وی افزود: تا انسان جایگاه خودش را در عالم هستی، درست درک نکند، نمیتواند بفهمد که چه باید بکند، چه به نفع اوست، چه به ضرراوست، و چه مسئولیتی دارد که باید انجام بدهد.
علامه مصباح با بیان اینکه هر انسان عاقلی وقتی به مرحله خودآگاهی میرسد، باید اینها را برای خودش حل کند، یادآور شد: بعضی انسانها هستند که در سن جوانی وحتی کهنسالی، همچنان احوال دوران کودکی را ادامه میدهند، و فقط به فکر شکم و دامن و غرایز هستند.
وی ادامه داد: قرآن درباره این افراد میفرماید: ذَرْهُمْ یَأْكُلُواْ وَیَتَمَتَّعدُواْ وَیُلْهِهِمُ الأَمَلُ فَسَوْفَ یَعْلَمُونَ، اینها را رهایشان کن، بگذار بخورند و بچرند، یک روزی متوجه خواهند شد.
آیتالله مصباح اظهار داشت: خدای متعال برای اینکه انسانها این حقائق را درک کنند، اول نیروی عقل را به آنها داده تا فکر کنند: این عالم برای چه آفریده شده و ما چه کارهایم؟ وقتی درباره عظمت این عالم و حکمتهای آفرینش فکر میکنند، میگویند: ربّنا مَا خَلَقْتَ هَذا بَاطِلاً سبحانك فَقِنَا عَذَابَ النَّارِ. حال که عالم را بیهوده نیافریدهای، پس حساب و کتاب دارد، و باید از اینکه عاقبت بدی داشته باشیم بترسیم.
ایشان تأکید کرد: انسان با عقل خودش نمیتواند همه چیز را درست درک کند، و خداوند راه وحی را ضمیمه کرده است، انبیا را برای کمک به انسان فرستاده است.
عضو مجلس خبرگان رهبری عمده مشکل بعدی در مسیر تعالی انسان را دیگر انسانهایی دانست که مزاحم او میشوند، و تصریح کرد: با اهمیتترین مسأله در چنین جایگاهی این است که انسان بفهمد چه چالشهایی در پیش است و چه باید بکند که در فتنهها گرفتار نشود و آن راهی که تشخیص داده درست بپیماید.
ایشان ادامه داد: بهترین ابزار برای رهایی از دامهای دنیایی و گرفتار نشدن به فتنهها، مطالعه تاریخ گذشتگان است چون همانطور که از روایات استفاده میشود، جریانات زندگی انسانها علیرغم اختلافات زیادی که در شکل و رنگ و ویژگیها دارد، ماهیتا خیلی شبیه گذشتگان است.
آیتالله مصباح با اشاره با تاریخ قبل از انقلاب اسلامی، یادآور شد: زمانی که ما در مدارس ابتدایی تحصیل میکردیم، بعد از رایزنیهای فراوان علما و مجتهدین با دولت، در هفته یک ساعت کلاس قرآن برای دانش آموزان گذاشته شد، که نه استاد خوبی داشت و نه تشویقی صورت میگرفت.
وی ادامه داد: اما امروز ملاحظه میفرمایید در هر روستایی چه قدر قرآنخوان و حافظ قرآن و چه مجامع قرآنی و چه تشکیلاتی و چه برنامههای قرآنی برگزار میشود؛ در چنین محیطی که ارزشهای دینی، اسلام و قرآن ارزش است، در یک چنین محیطی زندگی کردن خیلی شیرینتر از محیطی است که حتی معلمینش روخوانی قرآن هم بلد نباشند.
ایشان اضافه کرد: در دورانی زندگی میکنیم که نعمتهای الهی برای رشد انسانها، فوقالعاده زیاد است، کسانی که بخواهند رشد کنند، امکانات برایشان فراهم است. البته این معنایش این نیست که همه چیز به دلخواه هست و هیچ مشکلی وجود ندارد، اما اینها را که با زمانی مقایسه کنیم که یک دانشجو در دانشگاه جرأت نمیکرد نماز بخواند و مسخرهاش میکردند، و امروز داوطلبین اعتکاف جا گیرشان نمیآید، مقدار تحول بهوجود آمده را بهتر درک میکنیم.
علامه مصباح اظهار داشت: وقتی آدم کاری نمیتواند بکند، مسئولیتی هم ندارد، لاَ تُكَلَّفُ نَفْسٌ إِلاَّ وُسْعَهَا، اما وقتی زمینه و امکاناتش فراهم میشود، شکرش را هم برای آدم واجب میکند و مسئولیتش نیز زیاد میشود، و این نعمتهایی که خدا در این زمان برای ما قرار داده، در مقابلش مسئولیت برای ما ایجاد میکند.
وی ادامه داد: باید در مقابل نعمت برقراری نظام اسلامی و رواج پیدا کردن ارزشهای دینی شکرگزار بود و در رأس آنها باید قدردان نعمت رهبری بود که علاوه بر اینکه بزرگترین شخصیت روحانی کشور ما است، در میان رهبران عالم بینظیر است و حتی دشمنان به فراست و مدیریت او ایمان دارند، تا جایی که نخست وزیر اسرائیل درباره ایشان میگوید که رهبر ایران از تنگه خیبر تا تنگه جبلالطارق را تحت تأثیر قرار داده است.
ایشان یادآور شد: خدا عالم طوری خلق کرده که بین عوامل خیر و شر کمابیش تعادل وجود دارد، چون اساس این عالم برای انتخاب و امتحان است، الَّذِی خَلَقَ الْمَوْتَ وَالْحَیَاةَ لِیَبْلُوَكُمْ أَیُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا این عالم آفریده شده تا شما آزمایش شوید تا معلوم شود چه کسی نیکوکارتر است.
عضو خبرگان رهبری خاطرنشان کرد: به همین دلیل، در مقابل این نعمتهایی که خدا به ما داده، عوامل فساد و انحرافی هم بهوجود آمده که در هیچ زمانی نبوده است. این سایتهایی که دائما شبههافکنی میکنند، شبانهروز هزاران سایت تبلیغات مسیحیت، بیدینی، وهابیت، و مکاتب انحراف دیگر میکنند، بسیاری از مسائل و ارزشهای فرهنگی را زیر سؤال میبرند، و فرهنگ غیر دینی را تبلیغ میکنند، و بسیاری از راههای دیگر برای انحراف بوجود آمده است.
وی افزود: همان طور که نعمتهای خدا زیاد شده و باید از آن قدردانی کنیم، باید بدانیم خطرها و لغزشگاه هم زیاد شده، و باید حواسمان جمع باشد در دامن این فسادها نیفتیم.
ایشان ادامه داد: این فسادها بعضیهایش مربوط به مسائل و گناهان شخصی و فردی است، اما بعضی از آنها مربوط به سرنوشت جامعه ماست. تبلیغات سوئی که سایتها علیه نظام، علیه رهبری وعلیه دین میکنند، مسأله شخصی نیست، میخواهند چیزی که خونبهای صدها هزار شهید پاک است، از ما بربایند.
وی افزود: اینها خطرهایی است که پیشروی ماست، باید حواسمان جمع باشد بفهمیم از چه کسانی پیروی کنیم؛ کسانی که ثابت شده که خیرخواه ما هستند، تدبیرشان بهترین تدبیرهاست، در طول سی و چند سال بعد از انقلاب آزمایش خودشان را دادهاند، همیشه در مسیر صحیح اسلام ثابتقدم ماندهاند، فکر منفعت شخصی خود و بستگان و زن و بچهشان نبودهاند، و غیر از رضای خدا و خدمت به مردم به هیچ چیز دیگر نمیاندیشیدهاند، اینها را بهتر بشناسیم و به آنها کمک کنیم تا بتوانند جامعه ما را همچنان در مسیر صحیح حفظ کنند و در مسیر تعالی و تکامل پیش ببرند.