حقیقت اصیلترین، جاودانهترین و زیباترین راز هستی و نیاز آدمی است كه سلسلة مؤمنان و عالمان صادق چه جانها كه در راه آن نباخته، و جاهلان و باطلپرستان چه توطئهها و ترفندها كه برای محو و مسخ آن نساختهاند. مظلومیت حقیقت چه تلخْواقعیتی است، و این واقعیت كه در نبرد همیشگی حق و باطل، حق سربلند و سرفراز و باطل ازبینرفتنی و نگونسار است. چه شیرینحقیقتی است این والا و بالانشینیِ حقیقت، گذشته از سرشت حق، وامدار كوششهای خالصانه و پایانناپذیر حقیقتجویانی است كه در عرصة نظر و عمل كمر همت محكم بسته و از دام و دانه دنیا رستهاند، و در این میان، نقش و تأثیر ادیان و پیامبران الهی، و بهویژه اسلام و پیامبر اكرم(صلى الله علیه وآله) و جانشینان برحق و گرامی او(علیهم السلام)، برجستهترین است.
دانشمندان نامآور شیعه رسالت مهم و بیمانند خویش را بهرهگیری از عقل و نقل و غوص در دریای معارف قرآن و برگرفتن گوهر ناب حقیقت از سیره آن پیشوایان و عرضه آن به عالم بشری و دفاع جانانه در برابر هجوم ظلمتپرستان حقیقتگریز دانسته و در این راه دیدهها سوده و جانها فرسودهاند. اكنون در عصر بحران معنویت كه دشمنان حقیقت و آدمیت هر لحظه با تولید و انتشارِ فزون از شمارِ آثار نوشتاری و دیداری و بهكارگیری انواع ابزارهای پیشرفته سختافزاری و نرمافزاری در عرصههای گوناگون برای سیطره بر جهان میكوشند، رسالت حقیقتخواهان و اندیشمندان حوزوی و دانشگاهی، بهویژه عالمان دین، بس عظیمتر و سخت دشوارتر است.
در جهان تشیع، پژوهشگران حوزوی در علوم فلسفی و كلامی، تفسیری و حدیثی، فقهی و اصولی و مانند آن كارنامه درخشانی دارند، و تأملهای ایشان بر تارك پژوهشهای اسلامی میدرخشد. درزمینه علوم طبیعی و تجربی و فناوریهای جدید نیز پژوهشگران ما تلاشهایی چشمگیر كرده، گامهایی نویدبخش برداشته و به جایگاه درخور خویش در جهان نزدیك شدهاند، و میروند تا با فعالیتهای روزافزونشان مقام شایسته خویش را در صحنه علمی بینالمللی بازیابند. ولی در قلمرو پژوهشهای علوم اجتماعی و انسانی تلاشهای دانشمندان این مرزوبوم آنگونه كه شایسته نظام اسلامی است به بار ننشسته است و آنان گاه به ترجمه و اقتباس نظریههای دیگران بسنده كردهاند. در این زمینه كمتر میتوان رد پای ابتكارها و بهویژه خلاقیتهای برخاسته از مبانی اسلامی را یافت و تا رسیدن به جایگاه مطلوب راهی دراز و پرچالش در پیش است. ازاینروی، افزون بر استنباط، استخراج، تفسیر و تبیین آموزههای دینی و سازماندهی معارف اسلامی، كاوش در مسائل علوم انسانی و اجتماعی از دیدگاه اسلامی و تبیین آنها از مهمترین اهداف و اولویتهای مؤسسههای علمی، بهویژه مراكز پژوهشی حوزههای علمیه است.
مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(رحمه الله) در پرتو تأییدهای رهبر كبیر انقلاب اسلامی و حمایتهای بیدریغ خلف صالح وی، حضرت آیتاللهالعظمی خامنهای(دامتبرکاته) از آغازِ تأسیس بر اساس سیاستها و اهداف ترسیمشده از سوی حضرت آیتالله محمدتقی مصباح یزدی «دامتبركاته» به امر پژوهشهای علمی و دینی اهتمام داشته و در مسیر برآوردن نیازهای فكری و دینی جامعه، به پژوهشهای بنیادی، راهبردی و كاربردی پرداخته است. معاونت پژوهش مؤسسه برای تحقق این مهم، افزون بر برنامهریزی و هدایت دانشپژوهان و پژوهشگران، درزمینه نشر آثار محققان نیز كوشیده و بحمدالله تاكنون آثار ارزندهای را به اندازه توان خود به جامعه اسلامی تقدیم كرده است.
كتابِ پیش روی، بخشی از مباحث اخلاقی استاد فرزانه، حضرت آیتالله محمدتقی مصباح یزدی «دامتبركاته» است كه در رمضانالمبارک 1429، برابر با شهریور و مهر 1387 ارائه شده و با تلاش پژوهشگر ارجمند، حجتالاسلام والمسلمین اسدالله طوسی نگارش یافته است. هدف اصلی كتاب ارایه شرحی گویا بر دعای چهلوچهارم صحیفه سجادیه منسوب به امام زینالعابدین علیبنالحسین(علیه السلام) برای تشنگان معارف ناب اهلبیت(علیهم السلام) است. معاونت پژوهش، دوام عمر پربركت معظمله و توفیق روزافزون پژوهشگر محترم را از خداوند منّان خواستار است.
معاونت پژوهش
مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(رحمه الله)