مورد خشم مشرکان قرار گرفت و با اندک یاران خود به مدت سه سال در دره‌ای بیرون از شهر، محاصره شد؛ شرایط به قدری سخت شد که نه تنها غذا، بلکه گاهی آب خوردنی که بتوانند به کودکان خود بدهند، نداشتند! حتی بعد از تشکیل حکومت اسلامی در مدینه نیز برخی مسلمانان با فقر، دست و پنجه نرم می‌کردند. آیا این‌ها برای رفاه مادی، قیام کرده بودند و اسلام آورده‌ بودند؟؟ همین افراد در سایه اسلام بزرگ‌ترین امپراطوری‌های دنیا را به زانو درآوردند که البته تسلیم امپراطوری‌های بزرگ نیز هدف اصلی آن‌ها نبود؛ هدف اصلی رشد انسانیت و تقرب به خدا بود. انقلاب اسلامی هم از سنخ انقلاب انبیا است؛ از این‌رو از روز اول در سخنان و بیانیه‌های بنیان‌گذار این انقلاب، اسلام و احکام اسلامی مورد تأکید قرار می‌گرفت.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با اشاره به این‌که البته همه مسلمانانی که در صدر اسلام، ایمان آوردند، از سر اخلاص نبوده و برخی با اغراض مادی، مسلمان شدند، افزود: از همین رو بلافاصله بعد از وفات پیامبرصلی‌الله‌علیه‌واله این انحرافات آشکار شد و کار به جایی رسید که اولاد پیامبرصلی‌الله‌علیه‌وآله به بدترین وضع به شهادت رسیدند.

آیت‌الله مصباح یزدی ادامه داد: برای رشد و کمال، باید ببینیم برای چه خلق شده‌ایم. آیا برای خوردن و تأمین نیازهای مادی خلق شده‌ایم، یا برای رسیدن به مقام خلیفه اللهی؟ اگر باور داریم که می‌توانیم به مقامی فوق مقام ملائکه برسیم، در این جهت گام برداریم و سعی کنیم دیگران را نیز با خود همراه کنیم. اما اگر معتقد شدیم برای شکم و تأمین نیاز‌های مادی خلق شده‌ایم و هدف انقلاب نیز صرفا مبارزه با گرانی و مشکلات اقتصادی بود، طبیعی است که در صورت تحریم و ایجاد مشکلات اقتصادی، انقلاب را بی‌فایده تلقی می‌کنیم.

وی افزود: اما می‌دانیم هدف اصلی انقلاب رسیدگی به شکم نبود؛ همان جوانانی که در زندگی هدف خاصی نداشتند، در سایه انقلاب عاشق شهادت شدند؛ بچه‌هایی که علی القاعده باید به دنبال بازی و شیطنت‌های نوجوانی‌شان باشند، به جایی رسیدند که عشق شهادت و لقاء الله را در دل داشتند!

رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) با اشاره به این‌که البته رشد معنوی انسان نیز تدریجی است، ادامه داد: از همان ابتدای انقلاب باید معارف و حقایق اسلام برای دیگران بازگو می‌شد تا هدف انسان را از فکر شکم، فراتر ببرد؛ اما با کدام دانشگاه؟ با کدام مربی؟ از این‌رو می‌بایست از افرادی که اندکی آشنایی بیشتری داشتند استفاده می‌شد و کم‌کم و به تدریج این امر رشد پیدا می‌کرد. به همین جهت از همان ابتدا لازم بود با همان امکانات محدود، کار شروع شود تا به مرور پیشرفت حاصل شده و کار وسعت بیشتری بگیرد و با تقسیم کار نیازهای جامعه برطرف شود. همین حلقه‌های صالحین یکی از این کارها بود. اما همین معارف چند نوع و در چند سطح هستند که باید به مرور رشد کرده و کامل شوند.

وی خاطر نشان کرد: امروز دشمنان ما رشد کرده، و راه‌های جدیدی در اتخاذ دشمنی علیه نظام و اسلام دارند.  امروز فضای مجازی و ارتباط با دنیا و دسترسی به اطلاعات وسیع به وسیله یک ابزار به اندازه کف دست، برای همگان – حتی کودکان نیز – فراهم است؛ طبیعتا کودک و نوجوان سراغ چیزهایی خواهد رفت که برایش جذابیت دارد؛ در این شرایط آیا می‌توان به همان حلقه‌های صالحین اوایل انقلاب اکتفا کرد؟!

آیت‌الله مصباح افزود: نمی‌شود جلوی فضای مجازی و رشد تکنولوژی را گرفت. باید از همین وسائل برای پیشرفت انقلاب استفاده کرد و این کار نیاز به برنامه‌ریزی و کار و تلاش دارد. تلویزیون را نیز دیگران اختراع کردند، اما آیا ما از آن استفاده نکردیم؟ بنابراین باید در این زمینه نیز از ابزار موجود استفاده کنیم.

وی ادامه داد: بر اساس آنچه گفته شد به دو نوع آموزش متفاوت نیاز داریم؛ اول آموزش محتوا و معارف دینی و دوم آموزش‌های شکلی و ارائه در قالب‌های مختلف به وسیله ابزار‌های موجود. نمی‌توان در آموزش معارف، تنها یک شیوه ثابت را به کار گرفت؛ همان طور که گفته شد، سنت الهی بر تکامل تدریجی است و لذا باید در آموزش و شیوه آن نیز رشد کرد و تکامل یافت.

آیت‌الله مصباح یزدی با بیان این‌که امروز دشمن با ابزارهای جدید شبهات متعددی را علیه اعتقادات جوانان ترویج کرده و روزانه شبهات جدیدی را به شکل‌های متفاوتی مطرح می‌کند،  افزود: باید محتوا را به خوبی بیاموزیم و از ابزارهای جدید برای مقاوم شدن جوانان‌مان در مقابل شبهه‌های شیطانی، استفاده کنیم. باید ابتدا خودمان به صورت عمیق محتوا را شناخته و با بیانی شیوا و ساده آن را تبیین کنیم و از طرف دیگر با ابزارهای مختلف نیز آن را به صورتی مطرح کنیم که قابل پذیرش باشد؛ در این صورت است که می‌توانیم نقش خود را در جهت پیشرفت انقلاب، ایفا کنیم.

آیت‌الله مصباح شناخت و معرفت را شرط لازم – و نه کافی – دانست و افزود: صرف دانستن، مشکلی را حل نمی‌کند. شناخت معارف برای این است که به آن عمل کنیم؛ لذا تزکیه و خودسازی نیز در کنار تعلیم و آموزش، باید مورد توجه قرار بگیرد.

استاد اخلاق حوزه علمیه قم با اشاره به این‌که وظیفه شما، بسیار سنگین است، افزود: خدا برای کسانی که واقعا بخواهند در مسیر حق قدم بردارند و دین خدا را یاری دهند، مسیری کوتاه را قرار داده است و آن توسل به اهل‌بیت‌علیهم‌السلام است؛ اگر صادقانه در خانه اهل بیت رفته و گدایی کنیم، بدون این‌که نیاز به هزینه و ثروت خاصی باشد، راه برای ما باز می‌شود. شاید باور کردن این مسئله سخت باشد، اما تجربه آن آسان است؛ حاجت خود را خالصانه بخواهید و کرامات ایشان را ببینید.

وی با اشاره به این‌که اگر تنها بخواهیم کرامات حضرت معصومه‌سلام‌الله‌علیهاکه جزو چهارده معصوم هم نیستند، بلکه امامزاده هستند را جمع‌آوری کنیم به اندازه یک دائره المعارف بزرگ خواهد شد، خاطر نشان کرد: هم‌چنین از شهدا نیز مدد بگیریم؛ در این صورت خواهید دید، کارها چگونه به پیش می‌رود.

آیت‌الله مصباح ادامه داد: انقلاب ما، انقلاب فرانسه نیست؛ انقلاب ما انقلاب انبیاست؛ انقلابی که از درون انسان سرچشمه گرفته است؛ مردمی خواستند به وظیفه خود عمل کنند و خدا نیز آن‌ها را یاری کرد. امام(ره) خالصانه برای خدا کار کرد و خدا نیز او را یاری کرد و این انقلاب به پیروزی رسید. امروز نیز اگر خالصانه کار کردیم و هم در جهت معرفت و هم جهت تزکیه، تلاش کردیم، بدانیم ظهور نیز نزدیک است؛ اما اگر چنین نبودیم، وعده الهی نیز به تأخیر می‌افتد؛ باور کنیم که ما در رشد فردی و اجتماعی و سعادت جهانی بشریت که در سایه ظهور حضرت ولی عصر(عج) محقق خواهد شد، نقش داریم.

گفتنی است این مراسم 16 اسفندماه سال جاری در مؤسسه آموزشی و پژوهشی برگزار شد.