مشکات

محبت گاه به مراتب فوق‌العاده شدید می‌رسد که محب در آن حال حاضر است هرگونه سختی را تحمل کند تا محبوبش اظهار رضایت کند. برای او یک لبخند محبوب از تحمل دنیایی از سختی‌ها ارزشمندتر است. حوادث و سختی‌های ناگوار فراوانی در دنیا وجود دارد مانند بیماری‌های سخت و نفرت‌انگیز، فقر و ...، اما اگر کسی چنین محبتی فوق‌العاده به خداوند داشته باشد و باور داشته باشد که این امتحانی است که او صلاح دانسته است، نه‌تنها تحمل آن برایش آسان می‌شود، بلکه از آن احساس رضایت هم می‌کند. ارزش این نوع رضایت بسیار بالاتر از رضایت‌مندی به خاطر مزد و پاداش است.

درس اخلاق جلسه‌ بیست‌وسوم

  عموم مؤمنین در هنگام ناامیدی از اسباب عادی، به درگاه خدا نذر و نیاز می‌کنند و متوجه خدا می‌شوند. این عمل از ایمان آنان سرچشمه می‌گیرد. مؤمن هیچگاه ناامید نمی‌شود، حتی اگر از گرسنگی مشرف به مرگ باشد باز ناامید نمی‌شود و معتقد است که خداوند می‌تواند سبب ادامه حیات او را فراهم نماید. این یکی از نتایج توکل است.

 درس اخلاق، جلسه شانزدهم

اگر مجموع عالم و روابطی را که اجزای آن با همدیگر دارند در نظر بگیریم تابلوی زیبایی را خواهیم دید که زیباتر از آن امکان ندارد. صرف‌نظر از پاداش‌های اخروی هم می‌توان دنیا را زیبا دید و بدان راضی بود. این نقص ماست که فقط عیب‌ها را می‌بینیم و تنها به رنگ‌های تیره این تابلو نگاه می‌کنیم. رنگ‌های تیره این تابلو را باید همراه سایر رنگ‌های آن دید تا زیبایی آن را درک کرد.

درس اخلاق جلسه‌ بیست‌وچهارم

خدای عزّوجلّ به حضرت داوود وحی کرد: بنده‌ای از بندگانم نیست که بدون توجه به احدی از مخلوقاتم به من اعتصام پیدا کند (و من آن را از نیتش بدانم)، سپس آسمان‌ها و زمین و آنچه در آن‌هاست بر علیه او نقشه بکشند، جز این‌که برای او راه برون‌رفتی از میان آن‌ها قرار می‌دهم؛ و بنده‌ای از بندگانم به احدی از مخلوقاتم اعتصام نیابد (و من آن را از نیتش بدانم)، جز این‌که اسباب آسمان و زمین را از دستش قطع کنم و زمین را زیر پایش فرو برم و دیگر برایم مهم نیست که در کدام وادی هلاک شود.»

درس اخلاق جلسه‌ بیست‌ویكم

توکل مراتب مختلفی دارد؛ پایین‌ترین مرتبه آن این است که انسان در هنگام گرفتاری و کوتاه شدن دستش از اسباب ظاهری سراغ خدا برود. اما کسانی هستند که در همه حال تنها توجه‌شان به خداست و حال آن‌ها در گرفتاری و رفاه فرقی نمی‌کند و امیدشان به اوست و ترس‌شان هم فقط از اوست. هر اندازه معرفت ما نسبت به خدا و تقدیرات او رشد کند توکل ما هم می‌تواند بیشتر شود.

درس اخلاق، جلسه بیستم

خدای متعال مطالعه و نشستن پای درس استاد را وسیله‌ای برای علم‌آموزی قرار داده است و از ما خواسته است که مطالعه کنیم و پای درس استاد برویم، اما در حقیقت اوست که از این طریق به ما علم می‌بخشد و اگر او نخواهد هیچ کدام از این اسباب اثری نمی‌بخشد. حقیقت توکل این است که قلب انسان به خدا اعتماد داشته باشد و بر او تکیه کند و باور داشته باشد که کارها به دست او انجام می‌گیرد: «وَأَنَّهُ هُوَ أَضْحَكَ وَأَبْكَى؛ و این‌كه اوست كه خنداند و گریاند».

 درس اخلاق، جلسه هجدهم

کسی که تلخی‌های روزگار را امر بدی بداند، نهایت هنری که از خود نشان دهد این است که صبر کند و زبان به کفر و اعتراض نگشاید. اما اگر به این درک و فهم رسید که این حوادث برای او منافعی درپی دارد نه تنها از خدا گله نمی‌کند، بلکه سپاس‌گزار او هم خواهد بود که اسباب سعادت وی را فراهم کرده است، که در این صورت صبر توأم با شکر بلکه بالاتر هم خواهد شد

درس اخلاق جلسه‌ بیست‌ودوم

کسانی که به خاطر این دنیای فانی و بی‌ارزش با هم نزاع می‌کنند نزد اهل معرفتِ خدای متعال بسیار حقیر و کوچک‌اند. ... امام صادق علیه‌السلام می‌فرماید: کسی که قدر معرفت خدا را بداند در این عالم لذتی می‌برد مثل لذتی که اولیای خدا در بهشت‌ها می‌برند. اگر کسی بویی از آن لذت به مشامش برسد دیگر به هیچ وجه حاضر نیست به لذت‌های پست دنیوی نگاه کند.

(درس‌ اخلاق، سال 91-92، جلسه سوم)

این‌گونه نیست که با تحصیل شناخت صحیح و التزام به آن، کار به پایان برسد. تاریخ نشان داده است که کسانی در مرحله‌ای از زندگی خویش اهل ایمان بوده، از ایمان خود هم بهره‌های خوبی برده، خدا هم به آن‌ها عنایاتی داشته است، اما در مراحل بعد، ایمانشان را از دست داده‌اند. بنابر این آن‌گاه انسان به منزل خواهد رسید که در این مسیر، اهل استقامت باشد؛ إِنَّ الَّذِینَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا.

(درس‌ اخلاق، سال 91-92، جلسه دوم)

در قرآن، نزول قرآن در شب قدر، با فعل ماضی بیان شده است: إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ، اما مسئله نزول ملائکه با فعل مضارع، که دلالت بر استمرار دارد، بیان شده است: تَنَزَّلُ الْمَلائِكَةُ وَالرُّوحُ؛ یعنی نزول ملائکه در شبی که بیش از هزار ماه فضیلت دارد، همچنان ادامه دارد.
به همین دلیل، اكثریت قریب به اتفاق علمای اهل تسنن و همه علما و محدثین شیعه معتقدند كه شب قدر با ویژگی‌هایی که دارد، هر سال در ماه مبارک رمضان، تكرار می‌شود. در هر ماه رمضان شبی هست كه خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ است و ملائكه در آن‌وقت نازل می‏شوند.

 کتاب صهبای حضور، ص122