علامه مصباح یزدی: بندگی برترین مقام بشری است

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی آثار حضرت آیت‌الله مصباح یزدی، رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) ظهر دوشنبه پنجم دی ماه در جلسه اخلاق مدرسه علمیه معصومیه(س) با بیان این‌که انسان دارای دو دسته نیاز است گفت: نیازهای انسان به دو دسته نیازهای لازم برای بقای انسان و نیازهای فوق حیات مادی انسان تقسیم می‌شوند که نشان از هدف‌دار بودن خلقت انسان است.
این استاد اخلاق حوزه علمیه اظهار کرد: پس از بررسی نیازهای انسانی توسط دانشمندان و بزرگان دین مشخص شده است که برخی از نیازها بر دسته دیگر برتری دارند.
وی فزود: برخی از این نیازها برای ادامه زندگی انسان ضروری هستند به طوری که اگر برآورده نشوند زندگی انسان آسیب می‌بیند و با خطر مواجه می‌شود که از جمله آن‌ها امور مربوط به خوردن، خوابیدن و آشامیدن است.
عضو خبرگان رهبری به ذکر دسته دیگر نیازهای انسان پرداخت و اظهار کرد: دسته دیگری از نیازها وجود دارد که انسان احساس نیاز بیشتری نسبت به آنها دارد و برای دست یافتن به آنها دست به تلاش بیشتری می‌زند، در حالی‌که این نیازها ربطی به حیات انسانی ندارند، مانند حس کنجکاوی که همه انسان‌ها از همان ابتدای تولد با آن سر و کار دارند و گاهی حتی اگر با جوابی مواجه نشوند دچار بیماری‌های روحی و روانی می‌شوند.
استاد اخلاق حوزه عملیه قم با اشاره به سؤالاتی که در ذهن آدمی شکل می‌گیرد بیان کرد: از جمله سؤالاتی که حس کنجکاوی در ذهن آدمی به وجود می‌آورد این سؤال است که آفریننده انسان کیست و هدف از آفرینش چیست؟ و فطرت انسانی یافتن جواب برای این‌گونه سؤال‌ها را لازم می‌داند.
رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره ) ادامه داد: پاسخ این پرسش‌‌ها بسیار مهم است و اگر انسان جوابی برای این پرسش‌ها نیابد دچار خسران و زیان‌های فراوانی می‌شود.
علامه مصباح یزدی موحدان را به دو دسته تقسیم کرد و توضیح داد: گروهی اعتقاد دارند که خداوند انسان را آفریده است و دیگر کاری به کار او ندارد و او را به حال خود رها کرده است. اما صاحبان ادیان الهی و دیگر اندیشمندان عالم علاوه بر این‌که بر وجود خداوند و تدبیر او در امور اعتقاد دارند باور دارند که امور این عالم لحظه‌ای از اراده خالق جدا نیست و اگر او لحظه‌ای ما را به حال خود رها کند همه چیز نیست و نابود می‌شود.
وی با بیان این‌که تقسیم‌بندی دیگری نیز وجود دارد که مربوط به بحث جبر و اختیار می‌شود، تصریح کرد: گروهی تنها خداوند را فاعل می‌دانند و نقشی برای انسان قائل نیستند، اما دسته دیگر در طول فاعلیت خداوند قائل به مختار و مسئول بودن انسان هستند.
عضو خبرگان رهبری اختیار را از عمیق‌ترین و پر بارترین معارف انسانی دانست و بیان کرد: خداوند خطاب به پیامبر بعنوان کامل‌ترین مخلوق می‌فرماید: ‌ای پیامبر! نگو فردا فلان کار را انجام می‌دهم، مگر این‌که در آن استثنائی قائل شوی؛ چون همه چیز تحت اختیار تو نیست و در برابر تو موانع فراوانی وجود دارد.
رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) ادامه داد: در ماجرای قارون که قرآن آن را با تفصیل فراوان بیان می‌کند، هنگامی که قارون و گنج‌هایش در زمین فرو رفتند عده‌ای از مردم دریافتند که ورای قارون و ثروتش قدرت برتری وجود دارد که اراده‌اش مافوق اراده‌هاست.
استاد اخلاق حوزه علمیه قم خواستار تدبر در قرآن و ارتباط هر روزه با آن شد و گفت: مرور و تدبر در قرآن، نشان می‌دهد که در هر صفحه از قرآن اشاره‌ای به قدرت و فصل الخطاب بودن خداوند در کارها است و این‌که انسان موجودی ضعیف در برابر قدرت، رحمت و علم بی‌نهایت است.
آیت‌الله مصباح یزدی افزود: از مهم‌ترین مسائلی که انبیاء برای تفهیم آن به بشر مبعوث شده‌اند بحث فاعلیت خداوند در تمامی امور و در کنار آن، مختار بودن انسان است.
وی با اشاره به این‌که رحمت خداوند همواره شامل حال انسان می‌شود توضیح داد: خداوند در قرآن دریچه‌هایی از نور را برای فهم این مطلب توسط انسان گشوده است، از جمله این‌که خداوند با استفاد از ضمیر جمع و افعال جمع نظیر ما می‌رویانیم و ما می‌فرستیم، قصد دارد به ما بفهماند که خداوند در تمامی افعال دنیوی و اخروی دخالت دارد.
رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) با اشاره به قابل قیاس نبودن انسان با خداوند اظهار کرد: در برابر خداوند تفاوتی بین بندگان نیست حتی پیامبر با آن مقام رفیعش در برابر خداوند یک بنده است.
استاد اخلاق حوزه علمیه قم افزود: مولا علی علیه‌السلام از خداوند در خواست فهم معنای بندگی پروردگار را دارد و این نشان می‌دهد که بندگی برترین مقامی است که بشر می‌تواند به آن دست یابد. در مقابل، دسته‌ای دیگر از انسان‌ها هستند که نه تنها خود را خدا می‌دانند، بلکه خود را خدای دیگران نیز می‌خوانند.
عضو خبرگان رهبری ادامه داد: افرادی که نهایت آروزی خود را فهم بندگی پروردگار می‌دانند خداوند به آنها همه چیز می‌بخشد و از برکت وجود این افراد دیگران نیز بهره‌مند می‌شوند.
آیت‌الله مصباح یزدی به تعریف شفاعت پرداخت و تصریح کرد: شفاعت مقامی است که خداوند به خوبان خود عطا می‌کند و این شفاعت برخلاف تصور برخی بدین معنا نیست که شفیعان از خداوند مهربان‌ترند، بلکه بدین معناست که خداوند خود به بندگانش اجازه داده است که در حالی که نمی‌توانند مستقیما از رحمت‌الهی استفاده کنند با واسطه از فیوضات الهی توسط اولیاء الله بهره‌مند شوند.
وی با تأکید بر این‌که هدف انسانیت دنیا نیست، اظهار کرد: نیازهای مادی نمی‌توانند هدف زندگی باشند، انسان باید در جست‌وجوی هدف از خلقت خود باشد و هدف از خلقت انسان همان چیزی است که خداوند به انبیاء و ائمه علیهم‌السلام عطا کرده است و آن چیزی جز معرفت بندگی نیست.
استاد اخلاق حوزه علمیه قم به معرفی راهنمایان بشر پرداخت و بیان کرد: راهنمایان بشر برای حل معارف اعتقادی، ره‌یافتگان به مقام قرب الهی هستند و ما باید در برابر نعمت وجود انبیا و ائمه اطهار علیهم‌السلام شکرگزار درگاه احدیت باشیم.
عضو خبرگان رهبری ادامه داد: از راه‌های شکرگزاری خداوند، تلاش در جهت رسیدن به مقامات اولیاءالله است، به‌طوریکه خود به مقامات عالیه انسانی رسیده و دیگران را نیز از این فیوضات رحمانی بهره‌مند کنیم.

برای دریافت متن و صوت این جلسه اینجا را کلیک کنید!