علامه مصباح یزدی: برتری طلبی منشأ همه فساد‌های عالم است

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی آثار حضرت آیت الله مصباح یزدی، رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) در دیدار با مسئولان بنیاد هابیلیان ( قربانیان شهدای ترور کشور) با بیان این‌که بررسی پدیده‌های مختلف جامعه و شناسایی نقاط ضعف برای برطرف کردن آن‌ها و تقویت نقاط قوت، نشانه از رشد و توسعه یافتگی جوامع است، خاطر نشان کرد: تحقیقات شما در این زمینه می‌تواند بسیار راهگشا و آموزنده باشد؛ اما باید بررسی کرده و اولویت بندی کنید؛ این‌که تفسیر جامعه شناختی و روانشناختی آن چیست؟ عوامل رخ دادن چنین پدیده‌ای چیست؟ انواع این پدیده چیست و علت تفاوت این انواع چیست؟ انگیزه عاملان این پدیده چیست و سؤالات دیگری که می‌تواند مورد توجه قرار گیرد.

علامه محمد تقی مصباح یزدی با اشاره به این‌که واژه ترور در لغت عربی به ارهاب ترجمه می‌شود، ادامه داد: به نظر می‌رسد اگر معادل فارسی آن نیز مشخص شود و مخصوصاً به گونه‌ای اسم انتخاب شود که بر تقدس قربانیان ترور نیز اشاره داشته باشد، بهتر خواهد بود؛ چرا که طبیعی است که شما هر تروری که در جامعه اتفاق بیفتد ولو این‌که مثلا با انگیزه‌های شخصی باشد را پیگیری نمی‌کنید، بلکه ترورهای خاصی که قربانیان آن شهید هستند را دنبال می‌کنید.

وی افزود: از این رو اگر با توجه به اهداف تروریست‌ها، واژه‌ای یافت شود که در آن معنای شهادت قربانی وجود داشته باشد، بهتر است.

علامه مصباح یزدی با اشاره به نوع سؤالات و دسته‌بندی‌هایی که در مورد ترور و انواع آن می‌توان داشت، افزود: یکی از داستان‌های قرآن، مربوط به فرزندان آدم و کشته شدن یکی از آن‌ها به دست دیگری می‌باشد که اتفاقا شما نیز نام مرکز خود را با توجه به همان داستان انتخاب کرده‌اید. اما نکته جالب توجه این‌که قرآن کریم که بنای بر اختصار دارد و در بیان داستان‌ها، فقط به ذکر مواردی که نکته مهمی در آن وجود دارد، اکتفا می‌کند، این داستان را با ذکر جزئیات نقل کرده است و نشان می‌دهد که این داستان دارای نکات بسیار مهم و فراوانی است.

وی با اشاره به برخی تفسیر‌های مارکسیستی که در گذشته رواج داشته اظهار داشت: در گذشته، تب مارکسیسم بسیاری از کشورها را گرفته بود و جوانان زیادی را به خود جلب کرده بود؛ مخصوصاً این‌که در کشور ما نیز بهترین قلم‌ها و بهترین بیان‌ها و بهترین ادبیات در اختیار مارکسیست‌ها و در حال رواج یافتن بود. لذا مارکسیست‌ها که عامل اقتصاد را یک عامل زیر بنائی و دخیل در سایر تحولات می‌دانند، حتی قتل هابیل به دست قابیل را نیز بر اساس مشکلات اقتصادی تفسیر کردند و گفتند مقتول فردی بود که دارای ثروت بیشتری بود و قاتل به خاطر فقرش، قربانی‌اش قبول نشد! و از همین رو برادر خود را کشت!

این مفسر قرآن کریم با اشاره به این‌که در آن زمان بسیاری از جوانان ما نیز از این تفسیر‌های جامعه شناختی مارکسیستی لذت می‌بردند، به بیان داستان فرزندان آدم در قرآن کریم پرداخت و گفت: طبق این آیه، ملاک قبولی اعمال، تقواست، لذا طبق این آیه و دیگر آیات قرآن، بدون تقوا، انفاق خروارها طلا نیز فایده‌ای ندارد و از سوی دیگر، عامل و سر منشأ همه فسادها حسد و برتری طلبی است.

وی با اشاره به این‌که بن‌مایه فساد، یعنی برتری طلبی بر دیگران، در همگان وجود دارد، ادامه داد: در واقع اولین چیزی که سبب قتل یک انسان بی‌گناه شد، برتری طلبی بود؛ چرا که وقتی قابیل نتوانست برتری برادر خود را تحمل کند، او را کشت. امروز نیز فسادهای آمریکا در عالم و به راه انداختن خونریزی‌ها در اقصی نقاط عالم، ناشی از برتری طلبی آن هاست.

استاد اخلاق حوزه علمیه قم ادامه داد: حتی بسیاری از افراد که به پیامبران (ع) ایمان نمی‌آوردند، دلیلشان این بود که چرا پیامبری از جنس والاتر، مانند فرشتگان، و یا از ثروتمندان جامعه انتخاب نشده است و یک فرد ساده به عنوان پیامبر برگزیده شده است؟! در واقع خود را برتر از پیامبران می‌دیدند و لذا به آن‌ها ایمان نمی‌آوردند.

وی با بیان این‌که داستان فرزندان آدم، حلال همه مشکلات روانشناختی و جامعه شناختی جامعه است، ادامه داد: طبق این داستان معلوم می‌شود که ریشه مشکلات، در برتری طلبی فرد یا گروه بر دیگران است.

علامه مصباح یزدی با اشاره به اهمیت کار حاضران (در بنیاد هابیلیان) اظهار داشت: متأسفانه قدر کار شما کمتر دانسته می‌شود؛ اما شما این کار را با رعایت ارزش‌ها و باورهای قرآنی ادامه دهید.

وی با بیان مجدد این‌که اگر اسم مرکز، حاوی ارزشگذاری برای قربانیان ترور نیز باشد، مطلوب‌تر خواهد بود، ادامه داد: در این صورت نتیجه کار شما مطلوب‌تر و شهیدان ترور به عنوان الگو‌های تربیتی برای نسل آینده معرفی خواهند شد.

آیت الله مصباح با بیان این‌که وظیفه شما تنها تحریک احساسات و عواطف جامعه نیست، ادامه داد: هر انسان سلیم النفسی – ولو غیر مسلمان - از وقوع ترور و کشته شدن یک بی‌گناه ناراحت می‌شود؛ اما باید توجه داشت که هر چند این تحریک احساس و عاطفه در همه به وجود می‌آید و البته مطلوب هم هست، اما باید به گونه‌ای ارزش شهادت را در آن نشان داد و تقرب به خدای متعال را به زبانی گفت که همگان ارزش آن را بفهمند؛ مخاطب باید زیبایی و اهمیت تقرب نسبت به خدا که در سایه شهادت حاصل می‌شود را درک کند و بفهمد که تقرب به خدا، چیزی است که همه ارزش‌های دیگر، یک شعاع ضعیفی از آن است.

وی ادامه داد: تبیین ارزش شهادت و تقرب به خداوند، فراتر از تحقیقات میدانی و تحلیل‌های ساده فرهنگی است. صرف تحریک عواطف فایده ای ندارد و در ترویج اسلام نقش چندانی نخواهد داشت، اما اگر توانستید ارزش شهدا و نتیجه عملشان را به خوبی به دیگران بشناسانید، ارزشمند است.

وی در پایان اظهار داشت: هر چند حفظ اسناد تاریخی و ظلم‌هایی که به این ملت رفته است نیز مطلوب و مورد اجر خدای متعال است، اما ترسیم هدف شهادت و تبیین آن به بیان زیبا، ارزشی بسیار فراتر دارد که قابل مقایسه با ارزش حفظ اسناد تاریخی و تحریک احساس و نظایر آن نیست.

گفتنی است دیدار علامه مصباح یزدی با مسئولین و دست اندرکاران بنیاد هابیلیان بیست و یکم فروردین ماه سال جاری در سالن تشریفات مؤسسه امام خمینی (ره) انجام شد.